به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نظر به اینکه گروه مطالعات انقلاب اسلامی باتوجه به شرایط کرونا در سال گذشته بیش از ده نشست علمی و کرسی ترویجی به صورت مجازی برگزار کرده بود که چهار کرسی آن در مورد شیوع covid19 بود در ابتدای سال از دکتر محمود مهام مدیر محترم گروه درخواست کردیم گزارشی از فعالیت‌های گروه مطالعات انقلاب اسلامی در سال ۱۳۹۹ ارائه نماید و ایشان در قالب یادداشت این درخواست ما را اجابت کردند که در ادامه تقدیم خواهد شد.
الف) کرسی‌های ترویجی در مورد شیوع covid19.
شیوع covid19 در مقیاس جهانی، مصداقی جدید از ضرورت اتخاذِ مقیاسه‌ای وسیع و فوق وسیع در تحلیل مسائل مهم اجتماعی و روندشناسیِ تغییرات نظم اجتماعی می‌باشد. هر چند خاستگاه طرح مساله covid19، کلان حوزه علوم پزشکی است امّا حل این مساله، فراتر از این کلان حوزه علمی می‌باشد و ضروری است از منظر فعالیت‌های بینارشته‌ای و فرارشته‌ای، پیگیری گردد. از اینرو، چندین کرسی ترویجی در نظر گرفته شد که تا کنون چهار مورد آن برگزار گردیده است:
کرسی ترویجی اول با عنوانِ «بحران covid19 و احیاء کارکرد دفاعی و امنیتی مرزها» با ارائه دکتر سید هادی زرقانی و نقادی دکتر عیسی ابراهیم زاده، سردار احمدعلی گودرزی و دکتر سید عباس احمدی برگزار شد.
هفت سرفصل مهم حاصل از این کرسی ترویجی عبارتند از:
- تدقیقِ مفهومیِ «مرز» از منظرِ «فرهنگی» و ارزش‌هایِ «انقلاب اسلامی».
- بازتولیدِ مفهومی و مفهوم‌پردازی در حوزهِ «دفاع» با تکیه بر قدرت نرم و البته هیبریدی.
- بازخوانیِ پیشینه‌ی تاریخی «دفاع» در کشور برای آینده نگری و انتقالِ میراث «دفاع» و تحقق «فرمولِ دفاع همه جانبه».
- نقد آثار موجود از منظر امنیت و دفاعِ «مردم‌پایه».
- توجه علمی و فرهنگی به سازوکارهایِ اقدامات بیگانگان، نظیرِ «راه ابریشم؛ زمینه‌ها، چگونگی، پیامدها».
- توجه به پیامدهایِ نگرش لیبرالیستی به «جامعه و طبیعت» در تحلیلِ بحران کرونا (COVID19) و ترسیمِ کارکرد دفاعی و امنیتی مرزها، و سیاستگذاری برای آینده.
- پی‌ریزی تحقیقات بینارشته‌ای و پیگیریِ هدفمند و مستمرِ آنها برای تعمیق و اجتماعی‌سازیِ «مرزبانی».
کرسی ترویجی دوم با عنوانِ «نگاهی به جغرافیای پزشکی و اپیدمی‌ها (با تاکید بر covid19 )»، با هدف تاکید بر زیست بوم‌شناسی و یادآوریِ ضرورت تعامل علوم پزشکی و علوم اجتماعی در حل مساله covid19، پیگیری شد که با ارائه دکتر عبدالمجید احمدی اورمان و نقادی دکتر منوچهر فرج زاده و دکتر مژگان انتظاری به انجام رسید.
چهار سرفصل مهم حاصل از این کرسی ترویجی عبارتند از:
- تراکم جمعیت نیازمند بازنگری جدی است.
- بازبینیِ پروتکل‌های بهداشتی.
- داده‌کاوی و تحلیلِ مقایسه‌ایِ اطلاعات مرتبط برای تولید متنی تحقیقی از منظر جغرافیای پزشکی.
- بازیابیِ«جغرافیای پزشکی» به منزله‌ی بینارشته‌ایِ موثر در «مطالعات اجتماعی و پزشکی» که بی تردید متاثر از فرهنگ غالب در جامعه است. به بیان دیگر، تاثیراتِ تغییرات فرهنگی را می‌توان از رهگذر «جغرافیایِ پزشکی»، هم رصد و هم بازطراحی کرد.
کرسی ترویجی سوم با هدفِ یادآوریِ ضرورتِ خوداتکایی و تلاش علمی برای شناخت توان‌های محیطی در این زمینه برگزار شد. نیاز به بازخوانی توانایی‌های سرزمینی، یک اولویت اساسی برای تمامی حوزه‌های علمی جهت حرکت در راستایِ راهبرد «ایران قوی» است. عنوان این کرسی ترویجی نیز بر اساس همین اولویت انتخاب شد: «بازخوانی توانایی‌های سرزمینی (مطالعه موردی: قابلیت‌های شورورزی)». دکتر هادی پیراسته انوشه و دکتر امیر پرنیان از مرکز تحقیقات ملّی شوری به ارائه بحث پرداختند و دکتر سید عبدالرضا کاظمینی و مهندس علیرضا رئیسی‌زاده به عنوان ناقد مشارکت داشتند.
چهار سرفصل مهم حاصل از این کرسی ترویجی عبارتند از:
- افزایش سطح زیرکشت.
- استفاده از آب های نامتعارف.
- تثبیت کانون‌های ریزگرد.
- افزایش ایمنی بدن با تولید گیاهان دارویی در سامانه‌های شورورزی.
در واقع، ظرفیت‌های مناسبی وجود دارد که میتواند در تقویت مجتمع‌های زیستی و خوداتکایی، مورد استفاده قرار گیرند که «شورورزی» یکی از این موارد است و نیازمند فعالیت‌های بینارشته‌ای و فرارشته‌ای می‌باشد.
کرسی ترویجی چهارم با ارائه دکتر محسن ردادی و نقادی دکتر هادی صادقی اول و دکتر مجید بذرافکن برگزار گردید. عنوان این کرسی «بازسازی اعتماد در فضای پساکرونایی» با هدف تمرکز بر اعتماد به عنوان یکی از ارکانِ سرمایه اجتماعی و اهمیت آن در مدیریت covid19، انتخاب و اجرا شد.
ب) کرسی ترویجی در خصوص حکمرانی
علاوه بر کرسی‌های ترویجی مربوط به مساله covid19، کرسی‌های ترویجی و نشست‌های علمی دیگری برگزار گردید که گزارش آنها در سایت پژوهشگاه منتشر شده است. کرسی ترویجی با عنوانِ «الگوی حکمرانی در جمهوری اسلامی ایران» با ارائه آقای مسعود رضائی و نقادی آقایان مهندس سلیمی نمین و مهدی فضائلی برگزار شد.
پ) کرسی ترویجی به مناسبت یکصدمین سالگرد کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹
با توجه به یکصدمین سالگرد کودتایِ وارداتیِ سوم اسفند ۱۲۹۹، پنج کرسی ترویجی به بررسی این کودتا در محورهای زمینه‌ها، فرایند، پیامدها، آسیب‌شناسی تحقیقات کودتا، و کارنامه دولت کودتایی-وارداتی اجرا شده است:
کرسی ترویجی اول، «نقش جریان‌های ضد ایرانی و ضد اسلامی در کودتای سال ۱۲۹۹ » با ارائه دکتر یعقوب توکلی و نقادی دکتر نوالله قیصری و حاج قاسم تبریزی،
کرسی ترویجی دوم، «دیالکتیک عوامل داخلی با نظام جهانی در کودتای اسفند سال ۱۲۹۹» با ارائه دکتر محمد شفیعی‌فر و نقادی دکتر ابراهیم متقی و مهندس سلیمی نمین،
کرسی ترویجی سوم، «چالش‌ها و چشم‌انداز تحقیقات کودتا ۱۲۹۹» با ارائه آقای حاج قاسم تبریزی و نقادی دکتر جواد منصوری و مهندس رنجبر کرمانی،
کرسی ترویجی چهارم، «پیامدهای کودتای سال ۱۲۹۹» با ارائه دکتر جواد منصوری و نقادی دکتر یحیی فوزی برگزار شد.
و کرسی ترویجی پنجم با عنوانِ «کارنامه دولت کودتای سوم اسفند سال ۱۲۹۹» با ارائه مهندس علی اکبر رنجبر کرمانی و نقادی دکتر علی بیگدلی و دکتر حسین آبادیان نیز در روز چهارشنبه ۱۹/۹/۱۳۹۹ برگزار خواهد شد.
علاوه بر این موارد، یازدهمین نشست علمی در راستای مطالعات بینارشته‌ای و فرارشته‌ای گروه مطالعات انقلاب اسلامی، با عنوانِ «واکاوی الگوهای تحلیل شبکه‌های اجتماعی» با مشارکت دکتر مسعود اسدپور، دکتر محمدحسین رامشت، دکتر محمدرضا ملک و دکتر مهدی مقیمی برگزار گردید.
در پیگیری فعالیت‌های علمیِ گروه، علاوه بر تلاش برای جلب مشارکت محققان رشته‌های متنوع در کلان حوزه‌های علمی، پیوسته سعی شده است تا در کنار تنوع رشته‌ها، تنوع همکاری مراکز علمی نیز تحقق یابد و همکاری با نهادهای علمی خارج از تهران نیز دنبال شده است. در جلساتی که تا کنون برگزار شده است از همکاری اساتید در استانهای اصفهان، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، مشهد، یزد و شیراز در کنار حضور اساتید دانشگاه‌های تربیت مدرس، تهران، خواجه نصیرالدین طوسی، علوم انتظامی امین، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، مرکز اسناد انقلاب اسلامی و همچنین قرارگاه خاتم‌الانبیاء، بهره‌مند شدیم. اجرای این برنامه‌ها به مشارکت جدی اعضای شورای علمی گروه و پذیرش مسئولیت دبیری علمی این جلسات نیاز دارد که به خوبی پاسخ داده شده است. از اعضاء محترم آقایان دکتر محسن ردادی، دکتر حمید هوشنگی و دکتر علی حمزه‌پور تشکر می‌نمایم.
