این دفتر، ادامه‌ای بر دفاتر پیشین فقه اخلاق که با نگاه مقارن و مقایسهای به طرحهای سلوکی عارفان و حکیمان میپردازد. موضوعی که بحث از آن فاقد پیشینه بوده و طرحهایی که سابقه‌ای بر بررسی نقادانه آنها نمی‌توان یافت.
این تحقیق با این فرضیه همراه است که طرحهای سلوکی اندیشمندان مسلمان از یکسو ریشه در آموزه‌های دینی دارند و از سوی دیگر متأثر از رویکرد فلسفی یا عرفانی آنان بوده و با تکیه بر اندیشمندان پیشین ارتقا یافته‌اند اما به جهت عدم شکوفایی تفقه در آموزه‌های اخلاقی گرفتار فاصله‌ای جدی با نگاه دینی داشته و دارند. در بررسی طرحها به توضیحات مؤلف در همه نوشته‌هایش رجوع شده و در تحلیل و نقد با تکیه بر قالب و اصولی خاص، به هدف و مراحل پیشنهادی برای وصول توجه بوده است. همچنین همه جا از آموزه‌های قرآنی و روایی برای درک نقاط قوت و ضعف طرحها مدد گرفته شده است.
