پنجمین نشست از سلسله نشست‌های “کودتای آژاکس”

به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، پنجمین نشست از سلسله نشست‌های بررسی ابعاد گوناگون کودتای۲۸ مرداد با عنوان «عملیات آژاکس» با حضور جناب آقای حسین دهباشی مستندساز روز یکشنبه مورخ ۱۲ شهریور ماه جاری در کانون اندیشه جوان برگزارشد.

دهباشی، مستندساز و پژوهشگر تاریخ در این نشست ضمن مهم دانستن پرونده وقایع ۲۸ مرداد به جایگاه تاریخی آن اشاره داشت و گفت: اهمیت وقایع ۲۸ مرداد بیش از آنکه ناشی از اسناد و یافته‌های تاریخی باشد موید پخته‌تر شدن جامعه ایرانی است.

وی تاکید کرد: مجموعه شرایط و موقعیت رجال سیاسی ایران در قرن گذشته  به همراه تجربه تاریخی مردم ایران و همچنین سرخوردگی‌های ناشی از برکناری رضا شاه، تقلیل کامیابی در ماجرای مشروطیت و شکست از متفقین عاملی شد تا مردم ایران اراده کنند در مقطعی سرنوشت و آینده خود را عهده دار شوند.

دهباشیاظهار داشت: ماجرای ۲۸ مردادماه با برکناری دکتر مصدق شکل و شمایل دیگری پیدا کرد و وقایع، به عناوین مختلفی تحلیل شد. وی افزود:  نام گذاری کودتا برای وقایع ۲۸ مرداد از منظری عنوان درستی است چرا که واژه کودتا نوعی جابجایی قدرت با توجه و تاکید بر قوای نظامی است که واقعا چنین اتفاقی در آن زمان افتاده است.

این پژوهشگر تاریخ در ادامه گفت: از منظری نیز چنانکه حکومت پهلوی تلاش می‌کرد القا کند وقایع ۲۸ مرداد قیام ملی بوده است وکودتا نبوده است-که اتفاقا از منظری این نیز تعبیر درستی است- از جمله تحلیل های تاریخی است که ما با آن مواجهیم.

وی با طرح  این سوال که چگونه یک اتفاقی هم کودتا و هم قیام ملی می‌تواند باشد؟ گفت: این موضوع بستگی به این دارد که از چه زاویه‌ای به آن نگاه کنیم؛ مجموعه آدم هایی که در این ماجرا نقش داشتند بخش هایی از آنها که شهید محسوب می‌شوند اتفاقا در مقطع دیگری جزء افراد تاریخی بدنام کشور ما هستند.

دهباشیادامه داد: یکی از آنها افشار طوس است که ایشان در واقع وقتی که دزدیده، شکنجه و کشته می شود اینگونه نبوده که تصور کنیم در پیشینه اش در تمامی ادوار زندگی او شخص ملی گرا، میهن دوست و آزاده‌ای بوده باشد.

این مستند ساز اظهار داشت: وقتی شما در رابطه با چهره‌های بد ماجرای ۲۸ مرداد صحبت می‌کنید چه از قوام السلطنه گرفته که در ماجرای یک سال قبل از کودتا، در سی تیر ۱۳۳۱ روبروی اراده ملی،روحانیت و دکتر مصدق قرار می گیرد، شخصی است که بخش بزرگی از تمامیت ارضی مدیون و وامدار او است.

 دهباشی تاکید کرد: سپهبد زاهدی یک شخصی است که اگر به پیشینه‌اش نگاه کنیم، بخش بزرگی از تمامیت ارضی ایران از خوزستان گرفته تا کردستان، از آذربایجان گرفته تا ترکمن صحرا مدیون اقدامات او است و او شخصی است که دوبار توسط استعمارگران انگلیسی تبعید می‌شود و آسیب های زیادی در این تبعید می‌بیند.

این پژوهشگر تاریخ در ادامه اشاره داشت: ما وقتی در رابطه با محمد رضاشاه سال ۳۲ صحبت می کنیم در رابطه با یک شاه دیکتاتور، مستبد و بدخواه صحبت نمی‌کنیم بلکه یک شاه میهن دوست و خوش نام برای مردم آن دوره است با این حال اگرچه کودتای ۲۸ مرداد به شاه ضربه محکمی می‌زند اما همان تفکر تا ۲۵ سال بعد شاه را همراهی می‌کند.

دهباشیتاکید کرد: اولین درسی که ما در فلسفه تاریخ می‌خوانیم این است که رویدادها را در ظرف زمانی خودشان داوری کنیم یعنی در همان مقطع تاریخی به آنها بپردازیم.

این مستند ساز افزود: من هر زمان که خودم را در ظرف زمانی مرداد سال ۳۲ قرار می دهم گمان می‌کنم که مردمی که توسط نسل های بعد از خود و فرزندان و نوه‌های خودشان به بدعهدی، سکوت و اعوجاج نظر متهم شدند شاید آنها حق داشتند چرا که در آن مقطع ترس از مواجهه با سلطه اتحاد شوروی، مردم یا باید سکوت کنند یا تن به سلطه نظامی دهند.دهباشی گفت:  در همین رابطه به دکتر مصدق هم حق بدهیم چون که فکر نمیکرد قول ایالات متحده پوچ از آب در می‌آید(طبق تاریخ شفاهی).

وی با بیان اینکه آیت الله کاشانی در نهضت نقش تعیین کننده ای داشت گفت: واقعیت این است که در ۳۰ تیر ماه سال ۱۳۳۱ یقینا اگر آیت الله کاشانی نبود قیام مردم برای جابجایی نخست وزیر به سرانجام نمی رسید واگر به این را سهم داشتن نمی گویند پس سهم داشتن چیست.

دهباشیبا اشاره به گفتگویش در سال ۸۶ با داریوش همایون گفت: داریوش همایون تعبیر جالبی را در مورد انقلاب اسلامی داشت و معتقد بود” انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ همه را برهنه کرد”، از شاه تا گدا؛ از روشنفکر تا عامی، از نظامی تا روحانی واقعیت و انتهای جامعه را ما دیدیم که در یک چالش اجتماعی افرادی که بسیار مدعی هستند وقتی در معرض امتحان قرار می‌گیرند چه واکنشی از خود نشان می دهند!

وی در ادامه اضافه کرد: این تعبیر را به طریق اولی و به نحو پررنگ‌تری در مورد نهضت ملی شدن صنعت نفت شاهدیم؛ ماعمق و هدف دربار، ارتش، روحانیت، ملیون و روشنفکران را می‌فهمیم و به آن پی می‌بریم که در لحظه تصمیم گیری نیت خیر داشتن کفایت نمی‌کند و پختگی سیاسی چیزی نیست که بتوانیم آن را با نیت خیر جابه جا یا جایگزین نماییم.

37 دیدگاه‌ها

  1. I wanted to write you a very small observation to finally say thanks yet again for all the pretty principles you have discussed on this site. It was particularly generous with people like you to deliver openly precisely what a lot of people would have supplied for an e-book to generate some money on their own, and in particular considering that you might have done it if you ever wanted. The tips as well acted like a good way to fully grasp that many people have similar desire really like mine to learn a great deal more in regard to this problem. I believe there are many more enjoyable sessions up front for people who find out your blog post.

  2. I wish to show some appreciation to this writer just for rescuing me from such a circumstance. After looking through the the web and getting methods that were not productive, I thought my life was over. Existing without the presence of solutions to the problems you have sorted out by way of this write-up is a critical case, and those that might have badly damaged my entire career if I had not encountered your blog post. Your main ability and kindness in playing with every item was useful. I am not sure what I would have done if I had not come across such a point like this. It’s possible to at this time look ahead to my future. Thank you very much for the high quality and results-oriented help. I will not be reluctant to refer the website to any individual who needs guidance on this issue.

  3. Hi, Neat post. There’s an issue with your website in web explorer, could check this… IE still is the marketplace chief and a good component of people will miss your fantastic writing due to this problem.

  4. I am only writing to make you be aware of what a fine encounter our child enjoyed reading through your web page. She realized too many issues, most notably what it is like to have a very effective helping style to let men and women smoothly comprehend several tortuous topics. You really surpassed visitors’ expectations. I appreciate you for presenting the essential, dependable, edifying and also easy tips on that topic to Lizeth.

  5. Very nice post. I just stumbled upon your blog and wanted to say that I’ve truly enjoyed browsing your blog posts. In any case I will be subscribing to your rss feed and I hope you write again very soon!

  6. Hmm it looks like your website ate my first comment (it was super long) so I guess I’ll just sum it up what I had written and say, I’m thoroughly enjoying your blog. I as well am an aspiring blog writer but I’m still new to the whole thing. Do you have any helpful hints for inexperienced blog writers? I’d genuinely appreciate it.

  7. hello there and thank you for your information – I have certainly picked up anything new from right here. I did however expertise several technical issues using this website, since I experienced to reload the website a lot of times previous to I could get it to load correctly. I had been wondering if your hosting is OK? Not that I’m complaining, but slow loading instances times will often affect your placement in google and could damage your high quality score if ads and marketing with Adwords. Well I am adding this RSS to my e-mail and could look out for a lot more of your respective fascinating content. Ensure that you update this again very soon..

  8. Hey there would you mind letting me know which web host you’re utilizing? I’ve loaded your blog in 3 completely different internet browsers and I must say this blog loads a lot quicker then most. Can you recommend a good web hosting provider at a fair price? Cheers, I appreciate it!

  9. Excellent blog here! Also your website loads up fast! What web host are you using? Can I get your affiliate link to your host? I wish my web site loaded up as fast as yours lol

  10. Thanks, I have just been looking for information about this topic for a long time and yours is the best I have discovered till now. But, what concerning the conclusion? Are you certain concerning the source?

  11. Good – I should definitely pronounce, impressed with your web site. I had no trouble navigating through all tabs and related information ended up being truly easy to do to access. I recently found what I hoped for before you know it at all. Reasonably unusual. Is likely to appreciate it for those who add forums or something, website theme . a tones way for your client to communicate. Nice task.

  12. I like what you guys are up also. Such clever work and reporting! Carry on the superb works guys I’ve incorporated you guys to my blogroll. I think it will improve the value of my website 🙂

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید