به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نشست علمی “نقد کتاب خدا در تصور انسان” روز دوشنبه مورخ ۱۷ آبان ماه جاری در شهر مقدس قم برگزار شد.
در این نشست علمی که با حضور نویسنده کتاب، حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدحسن قدردان قراملکی، عضو گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه و نقادی حجج اسلام دکتر محمد تقی سبحانی و دکتر محمد صفر جبرئیلی همراه بود، مولف کتاب ضمن معرفی زوایای مختلف عنوان اثر گفت: کتاب حاضر از یک مقدمه و دو بخش ترکیب یافته است. مقدمه مشتمل بر کلیات تحقیق( طرح مساله، پیشینه، روش، سوال اصلی و فرعی، فرضیه و نوآوری) است.
بخش اول با عنوان امکان تصور و شناخت خدا از چهار فصل تشکیل شده است. در فصل اول نویسنده نخست نظریه مختار خود را مبنی بر امکان شناخت اجمالی ذات خدا با سه رویکرد عقلی محض، عقلی و حسی، فطری و شهودی تبیین و تقریر می‌نماید. در فصل دوم و سوم دیدگاه طرفداران و مخالفان امکان شناخت ذات خدا و ادله آنان مورد تحلیل قرار می‌گیرد. فصل چهارم متکفل تبیین شناخت صفات ذاتی و فعلی خداوند است.
قراملکیافزود: بخش دوم کتاب با عنوان «امکان تعریف و توصیف خدا» مشتمل بر سه فصل می‌باشد. در فصل اول دیدگاه موافقان و مخالفان امکان تعریف خدا مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌گیرد. فصل دوم متکفل تبیین تعریف و توصیف خدا با رویکردهای تشبیهی، تنزیهی، تمثیلی و ترکیبی از تنزیهی- تمثیلی است که طی آن خداوند با رویکرد عقلی و تحلیل واجب‌الوجود به صفات ذاتی و فعلی تعریف و توصیف می‌شود.آخرین فصل کتاب نیز گزارشی از اقسام تعاریف خدا ارایه می‌دهد. در این فصل خدا با محوریت‌هایی چون: وحدت و کثرت، نقش خدا در خلقت و تدبیر جهان، حلول و استعلاء، تغییر و اثر پذیری(الهیات پویشی) تعریف و توصیف شده است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه در بیان هدف از نگارش کتاب گفت: تحقیق حاضر به واکاوی موضوع تصور انسان از خدا پرداخته است و سعی می‌کند از گذر تتبع و نقد و پالایش تصورات ناصواب، تصویر صحیح و جامعی از خدا ارائه دهد. از این جهت دو مساله و موضوع مهم، دغدغه اصلی ما بوده است:
الف) آیا شناخت و معرفت خدا اعم از شناخت ذات، اسماء و صفات، امکان دارد؟ اگر امکان دارد چگونه می‌توان به شناخت خدا نایل آمد؟
ب) آیا می‌توان خدا را به دیگران شناساند؟ اگر چنین چیزی امکان دارد، چگونه می‌توان خدا را تعریف کرد؟
دکتر قراملکی در ادامه تصریح داشت: درباره موضوع اول (معرفت خدا)، محقق محترم ضمن محال شمردن معرفت ذات خدا به صورت مستقیم، بر آن است که انسان می‌تواند از طریق شناخت صفات ذاتی و فعلی خداوند به ذات خداوند، معرفت و علم اجمالی (معرفت عقلی و شهودی) پیدا کند.
قدردان قراملکیامکان شناخت ذات خدا را با سه رویکرد: عقلی محض ، عقلی- حسی و فطری – شهودی، قابل اثبات دانست و افزود: درباره موضوع دوم(تعریف خدا)، ضمن پذیرش امکان تعریف خدا، با انواع تعریف علم حصولی(تعریف ذاتی و محمولات بالصمیمه، تعریف لمی از طریق تحلیل مفهوم و حقیقت واجب‌الوجود، تعریف با حوادث خاص) و نیز گزارش‌های مشترک صاحبان تجربه دینی و علم حضوری به ارائه تعریف خدا می‌پردازیم.ادامه بحث اختصاص یافته است به رهیافت‌های مختلفی که در موضوع چگونگی تعریف خدا وجود دارد. ما با نقد رویکردهای تشبیهی، تنزیهی و تمثیلی، رویکرد تنزیه در عین تشبیه را خواهیم پذیرفت.
در ادامه این نشست حجج اسلام سبحانی و جبرئیلی نیز هر یک به طور جداگانه به نقد کتاب “خدا در تصور انسان”پرداختند.
نشست “نقد کتاب خدا در تصور انسان”عصر دوشنبه ۱۷ آبان ماه جاری با حضور اساتید حوزه و دانشگاه، دانشجویان و دانش‌پژوهان در سالن فرهنگ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در شهر مقدس قم برگزار شد.
