به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در آیین باشکوه حج که نماد وحدت و برابری امت اسلام است، فریاد «لَبَّیْکَ اللَّهُمَّ لَبَّیْک» تنها ندای عبادت نیست، بلکه طنین بیزاری از هرگونه ظلم و شرک است. امسال در میانه کشتار بی‌امان غزه و سکوت مرگبار جامعه جهانی «برائت از مشرکان» به شعاری تبدیل شده که وجدان‌های بیدار را به تکاپو وامی‌دارد. رهبر معظم انقلاب اسلامی پیش‌تر هشدار دادند فجایع غزه مجال مماشات با رژیم صهیونیستی را از هر مسلمانی گرفته است. امروز، حج برائت نه تنها تجلی نفرت از اشغالگران قدس، که آزمونی است برای مسئولیت‌پذیری امت در قبال مظلومیت فلسطین.
حج؛ نماد تجلی توحید در زندگی انسان از منظر اسلام
دکتر ایزدهی با اشاره به اهمیت حج می‌گوید: اسلام افزون بر دستورات و آموزه‌هایی که اهداف و غایات دینی را در جامعه سامان می‌دهند، مناسک و عباداتی را نیز تشریع کرده که هر یک با اهدافی مشخص و کاربردی طراحی شده‌اند. به عنوان نمونه، نماز جماعت صرفاً یک عبادت فردی نیست، بلکه فرصتی است برای گردهمایی مسلمانان در مکانی واحد؛ جایی که افزون بر ادای فرایض، از احوال یکدیگر آگاه می‌شوند، نیازها و مشکلات هم را درمی‌یابند و برای رفع آن‌ها می‌کوشند. از دیگر مناسک اصلی اسلام، حج است که غرض اصلی آن، تجلی توحید در زندگی انسان است. گرچه آموزه‌های دینی همواره بر محوریت توحید تأکید داشته‌اند، اما بسیاری از مناسک در راستای نهادینه‌سازی این مفهوم در بستر زندگی فردی و اجتماعی تعبیه شده‌اند.وی تصریح می‌کند: به بیانی، توحید در اسلام دو وجه دارد. نخست «توحید نظری» که باور به یگانگی خداوند است و دیگری نهادینه کردن توحید الهی در زندگی و جامعه. بر اساس منطق توحید، باور ذهنی به یکتایی خداوند کافی نیست، بلکه آنچه اهمیت دارد، تجسم این توحید در عمل و زندگی فردی و اجتماعی است. ابلیس نمونه بارز این تناقض است؛ او با آنکه به یگانگی خداوند معترف بود، اما در عمل، فرمان الهی را نادیده گرفت و خود را در عرض خداوند قرار داد بلکه دیدگاه خود را بر خداوند مقدم فرض کرد. بنابراین، تأکید اسلام بر توحید، صرفاً باور به یکتایی پروردگار نیست، بلکه نهادینه شدن و تجسم این اصل در تمام شئون زندگی است. حج به عنوان نماد توحید، این هدف را محقق می‌کند. میلیون‌ها انسان با محوریت توحید الهی گرد هم جمع می‌شوند و در طواف کعبه، سعی بین صفا و مروه و اعلام لبیک، یکتایی خدا را نه تنها در ذهن بلکه در عمل تکرار و تلقین می‌کنند. این مناسک، توحید را از حوزه نظر به عرصه زندگی منتقل و آن را در وجود انسان و جامعه جاری می‌کند.
حج؛ نماد مبارزه با استکبار و حمایت از مستضعفان در گفتمان اسلامی
این پژوهشگر حوزه اندیشه سیاسی اسلام یادآور می‌شود: اسلام در کنار تأکید بر توحید، به نفی هرگونه شرک در حاکمیت و زندگی اجتماعی توجهی ویژه دارد. جامعه اسلامی اگر به‌راستی باور به یکتایی خداوند و تأثیر بی‌بدیل او در عالم داشته باشد، در برابر ظلم و استکبار سلطه جهانی سکوت نخواهد کرد و عملاً در مقابل ستمگران می‌ایستد. حج به عنوان نماد حضور همگانی مسلمانان در مکانی مقدس، تجلی‌بخش همین اصل است؛ جایی که با محوریت خداوند و نفی شرک، حرکتی جمعی علیه کسانی شکل می‌گیرد که حاکمیت ارزش‌های الهی و موازین دینی را زیرسؤال می‌برند. این مناسک از سیاسی‌ترین آموزه‌های اسلام است که مسلمانان را از تمکین در برابر مستبدان و مستکبران بازمی‌دارد و طاغوت را در هیچ نقطه از جهان برنمی‌تابد.دکتر ایزدهی تصریح می‌کند: حج، حمایت از مستضعفان و مظلومان عالم را در دستورکار قرار داده و اجازه نمی‌دهد سرنوشت جامعه اسلامی یا حتی جامعه بشری به دست خودکامگان و قدرت‌طلبان بیفتد. این آیین با شعار برائت از کفر، ظلم، شرک، فساد و تباهی؛ مرزبندی آشکاری با جبهه ستمگران ایجاد می‌کند.
حج؛ فراخوان همبستگی مسلمانان علیه سکوت در برابر ظلم و استکبار جهانی
رئیس پژوهشکده نظام‌های سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه می‌دهد: حج به مثابه گردهمایی بی‌نظیر مسلمانان از اقصی نقاط جهان، فرصتی است برای اعلام ندایی مشترک علیه تمامی قدرت‌هایی که در عمل، حاکمیت توحید و فرامین الهی را نادیده می‌گیرند. این مناسک، مسلمانان را در مکانی مقدس گرد هم می‌آورد تا در کنار عبادت، درباره مسائل مشترک امت اسلامی به گفت‌وگو بنشینند؛ از ظلم و ستمی که بر مناطق مختلف اسلامی مانند فلسطین و غزه تحمیل می‌شود تا حمایت از مظلومانی که زیر چکمه‌های رژیم صهیونیستی و حامیان جهانی‌اش له شده‌اند. حج نمادی است از این همسویی که به مسلمانان می‌آموزد در برابر حاکمان جائر و فاسد سکوت نکنند و سرنوشت جامعه اسلامی را به دست مستکبرانی چون آمریکا و متحدانش نسپارند.امروز اما تناقضی آشکار در صحنه عمل دیده می‌شود؛ در حالی که حج‌گزاران باید براساس آموزه‌های این آیین، برائت خود را از ظلم و حمایت از ستمگران اعلام کنند، شماری از حکام کشورهای اسلامی به جای ایستادگی در برابر رژیم صهیونیستی، با میزبانی از قدرت‌های حامی آن یا سرمایه‌گذاری برای تقویت پایه‌هایش، عملاً به نقض غرض این مناسک مقدس دامن می‌زنند. حضور برخی از این کشورها در مجاورت حرمین شریفین، در حالی که همزمان از سیاست‌های سرکوبگرانه علیه فلسطین حمایت می‌کنند، پرسشی بزرگ پیش روی امت اسلامی می‌گذارد، چگونه می‌توان در یک سو، طواف خانه خدا را بجا آورد و در سوی دیگر، با حاکمانی همپیمان شد که خون مسلمانان را پایمال می‌کنند؟ حج در ذات خود، نه تنها آیینی عبادی، که فراخوانی است برای نفی هرگونه سازش با ستمکاران و یادآوری می‌کند سکوت در برابر اشغالگری و نقض حقوق بشر، خیانت به آرمان توحید است.
حج؛ ندای وحدت مسلمانان برای نابودی غده سرطانی صهیونیسم
وی یادآور می‌شود: حج در جهانی که حجم ظلم، فساد، ستم و تباهی علیه مسلمانان به اوج خود رسیده، فرصتی بی‌بدیل است برای گردهمایی امت اسلامی. این مناسک، مسلمانان را از گوشه و کنار جهان گرد هم می‌آورد تا با هم‌افزایی، همفکری و تجمیع امکانات، علیه غده چرکینی چون رژیم صهیونیستی بایستند که در منطقه‌ای کوچک، فسادی فراگیر را رقم زده است. در حالی که جمعیتی نزدیک به ۲میلیارد مسلمان در جهان حضور دارند، سکوت، رضایت یا حتی پشتیبانی برخی حکومت‌های اسلامی از این رژیم، تناقضی آشکار با آرمان‌های توحیدی است. تنها محور مقاومت است که با ایستادگی در برابر این ستمگران، راه مقابله را گشوده است، اما نابودی این غده سرطانی نیازمند همراهی و همسویی تمامی مسلمانان است. حج نمادی زنده از این همبستگی است و یادآوری می‌کند دشمنان حاکمیت حق و عدالت، در نقطه مقابل اسلام ایستاده‌اند و تنها با وحدت می‌توان بر آنان غلبه کرد.
دکتر ایزدهی در پایان تصریح می‌کند: امروز برخی از کشورهای اسلامی در حالی در مجاورت حرمین شریفین حاضر می‌شوند که یا سکوت اختیار کرده‌اند یا با سرمایه‌گذاری و پشتیبانی از رژیم صهیونیستی، عملاً به تقویت پایه‌های ظلم یاری می‌رسانند. این در حالی است که حج‌گزاران باید فریاد برائت خود را از چنین رفتارهایی بلند کنند و با محوریت توحید، مرزبندی آشکاری با همپیمانی با ستمکاران داشته باشند. امید است به برکت حضور حداکثری مسلمانان در این آیین و با تکیه بر نفی شرک و تقویت توحیدمحوری در جوامع اسلامی، این غده سرطانی برای همیشه از زمین کنده شود. باشد که این همبستگی، نویدبخش ظهور منجی موعودی باشد که عدالت را در سراسر گیتی می‌گستراند.
