به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نشست ”نقش انقلاب اسلامی در احیای حقوق زن در خانواده” توسط گروه سیاست و با همکاری گروه فقه و حقوق پژوهشگاه، در راستای همایش «نقش انقلاب اسلامی در تأسیس و توسعه علوم انسانی» چهارشنبه 12 دی ماه در قم برگزار شد.
حجت‌الاسلام دکتر فرج‌الله هدايت‌نيا گنجي عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه به عنوان ارائه‌دهنده این نشست، بحث خود را دو بخش مطرح کرد. وی در بخش نخست به بررسی موردی تحولات حقوق خانوادگی زنان و در بخش دوم به آسیب شناسی این تحولات پرداخت.
تحولات موردی حقوق خانوادگی زنان
استاد حوزه و دانشگاه ضمن بررسی تحولات موردی حقوق خانوادگی زنان گفت: می توان این بحث را در دو بخش مالی و غیر مالی بیان کرد. بخش مالی نیز خود به تحولات اصلاحی و تحولات تاسیسی تقسیم می شود.
تحولات مالی حقوق زن
عضو هیأت علمی پژوهشگاه در رابطه با تحولات اصلاحی در حقوق مالی زوجه اظهار داشت: از میان این تحولات می توان تعدیل مهریه های ریالی را نام برد؛ این تحول متاثر از نوسانات ارزش پول ملی در سال‌های پس از انقلاب اسلامی است و براساس آن مهریه متناسب با تغيير شاخص قيمت سالانه زمان تأديه نسبت به سال اجراي عقد كه توسط بانک مركزي جمهوري اسلامي ايران تعيين ميگردد، محاسبه و پرداخت خواهد شد.
حجت‌الاسلام هدایت‌نیا در ادامه گفت: تعمیم مصادیق نفقه نیز از جمله تحولات اصلاحی در حقوق مالی زوجه است. مطابق ماده 1107 قانون مدنی «نفقه عبارت است از همه نيازهاي متعارف و متناسب با وضعيت زن از قبيل مسكن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزينه‌هاي درماني و بهداشتي و خادم در صورت عادت يا احتياج به واسطه نقصان يا مرض».
وی با اشاره به یکی از مهم ترین تحولات اصلاحی در حقوق مالی زوجه تصریح کرد: قبل از سال 1387 بر اساس ماده اولیه 946 قانون مدنی زوجه پس از فوت شوهر از اموال غیر منقول ارث نمی برد؛ این قانون در سال 1387 اصلاح شد و بر اساس آن زوجه از قیمت اموال غیر منقول ارث می برد. مهمترین دلیل اصلاح این قانون، تامین امنیت اقتصادی زوجه پس از وفات زوج است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه در رابطه با تحولات تأسیسی در حقوق مالی زوجه، «نحله» را مثال زد که بر اساس آن «با توجه به سنوات زندگي مشترک و نوع كارهايي كه زوجه در خانه شوهر انجام داده و وسع مالي زوج، دادگاه مبلغي را از باب بخشش (نحله) براي زوجه تعيين مي‌کند».
تحولات غیر مالی حقوق زن
حجت‌الاسلام هدایت‌نیا در ادامه به تحولات مربوط به حقوق غیرمالی زنان در خانواده پرداخت؛ ایشان یکی از تحولات مهم در این زمینه را ماده 1041 قانون مدنی دانست که بر اساس آن «عقد نكاح دختر قبل از رسيدن به سن 13 سال تمام شمسي و پسر قبل از رسيدن به سن 15 سال تمام شمسي منوط است به اذن ولي به شرط رعايت مصلحت با تشخيص دادگاه صالح».
وی در ادامه بیان داشت: در قانون مدنی ضمانت اجرایی برای ماده 1041 لحاظ نشده است و این خود از جمله نواقص بحث محسوب می شد تا اینکه در ماده۵۰ قانون حمایت خانواده مصوب سال 1391 این نقص جبران و بر اساس آن برای مردی که مخالف آن عمل کند، مجازات کیفری در نظر گرفته شد.
استاد حوزه و دانشگاه تحول دیگری را که مربوط به حقوق غیرمالی زنان است، تحول در انحلال خانواده دانست. به اعتقاد ایشان پس از انقلاب اسلامی حقوق طلاق برای مردان تعدیل شده است به این معنا که شرایطی بر تحدید این امر وضع شده است که موجب صعوبت در طلاق گرفتن مردان است. از طرفی هم شرایط برای طلاق گرفتن زنان تسهیل شده است؛ وکالت در دادن حق طلاق به زنان یکی از مصادیق این ادعا است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در رابطه با شناسایی حقوق مادری، حق حضانت فرزند را یکی از مهمترین تحولات در حوزه حقوق غیر مالی دانست. ایشان در این موضوع به ماده 43 قانون حمایت خانواده جدید اشاره کرد که مطابق آن «حضانت فرزندانی که پدرشان فوت شده با مادر آنها است مگر آنکه دادگاه به تقاضای ولی قهری یا دادسـتان، اعطای حضـانت به مادر را خلاف مصلحت فرزند تشخیص دهد».
حجت‌الاسلام هدایت‌نیا در رابطه با ماده 43 قانون حمایت از خانواده اظهار داشت: قبل از انقلاب اسلامی قانون به این شکل بود که در صورتی که زوج فوت می‌کرد و فرزندی داشت، چنانچه زوجه همسر دیگری را اختیار می‌کرد، دیگر حق حضانت آن فرزند را نداشت.
وی افزود: این قانون مشکلات فراوانی را به همراه داشت به ویژه در دوران دفاع مقدس این مشکلات بیش‌تر بروز پیدا کرد؛ تا اینکه ماده 43 قانون حمایت از خانواده آن را اصلاح کرد.
استاد حوزه و دانشگاه در رابطه با تحولات شکلی حقوق زن گفت: پس از انقلاب اسلامی مقررات شکلی نیز در جهت حمایت از زنان تحولاتی داشته است که از میان آنها می توان به طرح دعوای زن در محل سکونت خود نام برد.
این حقوقدان اظهار داشت: وقتی مجموعه تحولات حقوقی پس از انقلاب اسلامی در رابطه با حقوق زن را نگاه کنیم، به نظر می رسد ایده ای که در اصل 21 قانون اساسی در رابطه با احیای حقوق زن و تضمین آن مورد توجه بوده، تحقق پیدا کرده است، گرچه به نظر در برخی موارد نیاز به اصلاح دارد.
حجت‌الاسلام هدایت‌نیا افزود: صرف نظر از اینکه این تحولات چقدر به صلاح خانواده بوده است، می توان گفت که زن امروزی در قیاس با قبل از انقلاب، امنیت روانی و اقتصادی بیش تری را در سایه تحولاتی که صورت گرفته است، دارد.
آسیب شناسی تحولات حقوق زنان
وی در ادامه به آسیب شناسی تحولات پرداخت و خاطرنشان کرد: این بحث به دو لحاظ قابل توجه است؛ از یک طرف باید به روش‌های به کارگیری برای احیای حقوق زن توجه شود و از سوی دیگر، باید به جهت گیری و گرایش این تحولات توجه جدی شود.
روش‌شناختی تحولات حقوق زنان
عضو هیأت علمی پژوهشگاه در رابطه با روش شناختی تحولات حقوق زن گفت: قانون‌گذار در برخی موارد فتوای معیار را تغییر داه است. یعنی قانون بر اساس فتوای دیگری تنظیم شده بود و قانون‌گذار برای اینکه حقوق زن را احیا کند، تغییر مبنا داده و به فتوایی رجوع کرده است که به نفع زن می باشد.
حجت‌الاسلام هدایت‌نیا در ادامه افزود: در برخی موارد نیز قانون‌گذار برای احیای حقوق زن حکم اولی را به ثانوی تغییر داده است. این تحول در جایی است که راجع به حکم اولی اجماع وجود دارد و قانون‌گذار به روش گزینشی یا تغییر فتوای معیار نمی‌تواند به اصلاح قانون مبادرت ورزد. در این موارد قانون‌گذار بر اساس مصلحت حکم ثانوی را ضرورت دیده و تغییر حکم داده است.
وی در رابطه با روش های تضمین حقوق زنان اظهار داشت: به نظر می رسد که در این موضوع به شکل افراطی از ضمانت اجرای کیفری استفاده می شود. ضمانت اجرای کیفری برای تضمین حقوق خانواده، ممکن است که حقوق زن را تامین کند اما قطعا خانواده را به هم می ریزد؛ به همین جهت به نظر می رسد که بهره گیری از ضمانت اجرای کیفری در جهت تامین حقوق زن باید به حداقل برسد.
گرایش تحولات حقوق زنان
وی در نهایت و در راستای آسیب شناسی تحولات حقوق زنان خاطرنشان کرد: در برخی موارد، این تحولات گرایش به حقوق غرب داشته که ناشی از تفکرات فمینیستی است. همچنین فرد گرایی و عدم توجه به مصالح کلان خانواده نیز از جمله آسیب هایی مهم در حوزه تحولات حقوق زن می باشد.
در این جلسه دکتر محمود حکمت نیا، حجت‌الاسلام دکتر پیوندی، حجت‌الاسلام دکتر محمدی جوررکویه، حجت‌الاسلام دکتر حسنی، حجت‌الاسلام دکتر عالی، دکتر بای و برخی از اساتید و محققین حوزه حقوق حضور داشتند.
Thank you for another great article. Where else could anyone get that type of information in such a perfect way of writing? I have a presentation next week, and I am on the look for such information.
My programmer is trying to convince me to move to .net from PHP. I have always disliked the idea because of the costs. But he’s tryiong none the less. I’ve been using Movable-type on various websites for about a year and am anxious about switching to another platform. I have heard very good things about blogengine.net. Is there a way I can transfer all my wordpress content into it? Any kind of help would be greatly appreciated!
I am glad to be one of the visitants on this outstanding internet site (:, thanks for posting.
I’ve been absent for some time, but now I remember why I used to love this site. Thanks, I?¦ll try and check back more frequently. How frequently you update your web site?
I like the helpful information you provide in your articles. I will bookmark your blog and check once more right here frequently. I’m quite certain I will learn many new stuff proper right here! Good luck for the next!
so much great info on here, : D.
F*ckin¦ tremendous issues here. I¦m very happy to peer your post. Thanks so much and i’m taking a look ahead to contact you. Will you kindly drop me a e-mail?
Thanks a bunch for sharing this with all of us you actually know what you are talking about! Bookmarked. Please also visit my web site =). We could have a link exchange agreement between us!
Woah! I’m really enjoying the template/theme of this site. It’s simple, yet effective. A lot of times it’s very hard to get that “perfect balance” between user friendliness and appearance. I must say you have done a amazing job with this. In addition, the blog loads very fast for me on Internet explorer. Exceptional Blog!
Some genuinely interesting details you have written.Assisted me a lot, just what I was searching for : D.
Wonderful goods from you, man. I have understand your stuff previous to and you are just extremely excellent. I really like what you have acquired here, certainly like what you’re saying and the way in which you say it. You make it entertaining and you still take care of to keep it wise. I can’t wait to read far more from you. This is really a wonderful website.
Thanks for helping out, good information.
I want looking through and I conceive this website got some really utilitarian stuff on it! .
Undeniably believe that which you stated. Your favorite reason seemed to be on the web the simplest thing to be aware of. I say to you, I definitely get annoyed while people consider worries that they plainly do not know about. You managed to hit the nail upon the top and also defined out the whole thing without having side-effects , people could take a signal. Will likely be back to get more. Thanks
Hello.This post was extremely interesting, particularly because I was investigating for thoughts on this issue last week.
I’d have to examine with you here. Which isn’t one thing I often do! I enjoy reading a submit that will make people think. Also, thanks for permitting me to comment!
It’s truly a nice and helpful piece of information. I’m happy that you just shared this useful info with us. Please stay us up to date like this. Thank you for sharing.
Its such as you read my thoughts! You seem to grasp so much approximately this, like you wrote the e-book in it or something. I think that you just can do with some percent to pressure the message house a little bit, but other than that, that is fantastic blog. An excellent read. I will certainly be back.
Some truly nice and utilitarian information on this web site, also I conceive the style and design holds superb features.
Great ?V I should certainly pronounce, impressed with your web site. I had no trouble navigating through all the tabs as well as related info ended up being truly simple to do to access. I recently found what I hoped for before you know it in the least. Reasonably unusual. Is likely to appreciate it for those who add forums or anything, website theme . a tones way for your customer to communicate. Nice task..
Howdy I am so excited I found your weblog, I really found you by mistake, while I was looking on Google for something else, Anyways I am here now and would just like to say thanks a lot for a fantastic post and a all round enjoyable blog (I also love the theme/design), I don’t have time to read through it all at the minute but I have book-marked it and also included your RSS feeds, so when I have time I will be back to read a great deal more, Please do keep up the superb work.
Hmm is anyone else having problems with the pictures on this blog loading? I’m trying to determine if its a problem on my end or if it’s the blog. Any suggestions would be greatly appreciated.
Just wish to say your article is as astonishing. The clarity on your post is just cool and that i could think you are an expert on this subject. Well along with your permission let me to snatch your RSS feed to stay updated with coming near near post. Thank you a million and please keep up the enjoyable work.
Perfectly composed articles, Really enjoyed reading.
I know this if off topic but I’m looking into starting my own blog and was wondering what all is needed to get set up? I’m assuming having a blog like yours would cost a pretty penny? I’m not very web savvy so I’m not 100 sure. Any recommendations or advice would be greatly appreciated. Cheers