به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همزمان با هفته پژوهش در راستای سلسله گفتگوهای علمی با مدیران گروه‌های پژوهشکده‌های علمی پژوهشگاه، سراغ آقای دکتر سید حسین فخرزارع مدیر گروه فرهنگپژوهی پژوهشگاه رفتیم. در این بخش نظر شما را به گفتگو با وی جلب می‌نمائیم:
اولویت‌های سال ۱۴۰۳ گروه فرهنگپژوهی با توجه به اهدافی که این گروه دنبال می‌کند چه بود و تا چه حدی محقق شد؟
فرهنگ به عنوان پایدارترین حوزة اجتماع است که شکل و ماهیت حرکت جوامع را مشخص می‌سازد و زیربنایی برای جامعة انسانی قلمداد می‌شود؛ گروه فرهنگپژوهی پژوهشگاه بر اساس رسالت و اهداف معینی که بر عهده دارد در صدد است در این حوزة مهم به چند موضوع و مسئلة اساسی بپردازد: چیستی فرهنگ، حقیقی یا اعتباری بودن آن؛ این‌که فرهنگ دارای چه اهداف و غایات خاصی است و در بررسی این موضوع چه چیزی باید شناخته شود؟ تحولات و تطورات فرهنگی دارای چه صورت‌بندی‌هایی است و استراتژی‌های مواجهه با دگرگونی‌ها در این حوزه چیست؟ چیدمان سطوح، مولفه‌ها و عناصر فرهنگ به چه صورتی است؟ و سوالاتی از این دست، که پاسخ به این پرسش‌ها و تحلیل موضوعات بنیادین فرهنگ از طریق کاوش‌ها و تفکرات فلسفی حل و فصل می‌شوند. مسلما سلسله‌ای از مفروضات، مبانی و اصول اساسی که ارزش‌های فرد و جامعه بر آن سوار و استوار بوده و مآلا به هنجارهای اجتماعی در قالب رفتارهای فردی و جمعی در جامعه متبلور می‌شود در این حوزه مورد بحث قرار می‌گیرد.
از طرفی به خاطر همبستگی موضوع فرهنگ و جامعه، بخش مهمی از فعالیت‌های گروه فرهنگپژوهی در حوزة جامعه‌پژوهی و مسائل مربوط به آن متمرکز شده است که مباحث انضمامی‌تر از جمله تعیین شرایط ظهور و بروز جامعه و مسائل مربوط به آن، خاستگاه ایجاد و وقوع آن، زمینه‌ها و بسترهای رشد و تعالی یا زوال و انحطاط، نیز تأثیر و تأثرات و چگونگی تطورپذیری آن که همگی ماهیتی متغیر دارند دنبال می‌شود.
بر اساس اهداف، خط‌مشی‌ها و ماموریت‌های مدنظر، گروه فرهنگپژوهی حسب اولویت‌بندی‌های مشخصی که هرساله تعیین می‌کند علاوه بر تداوم طرح‌ها و پژوهش‌ها و برنامه‌های پیشین، در سال جاری موضوعات دیگری را مبتنی بر نیازهای اساسی جامعه و عطف به چند موضوع اصلی ازجمله: “برنامة هفتم توسعه”، “گام دوم انقلاب اسلامی” و “بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور” و” فلسفة فرهنگ” پیگیری کرده که در شکل‌ها و قالب‌های مختلفی از جمله پژوهش، مقالات، کرسی‌ها و نشست‌های علمی، همایش‌ها و جلسات تخصصی دنبال می‌شود. بخشی از این فعالیت‌ها انجام شده و بخش دیگری در حال انجام است.
لطفاً در خصوص فعالیت‌های گروه و نوع فعالیت‌های آنها توضیح دهید؟
پیرو سیاست‌های کلی پژوهشگاه و حسب برنامه‌ریزی قبلی و تصمیم‌گیری‌های شورای پژوهشگاه و شورای علمی گروه و البته ناظر به نیازمندی‌های جامعة علمی، در سال جاری “همایش فلسفة فرهنگ با تأکید بر دیدگاه‌های آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای مدظله‌العالی” در دستور کار گروه قرار گرفت و پیش‌نشست‌های علمی آن انجام شد. تلاش بر این بود که این برنامه تا حد کفایت نظری مباحث ادامه یابد که بحمدلله توسط اندیشمندان حوزة فرهنگ و اجتماع در حد مطلوبی در سلسله‌نشست‌های علمی و کرسی‌های ترویجی انجام شد و تمهیدات لازم برای برگزاری همایش بخوبی در دو روز در تهران و قم با برگزاری میزگردهای تخصصی انجام شد.
مضاف بر این رخداد مهم، پیگیری و تداوم پژوهش‌های گروه در قالب طرح‌های موظفی، حق‌التحقیق و حق‌التالیف، سلسله نشست‌ها، گزارش‌ها و مقالات مستخرج از پروژه‌های علمی و مجموعه یادداشت‌های رسانشی از دیگر فعالیت‌هایی است که اعضای محترم گروه اعم از اعضای محترم هیئت علمی یا پژوهشگران مرتبط با گروه انجام داده و یا در حال انجام آن می‌باشند.
از جمله موضوعات جدیدی که جلسات بررسی مقدماتی طرح‌نامه‌های آن انجام شده «تدبیر حجاب در قاب نظریه فرهنگی» و «بازسازیِ ذهنیّت فرهنگی» از آقای دکتر جمشیدی و «بررسی مفاسد اخلاقی اجتماعی» از آقای دکتر سید حسین فخرزارع به عنوان حق التحقیق است.
چند رخداد مهم پژوهشی اعم از همایش، نشست، کرسی و غیره را برای برگزاری در سال ۱۴۰۳ تا به حال انجام شده است؟
مهمترین همایشی امسال با تدابیر ریاست محترم پژوهشگاه و تلاش‌های بی‌وقفة جناب حجت‌الاسلام دکتر اسماعیلی و مشارکت برخی نهادها مانند دانشگاه بین‌المللی قم و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی انجام شد «همایش فلسفة فرهنگ با تأکید بر دیدگاه‌های آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای مدظله‌العالی» بود. پیش از برگزاری این همایش افزون از بیست نشست علمی و تخصصی با حضور اندیشمندان کشور در پژوهشگاه برگزار شد که محتوای برخی از آنها انشالله همراه با مجموعه‌مقالاتی که به دبیرخانه همایش واصل می‌شود تهیه و در دسترس علاقمندان قرار خواهد گرفت. البته گزارش کوتاهی از هریک از نشست‌ها در سایت پژوهشگاه آمده است.
پس از برگزاری جلسات و نشست‌های علمی مذکور، اصلی‌ترین برنامه یعنی برگزاری همایش در دستور کار گروه قرار گرفت که میزهای تخصصی آن در دو روز پی‌درپی تشکیل شد و صاحبنظران عرصة فرهنگ به بحث و تبادل نظر پرداختند.
روز سه‌شنبه ۶ آذر ۱۴۰۳ از ساعت ۸ صبح تا ۱۷ عصر، میزگردهای تخصصی همایش در قالب پنل‌های مختلف در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با عناوین مختلفی برگزار شد:
پنل اول باعنوان: فرهنگ و علوم انسانی؛ که در آن موضوعات ذیل ارائه شد: ۱- فرهنگ و علوم انسانی در دوره نوزایی توسط دکتر سید مصطفی شهرآیینی، ۲- ضرورت احیای فن فلسفی رتوریک برای درک مفهوم مدرن فرهنگ توسط دکتر میثم سفیدخوش، ۳- فلسفه فرهنگ و مساله اخلاق اجتماعی توسط دکتر روح‌الله اسلامی ۴- بحران در فرهنگ دوره رنسانس با تزلزل در بنیادهای طبیعیات ارسطویی توسط دکتر مهدی صدفی. دبیری علمی این نشست را جناب آقای دکتر روزبه زارع عهدهدار بودند.
پنل دوم باعنوان: دیلتای و فلسفه فرهنگ؛ که در آن موضوعات اساسی دیگری ارائه گردید: ۱- درس‌هایی از فلسفه فرهنگ (ویلهلم دیلتای) برای ایران معاصر، توسط دکتر مالک شجاعی۲- تحلیل روایت فرهنگی دیلتای از علوم انسانی توسط دکتر مهدی جمشیدی. دبیری علمی این نشست را نیز حجت‌الاسلام آقای مهدی جهان به‌عهده داشت.
پنل سوم با عنوان: فلسفه فرهنگ و نقد فرهنگ؛ که در آن موضوعات ذیل ارائه شد: ۱-تحلیل فلسفی نسبت نقد با فرهنگ توسط دکتر سیدحسین حسینی ۲- مسئله نقد ارزش در فرهنگ؛ بازخوانی نقد نیچه از ارزش در فرهنگ در “اراده معطوف به قدرت” توسط دکتر مهدی اصفهانی. دبیر این نشست علمی آقای دکتر مهدی مظفری‌نیا بودند.
پنل چهارم با عنوان: فلسفه و فرهنگ تجدد؛ که در این پنل نیز موضوعات مهمی ارائه شد: ۱- «فلسفه و فرهنگ تجدد» توسط دکتر مهدی بنایی ۲- جهان در اندیشه فلاسفه؛ توضیح دو مفهوم فرهنگ و گسست توسط دکتر سیدمحمدتقی چاووشی. دبیر علمی این نشست را جناب دکتر مهدی صدفی عهدهدار بودند.
روز چهارشنبه ۷ آذر نیز از ساعت ۷ صبح تا ۱۶ عصر پنل‌های تخصصی در دانشکدة الهیات دانشگاه قم با موضوعات مختلفی برگزار شد که پس از سخنرانی افتتاحیه توسط حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر سیدرضا مودت رئیس این دانشکده، موضوعات مورد بحث دنبال شد:
پنل اول با عنوان فلسفه فرهنگ و دیگر علوم؛ که در آن موضوعات ذیل مورد بررسی قرار گرفت: ۱- سعادت، فرهنگ و محیط زیست با ارائه دکتر محمد جواد حیدری ۲- علوم عصب‌شناختی و مسئله فرهنگ طبیعی توسط دکتر حسین عبادتی ۳- از اتنولوژی تا انتروپولوژی با ارائة دکتر حسینی سورکی. دبیر علمی این نشست به عهدة آقای دکتر حسینی سورکی عضو هیئت علمی دانشگاه قم بود.
پنل دوم با عنوان فلسفة اسلامی فرهنگ(۱)؛ که موضوعات ذیل بررسی شد: ۱- از مفهوم مدینه تا مفهوم تمدن در تطور یونانی به اسلامی، توسط دکتر علیرضا عالمی ۲- ماهیت فرهنگ از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای توسط دکتر مهدی گرامی‌پور۳- دیدگاه استاد رشاد در باب ماهیت و نحوة وجود فرهنگ توسط آقای محمدهادی رشاد. دبیر علمی این نشست به عهده دکتر سیدحسین فخرزارع بود.
پنل سوم با عنوان فلسفة اسلامی فرهنگی(۲)؛ که در این پنل نیز موضوعات مهمی ارائه شد: ۱- دیدگاه استاد یزدان‌پناه در باب ماهیت و نحوة وجود فرهنگ، با ارائه دکتر عباس حیدری‌پور ۲- دیدگاه استاد پارسانیا در باب ماهیت و نحوة وجود فرهنگ، توسط دکتر هادی بیگی، ۳- گفتگو یا تعارض فرهنگ از منظر امام خمینی(ره) توسط دکتر سیدمحسن شریفی. دبیر علمی این نشست آقای دکتر علیرضا عاملی بودند.
پنل چهارم با عنوان: فلسفة فرهنگ و امر عمومی؛ که در آن موضوعات ذیل ارائه شد: ۱- فرهنگ و امر عمومی در جچامعه ایرانی، با ارائة خانم دکتر عاطفه خادمی، ۲- تحلیل و بررسی جایگاه و نقش فرهنگ عمومی و سبک زندگی اسلامی ایرانی در تقوم حکمرانی پیشرفت، با ارائة دکتر حسین رمضانی، ۳- جایگاه فلسفه در فرهنگ عامه و تاثیر آن در حکمرانی دینی با تاکید برخانواده، توسط خانم دکتر زهرا شریف. دبیر علمی این نشست نیز خانم دکتر فهیمه زارع عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده بودند.
پنل پنجم، با عنوان فلسفة فرهنگ و دیگر فلسفه‌های مضاف،که در آن موضوعات ذیل ارائه شد: ۱- نقش الگوها در ساخت و تغییر فرهنگ‌ها بر اساس نظریه‌های اخلاق هنجاری، توسیط دکتر سیدمحمدباقر میرصانع، ۲- عقیده به مثابة بروز فرهنگ با ارائة دکتر احمد بهشتی‌مهر، ۳- فرهنگ ایرانی- اسلامی در مواجهه با مجازی شدن، توسط دکتر محمد محمدی‌نیا. دبیر علمی این نشست را نیز آقای دکتر محمدی‌نیا عهدهدار بودند.
اما مهمترین بخش برنامه، برگزاری سخنرانی‌های اصلی همایش بود که از ساعت ۱۸:۳۰ تا ساعت ۱۵/۲۱ شب ادامه داشت. در ابتدا آقای دکتر مسعود اسماعیلی گزارشی از روند برگزاری نشست‌ها، پنل‌ها، سفارش مقالات و کلیه فعالیت‌هایی که در این راستا انجام شده بود، ارائه داد و سپس سخنرانی‌ها انجام شد. حجج اسلام و آقایان عبدالحسین خسروپناه، سیدسعیدرضا عاملی، حمید پارسانیا، علیرضا قائمی‌نیا، سیدحسین شرف الدین و سیداحمد فاضلی سخنرانان همایش بودند که بحمدلله این مراسم هم با مشارکت خوب دانشگاه قم به‌خوبی انجام شد. برنامه‌ریزی برای مراسم اختتامییه همایش در سال بهار ۱۴۰۴ با ارئه مقالات برگزیده در حال انجام است.
برگزاری کرسی‌های علمی ترویجی و نقد از دیگر رخدادهای علمی گروه فرهنگپژوهی بود که گزارش آنها توسط روابط عمومی پژوهشگاه در سایت پژوهشگاه آورده شده است.
آیا برنامه‌ای برای برگزاری نشست‌های مشترک با دیگر مراکز پژوهشی نیز داشتید؟
برای هم‌افزایی بیشتر با مراکز پژوهشی، پرهیز از موازی‌کاری و تکرار ناشدن تحقیقات و پژوهش‌ها و با هدف گسترش اثرگذاری بیشتر تولیدات اندیشه‌ای و علمی، سیاست‌های پژوهشگاه در سال‌های اخیر بیشتر متمرکز بر این بوده که با آگاهی یافتن از آثار و فعالیت‌های پژوهشی مجموعه‌های هم عرض، وارد عرصه‌های نوین‌تری شود و به نیازهای معرفتی جامعه پاسخ دهد. در این راستا چه در برگزاری جلسات و کرسی‌های علمی و چه در تدوین و تالیف و تحقیقات و چه در نقد و ارزیابی‌های سعی بر این است که از همکاری‌های پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌های معتبر کشور استفاده شود. گروه پیش از انجام مجموعة این همکاری‌ها کوشیده است هم اطلاع‌رسانی‌های لازم را توسط روابط عمومی پژوهشگاه در خبرگزاری‌های و سایت‌های مختلف داشته باشد و هم پس از انجام، نتیجه و گزارش کوتاهی از آنها را ارائه داده است.
نشست‌های مزبور عمدتا بر محورهای مقاومت، حجاب، آسیب‌های فرهنگی اجتماعی، فلسفة فرهنگ بوده است که گزارش اجمالی آن در سایت پژوهشگاه موجود است
همچنین در ادامة موضوع «بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور» نیز که سال قبل همایش ملی آن با موفقیت انجام شد، یک نشست علمی با مشارکت شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار گردید که جناب آقای دکتر مسعود فیاضی گزارشی از کارهای انجام شده جهت نیل به منطقی واحد در این زمینه ارائه کردند.
از تحقیقات جاری در گروه و آثاری که به مرحله چاپ و انتشار رسیده اند، برایمان بگوئید؟
برخی از پژوهش‌های اعضای محترم هیئت علمی چه به عنوان موظفی یا حق‌التحقیق گروه و چه در مشارکت با گروه‌های دیگر پژوهشگاه و مراکز علمی خارج از پژوهشگاه، عبارتند از:
«بررسی ابعاد فرهنگی، اجتماعی حاشیه نشینی در ایران و امتـــداد آن در بروز آسیب‌های اجتماعی» که توسط آقای فخرزارع انجام شده و مراحل چاپ و انتشار را می‌گذراند، همچنین ایشان اثری را با عنوان «سیاستگذاری اخلاق‌مدار در مواجهه با خشونت اجتماعی» با مشارکت دانشگاه شاهد به انجام رسانده که این اثر نیز در مرحله انتشار می‌باشد. وی اثر دیگری با عنوان «هویت اجتماعی در قرآن» را با مشارکت گروه تخصصی قرآن و علوم انسانی انجام داده که بزودی روانة بازار نشر خواهد شد.
اثر «مساله شناسی فرهنگی به روایت جریان مجدد» نوشته دکتر فرشاد مهدی پور تا چند روز آینده چاپ خواهد شد.
دو تحقیق مرحوم دکتر حسین خزایی به نام‌های «ناتوی فرهنگی» و «آینده نگری قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران» در دست انتشار می‌باشد و اثر «روش شناسی آینده پژوهی» ایشان در مرحله آماده‌سازی جهت نشر می‌باشد.
از آقای مهدی جمشیدی هم دو تحقیق ارزشمند با عنوان‌های «استاد مطهری و چپ‌های ایرانی» و «استاد مطهری و نظام لیبرالی» نیز در مرحله آماده سازی و نشر می‌باشد.
دکتر عبدالحسن کلانتری هم تحقیق «جامعه شناسی تحول علوم انسانی» را انجام دادند که در مرحله آماده‌سازی و انتشار می‌باشد.
از تحقیقات جاری گروه می‌توان به عناوین ذیل اشاره نمود: نظریه فرهنگی فیلسوفان مسلمان/ مجازی شدن فرهنگ، سیاست و زندگی در ایران امروز/ فلسفه فرهنگ/ فرهنگ اشرافي‌گري؛ ريشه‌ها و راهكارها/ سیاستگذاری فرهنگی فضای مجازی/ سایش‌های فرهنگی/ یک دهه فرهنگ پیامبرانه / سینما؛ زبان تمدنی نوین
آیا حوزه‌های تمحض تعریف شده در گروه، اخیراً به روز رسانی شده و یا متناسب با نیاز جامعه هدف تغییر کرده‌اند؟
پیش از این ساختار منطقی- معرفتی گروه فرهنگپژوهی و حوزه‌های تمحض بر اساس سیاستگذاری‌های جدید شورای محترم پژوهشگاه و نیازهای کشور توسط مدیر گروه مورد بازبینی و اصلاح و تکمیل قرار گرفت و در چند جلسة گروه بررسی شده است. متعاقب آن تعداد پنج تمحض علمی برای اعضای گروه در نظر گرفته شده که عبارتند از: ۱- تمحض علمی فلسفة فرهنگ، که حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر مسعود اسماعیلی عهدهدار آن هستند ۲-تمحض علمی نظریه‌های فرهنگی متفکران مسلمان که جناب آقای دکتر مهدی جمشیدی در این زمینه مشغول بوده و آثار ارزشمندی هم ارائه داده‌اند ۳-تمحض علمی مطالعات آسیب‌های اجتماعی، که توسط آقای فخرزارع در حال انجام است و به آسیب‌های مختلف پرداخته می‌شود. از میان این آسیب‌ها، پنج آسیب دارای اولویت دانسته شده که عبارتند از: حاشیه‌نشینی، مفاسد اخلاقی اجتماعی، طلاق، اعتیاد، نقاط جرم‌خیز شهری. که البته تحقیق حاشیه‌نشینی به اتمام رسیده و مراحل نشر را طی می‌کند. پژوهشی نیز با مشارکت دانشگاه شاهد با عنوان سیاستگذاری اخلاق‌مدار در مواجهه با خشونت اجتماعی انجام شده که در نوبت انتشار قرار دارد ۴-تمحض علمی سیاستگذاری فرهنگی ۵- تمحض علمی سبک زندگی که تمحض آخر جدیدا به مجموعه تمحض‌ها اضافه شده و انشالله در صورت فراهم شدن تمهیدات لازم این حوزه نیز فعال خواهد شد. البته یکی از اعضای محترم هیئت علمی طرح تمحض دوم را با عنوان «علم‌الاجتماع اسلامی-بومی» انتخاب کرده‌اند که مراحل تصویب‌خواهی آن در حال انجام است و انشالله امید است آثار خوبی نیز در این زمینه به جامعة علمی ارائه گردد.
همانطور که اطلاع دارید، سی و یکمین بهار فعالیت پژوهشگاه را پشت سر گذاشتیم، عملکرد پژوهشگاه و جایگاه آن در تولید علم را چگونه می‌بینید؟
بحمدلله پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی از جمله مراکز بسیار معتبر علمی در سطح کشور است که دارای اعتبار علمی زیادی است. این اعتبار حاصل پرداختن به نیازهای معرفتی و حل‌کردن معضلات فکری، فرهنگی و اجتماعی است که حسب ارزیابی‌ها و بررسی‌هایی که توسط مراکز اعتبارسنجی انجام شده، آن را موفق ارزیابی کرده‌اند. وارد شدن به عرصه‌های علمی جدید و نوبنیاد در کشور، تولید مبانی و اصول هریک از علوم اسلامی، تولید فلسفه‌های مضاف، پرداختن به زوایای مختلف علوم شناختی، اهتمام به مقوله نظام‌ها و نظام‌پردازی، مدنظر قرار دادن آسیب‌های مختلف اندیشه‌ای و اجتماعی و امثال آن از جمله دغدغه‌های پژوهشگاه است که با کوشش جدی عالمان در این پژوهشگاه دنبال می‌شود و امید است زمینه‌های بهره‌گیری از این تلاش‌ها نیز در جامعة علمی بیش از پیش مهیا گردد.
متعاقب پرداختن به عرصه‌های بنیادین و نظری، پژوهشگاه در سال‌های اخیر مترصد بوده بخش‌های زیادی از فعالیت‌هایش را در زمینه‌های علمی کاربردی‌تر متمرکز نماید تا هم گسترة بهره‌مندی آن وسیع‌تر گردد و هم جامعة علمی بتواند به شکل ملموس‌تری با به‌کارگیری این فرآورده‌های علمی مسیر بهتری را با توجه به ادبیات و مبانی و معارف دینی فراراه خود قرار دهد. از جمله موضوعاتی که اخیرا گروه فرهنگ پژوهی به سهم خود بدان ورود کرده، مباحث فلسفة فرهنگ است که آقای دکتر اسماعیلی عهدهدار آن بوده و طرح تمحض علمی ایشان است و به‌جز یک همایش ملی که با دبیری علمی ایشان در این زمینه برگزار شده، سلسله نشست‌ها، یادداشت‌ها و جلساتی نیز برپا گردیده که امید است حاصل این تاملات، در مجموعه‌ای که یقینا دارای بداعت لازم است به جامعة علمی ارائه گردد.
همچنین بحث پیرامون محورهای مورد دغدغة فعلی نظام جمهوری اسلامی از جمله محور «مقاومت»، «آسیب‌های فرهنگی اجتماعی»، بحث «حجاب و پوشش»، بررسی‌ها در مورد «لایحة برنامة هفتم توسعه»، «تبیین بیانیة گام دوم انقلاب» و امثال آن، موضوعاتی بوده که در نشست‌ها و جلسات علمی گروه مورد بررسی قرار گرفته است.
در انتها، مهمترین دغدغه شما به عنوان مدیر گروه فرهنگپژوهی در سال ۱۴۰۳چیست؟
آنچه گروه در سال جاری هدف‌گذاری کرده انجام طرح‌های جدید و به نتیجه‌رساندن طرح‌های پژوهشی نیمه‌تمامی است که متناسب با نیازهای جامعه طراحی و تصویب شده‌اند. برگزاری سلسله نشست‌های علمی از دیگر دغدغه‌هایی است که متناسب با نیازهای اصلی و با مشورت و اتعاظ از بزرگان علمی و اندیشمندان جامعه انشالله دنبال خواهد شد.
تکمیل مباحث همایش فلسفة فرهنگ و تهیة مجموعه مقالات در این باره همچنین پیگیری و به سرانجام رساندن تمحض‌های جدید گروه و محقق‌یابی در موضوعات مورد اهتمام و نیاز کشور، از برنامه‌های جدی امسال گروه است. پژوهشگاه مفتخر است که به‌عنوان پیشگام در بحث فلسفه‌های مضاف، مباحث مربوط به مبانی نظری و فلسفی علوم انسانی را دنبال کرده و آثار فاخری در این زمینه به سرانجام رسانده و به‌پاس الهی موضوع فلسفة فرهنگ نیز که به‌دنبال پی‌ریزی شالوده‌های اساسی فرهنگ جامعه است نیز در آیندة نزدیک توسط گروه فرهنگپژوهی به انجام خواهد رسید و امید آن می‌رود که حاصلِ آن بتواند گسترة مباحث مرتبط با فرهنگ و مبانی مربوط به آن را گسترش بخشد.
