یکی از پرسش‌های اساسی اعجاز قرآن «چرایی ناتوانی عرب در معارضه با قرآن» است. در یک فرایند و گزینش منطقی، در برابر این پرسش یکی از دو پاسخ ذیل می‌تواند ارائه شود:‌ نظریه صرفه یا اعجاز بیانی و تأثیری قرآن. با بررسی نظریه صرفه می‌توان به نادرستی آن پی برد و ناگزیر اعجاز بیانی و تأثیری تنها گزینه برای پاسخ به این پرسش خواهد بود. اینک پرسش از چرایی ناتوانی به چیستی اعجاز بیانی و تأثیری قرآن و ریخت شناسی آن‌ها تغییر و تحلیل می‌یابد؛ پرسشی که این دفتر عهده دار پاسخ گویی به آن است. در اعجاز بیانی رویکرد اصلی بررسی ظواهر ادبی همچون بلاغت، نظم، سبک، کاربست واژگان و جز این هاست و در اعجاز تأثیری سخن از گونه‌های مختلف حضور و تجلی خالق متن در متن و چگونگی بروز و ظهور آن است و به طور کلی چیستی و چگونگی اعجاز بیانی و تأثیری و رابطه آن دو با یکدیگر، محورهای عمده پژوهش حاضر را به خود اختصاص داده است.