به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به مناسبت هفته پژوهش و فناوری و با توجه به جایگاه علمی و پژوهشی پژوهشگاه، گفتگویی با حجت الاسلام و المسلمین محمد کاشی زاده رئیس مرکز تعاملات علمی و بین المللی پژوهشگاه پیرامون فعالیت‌ها، برنامه‌ها، اهداف و چشم‌اندازهای این مرکز انجام داده‌ایم که با هم مرور می‌کنیم:
لطفاً گزارشی از فعالیت‌های مرکز تعاملات علمی و بین المللی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ارائه بفرمایید.
با کمال میل. مرکز تعاملات علمی و بین المللی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تلاش است تا نقش‌آفرینی علمی و فکری خود را در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی گسترش دهد. چشم‌انداز ما دستیابی به مرجعیت علمی-فکری و شناخته شدن به عنوان یکی از سه پژوهشگاه برتر در حوزه فراملی در ایران طی سه تا پنج سال آینده است. در سال جاری، تمرکز ما بر توسعه ظرفیت‌های علمی-فراملی، برگزاری رویدادهای بین‌المللی، و ارتقای سطح همکاری‌های علمی بوده است.
این چشم‌انداز چگونه محقق می‌شود؟
ما بر اساس اهداف عملیاتی مشخصی حرکت می‌کنیم. به عنوان مثال، رصد مسائل کلان فکری و نیازهای جوامع بین‌المللی، برقراری همکاری‌های علمی با حداقل ۲۵ مرکز علمی معتبر خارجی، و تقویت ارتباط اعضای هیأت علمی پژوهشگاه با مجامع علمی بین‌المللی، از جمله اقداماتی است که در این مسیر انجام می‌شود.
از جمله فعالیت‌های مهم ما راه‌اندازی کلاس‌های زبان انگلیسی و عربی برای توانمندسازی اعضای هیأت علمی است. همچنین، برنامه‌های متنوعی مانند برگزاری وبینارهای بین‌المللی، ترجمه و نشر آثار پژوهشگاه به زبان‌های مختلف، و ایجاد بانک اطلاعاتی از استادان و مؤسسات علمی بین‌المللی در دستور کار قرار گرفته است.
آیا برنامه‌های خاصی برای سال جاری در نظر گرفته شده است؟
بله، برنامه یک‌ساله ما شامل مجموعه‌ای از اقدامات عملی است. برای نمونه، راه‌اندازی واحد ترجمه جهت انتشار آثار پژوهشگاه، برگزاری نشست‌های علمی بین‌المللی در قالب وبینار و توانمندسازی اعضای هیئت علمی از جمله برنامه‌های مهم ماست. همچنین، در نظر داریم تعداد قابل توجهی از آثار پژوهشگاه را به زبان‌های خارجی ترجمه و منتشر کنیم.
حضور بین‌المللی پژوهشگاه چگونه تقویت می‌شود؟
تقویت بسترهای ارتباطی، حضور در مجامع علمی بین‌المللی، و دعوت از اندیشمندان غیرایرانی برای تعامل مستقیم با پژوهشگاه از جمله راهکارهای ما در این زمینه است. علاوه بر این، با ایجاد انجمن نخبگان جهان اسلام، قصد داریم شبکه‌ای گسترده از نخبگان علمی را گرد هم آوریم تا تبادلات فکری بیشتری صورت گیرد.
چه حوزه‌هایی برای همکاری‌های علمی در اولویت قرار دارند؟
حوزه‌های مختلفی مد نظر است، از جمله فلسفه دین، نقد سکولاریسم، مطالعات تطبیقی ادیان، نظام اقتصادی اسلام، اخلاق اسلامی، و مطالعات زن و خانواده. این حوزه‌ها با توجه به ظرفیت‌های پژوهشگاه و نیازهای مخاطبان بین‌المللی انتخاب شده‌اند.
به نظر می‌رسد تأکید زیادی بر ترجمه و نشر آثار پژوهشگاه وجود دارد. چرا؟
کاملاً درست است. ما معتقدیم که برای انتقال گفتمان اسلامی به دیگر جوامع، باید به زبانی صحبت کنیم که برای آنها قابل درک باشد. ترجمه آثار پژوهشگاه و نشر آنها به زبان‌های انگلیسی و عربی، پلی است که می‌تواند بین اندیشمندان داخلی و خارجی ارتباط ایجاد کند.
با توجه به سیاست کلان پژوهشگاه در حمایت از جبهه مقاومت، که در صحبتها به آن اشاره کردید، چه اقداماتی در این خصوص، در مرکز بین الملل انجام شده است؟
مرکز بین الملل با برگزاری جلسات متعدد هیئت اندیشه ورز مقاومت، به طراحی و راه اندازی ۸ میز تخصصی در موضوع مقاومت نموده است. این میزهای عملیاتی با هدف گفتمان سازی و دیپلماسی مردمی به برگزاری نشست های و مدارس تخصصی (در مجموع بالغ بر ۱۰۰ نشست تخصصی) می پردازند. برگزاری مدارس یک فعالیت چندجانبه با دیگر مراکز است که در ادامه توضیحاتی در خصوص چیستی مدارس گفتمان مقاومت و نحوه برگزاری آنها ارائه می شود.
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همکاری مراکز علمی و فرهنگی دیگر، سلسله مدارس تخصصی گفتمان مقاومت را با هدف تقویت جبهه مقاومت و ایجاد شبکه‌ای از کنشگران بین‌المللی برگزار می‌کند. این برنامه‌ها به‌طور ویژه به بررسی مبانی، شبهات، و راهبردهای مقاومت در ابعاد مختلف علمی و عملیاتی می‌پردازند.
این مدارس شامل ۴۸ نشست تخصصی است که در قالب ۸ مدرسه علمی و یک رویداد تکمیلی برگزار می‌شود. در این نشست‌ها، متخصصان حوزه‌های گوناگون از جمله کلام، حقوق، سیاست، فرهنگ، تمدن، قرآن، عرفان و اخلاق، به ارائه دیدگاه‌های خود پیرامون مقاومت می‌پردازند. یکی از اهداف این برنامه‌ها، ایجاد هسته‌های عملیاتی و کنش‌گر در عرصه‌های آکادمیک داخلی و بین‌المللی است.
اهداف کلیدی این مدارس عبارتند از:
تبیین مبانی مقاومت: بررسی بنیان‌های فکری و فلسفی مقاومت در برابر استکبار.
پاسخ به شبهات: ارائه استدلال‌های علمی و فکری در مواجهه با پرسش‌ها و شبهات پیرامون جبهه مقاومت.
گفتمان‌سازی و دیپلماسی مردمی: تقویت حرکت‌های مردمی برای حمایت از مقاومت.
شبکه‌سازی: ایجاد ارتباط میان کنشگران علمی و اجتماعی با محوریت مقاومت.
هر مدرسه شامل دو بخش اصلی است:
- ۱. نشست‌های محتوایی: شامل ۶ جلسه تخصصی با موضوعات علمی مختلف.
- ۲. جذب و تربیت کنشگران: با استفاده از منتورهای آموزش‌دیده و نشست‌های هم‌افزایی.
رویداد تکمیلی نیز به شناسایی و تربیت افراد برگزیده اختصاص دارد که پس از گذراندن دوره‌های عملیاتی، به هسته‌های فعال مقاومت می‌پیوندند.
این برنامه‌ها با همکاری نهادهای متعددی مانند مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات، مجتمع بین‌الملل حوزه، مجمع تشکل‌های بین‌الملل و نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها برگزار می‌شود.
در پایان، اگر نکته‌ای باقی مانده بفرمایید.
ما معتقدیم که پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی می‌تواند به پشتوانه‌ای فکری و معنوی برای جوامع اسلامی و به خصوص جبهه مقاومت تبدیل شود و این مهم یکی از دو سیاست اصلی بخش بین الملل پژوهشگاه قرار گرفته است. از تمامی اندیشمندان و پژوهشگران دعوت می‌کنیم تا با ما در این مسیر همراه شوند.
