همراهی و رابطه عمیق حضرت فاطمه(س) با پیامبر اکرم(ص)
نوشتاری مستخرج از مقاله «فاطمه(س)، همراه پیامبر(ص)» جلد اول دانشنامه فاطمی
حضرت فاطمه(س) همواره در کنار پیامبر(ص) و همراه او بود و به گواهی گزارشهای تاریخی، رابطة عاطفی وی با پدرش، بهویژه در پی فقدان حضرت خدیجه(س)، نظیر نداشته است. این رابطه پس از ازدواج فاطمه(س) نیز کمرنگ نشد و حتی در منابع تاریخی و حدیثی، دربارة آن مطالب بیشتری از دورة پیش از ازدواج نقل شده است. به طوری که دیدار حضرت فاطمه(س) همواره پیامبر(ص) را خشنود میساخت و ایشان دست و روی دخترش را میبوسید.
پیامبر اکرم(ص) به حضرت فاطمه(س) در کودکی محبت فراوان میکرد و تا او را نمیبوسید، به خواب نمیرفت، حتی در سختترین اوضاع، از دیدن چشم گریان دخترش متأثر میشد و از او دلجویی میکرد. همچنین از دلداریهای حضرت فاطمه (س) به پیامبر(ص) و دلجویی از ایشان، به سبب دشواریهای دعوت نیز، گزارشهای فراوانی موجود است. چنانکه روزی ابوجهل و برخی از مشرکان مکه پیامبر(ص) را آزار دادند و هنگام نماز، محتویات شکم (زهدان) شتر را بر او ریختند. ابنمسعود به فاطمه(س) خبر داد و حضرت(س)، بااینکه دختر کوچکی بود، بهسرعت به مسجدالحرام رفت، پیامبر(ص) را تمیز کرد و ابوجهل و اطرافیان او را بهسختی سرزنش کرد.
فاطمه(س) پس از ازدواج با امیرمؤمنان(ع)، در خانهای که با پیامبر(ص) فاصله داشت زندگی کرد، ولی هیچگاه از پیامبر(ص) دور نشد و بهجز سفرهای جنگی، پیوسته همراه پیامبر(ص) بود. حتی از نظر مکانی نیز فقط مدتی کوتاه در منزلی زیست که امیرمؤمنان(ع) اجاره کرده و کمی دورتر از خانة پیامبر(ص) بود و پس از اندک زمانی، با همسر خود، به خانة حارثةبننعمان نقل مکان کردند که به خانة پیامبر(ص) نزدیکتر بود. پس از نزول آیة ۶۳ سورة نور ـ که بهموجب آن، مسلمانان از صدا زدن پیامبر(ص) به نام ایشان منع شدند و دستور یافتند از عنوانهایی مانند یارسولالله و یاایّهاالنبی استفاده کنند ـ حضرت فاطمه(س) نیز پدرش را یارسولالله خطاب کرد. اما پیامبر(ص) به او گفت که این آیه دربارة او و خاندانش نازل نشده و فاطمه(س) میتواند او را «پدر» صدا کند که پروردگار از آن خشنودتر خواهد شد.
از همراهی حضرت فاطمه(س) با پیامبر(ص) و پرستاری از ایشان در دوران پرماجرای مدینه و غزوههای پیامبر(ص)، گزارشهای فراوانی موجود است. در جنگ اُحد ـ که بسیاری از مسلمانان و حمزة سیدالشهدا به شهادت رسیدند ـ فاطمه(س) خون را از صورت پدر شست و زخمهای آن حضرت(ص) را بست.
پیامبر اکرم(ص) به مناسبتهای گوناگون، هنگام رفتن به سفر یا جنگ و برگشت از سفر، به خانة فاطمه(س) میرفت و جویای احوال ایشان میشد. در روایات آمده است که فاطمه(س) نیز به استقبال ایشان میرفت و بر چهره و چشمان رسول خدا(ص) بوسه میزد. برخی از دیدارهای پیامبر اکرم(ص) با فاطمه(س) در خانة او، اهمیت ویژهای یافته و در گزارشهای تاریخی منعکس شده است، مانند زمانی که با برخی از اصحاب برای عیادت حسن و حسین(ع)به خانة فاطمه(س) رفت و به علی(ع) پیشنهاد کرد که برای بهبود آنان نذر کند. علی(ع) و فاطمه(س) و فضّه، خادم آنان، نذر کردند که سه روز، روزه بگیرند. پس از بهبود آنان، همگی روزه گرفتند، اما هنگام افطار، غذای خود را به نیازمندان بخشیدند و در پی همین ماجرا، سورة «هل أتی» (انسان)، نازل شد.
حضرت فاطمه(س) در آخرین روزها و ساعات عمر پیامبر(ص)، ازجمله همراهان آن حضرت(ص) بود و هیچگاه راضی به جدایی و دوری از پدر نمیشد و در هنگام رحلت پیامبر(ص)، که بسیار اندوهگین بود، تنها خبری که او را خشنود ساخت، این بود که نخستین کسی است که پس از پیامبر(ص)، به او خواهد پیوست.
یادداشت و تلخیص: حجت الاسلام سید محسن شریفی