به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ، همزمان با هفته پژوهش، در راستای سلسله گفتگوهای علمی با مدیران گروه‌های پژوهشکده‌های علمی پژوهشگاه، سراغ حجت الاسلام دکتر غلامرضا پیوندی مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشگاه رفتیم. در این بخش نظر شما را به گفتگو با وی جلب می‌نمائیم:
= اولویت‌های سال ۱۴۰۳ گروه فقه و حقوق چه بود و تا به الان چه حدی محقق شد؟
ـ باتوجه به اینکه تحقیقات پژوهشگاه براساس تعریف حوزه‌های تمحض برای هر فرد درنظر گرفته می‌شود و اعضا در همان حیطه مطالعه و تحقیق می‌کنند، تمرکز فعالیت‌های تحقیقاتی اعضای گروه برهمین‌اساس تنظیم می‌گردد. البته باتوجه به سابقه زیاد، اعضای گروه در مباحث علمی روز جامعه نیز مشارکت فعال دارند.
= لطفاً در خصوص فعالیت های گروه و نوع فعالیت‌های آنها توضیح دهید؟
ـ تحقیقات گروه حول محورهای «فلسفه فقه»، «مالکیت فکری»، «سیاست جنایی»، «سیاست جنایی افتراقی»، «جرم‌شناسی»، «حقوق کودک»، «فلسفه حقوق کیفری»، «حقوق کیفری و فضای مجازی» و «جرایم علیه اشخاص با تأکید بر مباحث دیات» تعریف شده است.
ـ علاوه‌براین در حوزه همکاری با سایر مراکز نیز اعضای گروه فعالیت‌های منسجمی را انجام می‌دهند؛ مانند طرح جامع «الگوی سوم زن» با همکاری معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، مشارکت در طرح‌ها و لوایح در دستورکار مجلس شورای اسلامی و…
ـ همچنین پیگیری مباحث روز همچون مسائل حقوقی جبهه مقاومت و مسائلی که جامعه درگیر آن است.
= چند رخداد مهم پژوهشی اعم از نشست، کرسی و غیره را برای برگزاری در سال ۱۴۰۳ تا به حال انجام شده است؟
الف) یکی از مسائل مهم و چالشی روز جامعه، موضوع حجاب و حواشی مربوط به آن است. گروه فقه و حقوق هم در سال ۱۴۰۲ نشست‌های متعددی دراین‌خصوص برگزار کرد و هم در سال ۱۴۰۳ نشستی با مشخصات ذیل برگزار شد:
ـ رویکردی/راهبردی فقهی ـ حقوقی تازه در آیات حجاب
ب) در راستای پیگیری موضوع جبهه مقاومت، گروه فقه و حقوق با همکاری مرکز تعاملات علمی و بین‌المللی، هشت نشست علمی با ارائه اساتید مطرح و برجسته در حوزه حقوق بین‌الملل و فلسفه حقوق تحت عناوین ذیل برگزار شده است:
ـ تجاوز اسرائیل به لبنان و ترور شهید سیدحسن نصرالله ازمنظر حقوق بین‌الملل
ـ تجاوز اسرائیل به لبنان و ترور شهید سیدحسن نصرالله ازمنظر حقوق بین‌الملل با تأکید بر شکل‌گیری رژیم اشغال‌گر قدس
ـ تحلیل جبهه مقاومت ازمنظر حقوق بین‌الملل
ـ بررسی ابعاد حقوقی استراتژی ایران در قبال جریان مقاومت
ـ ظرفیت حقوق بین‌الملل در مواجهه با جنایات اسراییل
ـ هلاخا و دیگری دینی
همچنین برگزاری نشست علمی در مرکز تحقیقات زن و خانواده با عنوان: «حقوق کودکان در اسناد بین‌المللی با تأکید بر وقایع اخیر غزه و لبنان» با ارائه آقای دکتر غلامرضا پیوندی
* نکته مهم دراین‌باره این است که خروجی و برونداد این جلسات قرار است درقالب یک بسته پیشنهادی سیاستی کاربردی، به دولت و دولتمردان ارائه گردد.
= آیا برنامه‌ای برای برگزاری نشست‌های مشترک با دیگر مراکز پژوهشی نیز داشتید؟
مطابق سیاست‌های گروه فقه و حقوق، برگزاری نشست‌ها و کرسی‌ها غالباً به‌صورت مشترک با همکاری انجمن‌ها، نهادها و مراکز علمی و دانشگاه‌ها انجام می‌گیرد؛ مانند مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم، دانشگاه قم و… برای‌مثال دو نشست ذیل را می‌توان نام برد:
ـ کرسی «راهبردهای سیاست جنایی اسلام در جرایم علیه تمامیت جسمانی در پرتو اصل حفظ خون»/ با ارائه آقای دکتر علی محمدی جورکویه
ـ کرسی «راهبردهای پیشگیری اجتماعی سیاست جنایی اسلام در صیانت از تمامیت جسمانی انسان»/ با ارائه آقای دکتر علی محمدی جورکویه
ـ افزون بر موارد مذکور، می‌توان به نشست‌های در راستای طرح «الگوی سوم زن» اشاره کرد که با همکاری معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و با محوریت جناب آقای دکتر فرج‌الله هدایت‌نیا درحال انجام است، اشاره کرد.
= همانطور که اطلاع دارید، در ۳۱ امین بهار فعالیت پژوهشگاه را پشت سر می گذاریم، عملکرد پژوهشگاه و جایگاه آن در تولید علم را چگونه می‌بینید؟
در سال‌های اخیر اعضای هیئت علمی و نیز تحقیقات پژوهشگاه مورد استقبال زیاد مجامع علمی به‌خصوص جشنواره‌های علمی قرار گرفته و حائز رتبه‌های زیادی شده‌اند. این امر حاکی از آن است که تاحد قابل قبولی مسیر فعلی، مناسب است؛ هرچند به‌نظر می‌رسد برای پیشرفت بیشتر، نیاز به بازنگری در برخی برنامه‌ها و اولویت‌ها پژوهشی و فعالیت‌های علمی است.
= آیا حوزه های تمحض تعریف شده در گروه، اخیراً به روز رسانی شده و یا متناسب با نیاز جامعه هدف تغییر کرده‌اند؟
در چند سال اخیر، حوزه تمحض حقوق کیفری و فضای مجازی و سیاست جنایی با تأکید بر مبارزه با فساد اقتصادی باتوجه به نیاز جامعه به حوزه‌های تمحض گروه اضافه شده است. ضمن اینکه تمامی حوزه‌های تمحض گروه مورد بازنگری و مطالعه نظام مسائل آن شده است.
= از تحقیقات جاری در گروه و آثاری که به مرحله چاپ و انتشار رسیده اند، برایمان بگوئید؟
ـ در حوزه جرم‌شناسی، تحقیق «بررسی جرم‌شناختی جرایم بر ضد عدالت قضایی» درحال انجام است که امیدواریم تا انتهای سال به اتمام برسد.
ـ در حوزه مالکیت فکری، تحقیق «اصول حاکم بر نظام مالکیت فکری» انجام شده و دردست ارزیابی نهایی است.
ـ در حوزه اطفال و نوجوانان، تحقیق «حقوق کیفری اطفال» به‌اتمام رسیده و مراحل پایانی کار را می‌گذراند.
ـ در حوزه سیاست جنایی، تحقیق «سیاست جنایی تقنینی اسلام و ایران در قبال فساد اقتصادی» به‌اتمام رسیده و مراحل پایانی را طی می‌کند و تحقیق جدیدی باعنوان «نقش حکمرانی در پیشگیری از فساد اقتصادی» دردستور کار گروه قرار گرفته است.
ـ در حوزه زن و خانواده، تحقیق «امنیت خانواده در حقوق عمومی» به‌پایان رسیده و آماده ارسال به شورای آثار است و تحقیق دیگری باعنوان «تعهدات دولت در الگوی سوم زن» نیز در دستور کار قرار گرفته است.
ـ در حوزه حقوق کیفری در فضای مجازی، تحقیق «بررسی فقهی حقوقی فیلترینگ» به‌پایان رسیده و در دست ارزیابی می‌باشد و تحقیق جدیدی باعنوان «جرایم علیه امنیت در فضای سایبر» نیز به برنامه‌های گروه افزوده شده است.
ـ در حوزه فلسفه فقه، تحقیق «روش‌شناسی اجتهاد؛ نظریه اطمینان» در دست ارزیابی بوده و تحقیق «فقه و قرآن» نیز در دستور کار قرار گرفته است.
= در انتها، مهم‌ترین دغدغه شما به‌عنوان مدیر گروه فقه و حقوق در سال ۱۴۰۳ چیست؟
به‌نظر بنده مهم‌ترین مسئله فعلی، می‌بایست مسائل روز و مورد نیاز جامعه باشد. افزون بر اینکه تحقیقات و حتی اعضای شاخص پژوهشگاه به‌رغم عمق علمی و روزآمدبودن، به‌خوبی به جامعه علمی کشور معرفی نمی‌شوند. ضروریست تحقیقات بعد از انتشار، به شکل‌های گوناگون به جامعه علمی عرضه شوند؛ فرضاً معرفی با کلیپ‌های مناسب، ارسال نتایج سیاستی هر تحقیق به مراکز هدف و…
