به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، هم‌اندیشی علمی در روز فرهنگ عمومی به همت پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و شورای فرهنگ عمومی دوشنبه ۱۴ آبان ماه ۱۴۰۳ برگزار شد.
در این هم‌اندیشی که در محل تالار غدیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، دکتر محسن ردادی، دکتر سیدمهدی ناظمی و خانم دکتر عاطفه خادمی سخنرانی کردند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه اظهار داشت: باید کمک کرد تا به مباحثی چون فضای مجازی و هوش مصنوعی توجه ویژه‌ای معطوف شود.
خسروپناه ادامه داد: ما جامعه‌ای ایرانی اسلامی هستیم و شاهدیم که شیعه و سنی و حتی پیروان دیگر ادیان محبت ویژه‌ای به اهل بیت دارند که ریشه در مبانی فرهنگی جامعه ما دارد و باید مانع از فرهنگ بیگانه در جامعه شد.
وی افزود: ما اگر تهدیدی می‌بینیم، با نگاه حکمرانی فرهنگی باید مسائل فرهنگ عمومی را دنبال کرد. خلا تشکیل نشدن جلسات شورای فرهنگ عمومی کشور باید برطرف شود.
محسن ردادی عضو هئیت علمی پژوهشگاه که عنوان ارائه‌اش در این هم‌اندیشی «فرهنگ مقاومت و چالش عمومیت یافتگی» بود گفت: فرهنگ مقاومت فرهنگی است که مانع از سلطه قدرت‌ها در عرصه‌های مختلف اعم از اجتماعی و فرهنگی می‌شود. این فرهنگ می‌خواهد در مقابل فرهنگ جهانی مقابله کند و از این حیث که مقابل فرهنگ غالب و جهانی مقابله می‌شود نام آن را فرهنگ مقاومت گذاشته‌اند.
وی افزود: از آنجایی که فرهنگ غالب از سوی سینما، رسانه‌ها و سلبریتی‌ها رواج داده می‌شود خیلی سریع گسترش پیدا می‌کند. در جامعه ما شرایط محجبه بودن نسبت به کسی که بی‌حجاب و کم‌حجاب است سخت‌تر است. فرهنگ مقاومتی می‌خواهد در برابر این فشار بایستد و اجازه ندهد فرهنگ غالب بر فرهنگ جامعه ایرانی و اسلامی غالب شود.
مدیرگروه مطالعات انقلاب اسلامی پژوهشگاه ادامه داد: نوع این مقاومت را در مقاومت ملت فلسطین می‌توان دید. فرهنگ مقاومتی وجود دارد که مقاومت می‌کنند تا سرزمین خود را پس بگیرند و هویت فلسطینی خود را حفظ کنند. بحث فرهنگی در منازعه فلسطین با اشغالگران خیلی جدی است. اسرائیل ویترین کار است اما کل غرب بسیج شده‌اند که سلطه نظامی و فرهنگی خود را در فلسطین تحمیل کنند.
سیدمهدی ناظمی مدرس حوزه پژوهش فرهنگ و هنر نیز گفت: وقتی از فرهنگ تصویری در اروپا صحبت می‌کنیم از یک فرهنگ رخدادی در آن صحبت می‌کنیم.
وی افزود: ما اساسا جهان را در تاریخ بشر با مثابه تصویر می‌فهمیم و مساله اول، خلق تصویر است. اول باید این رویداد را بفهمیم، هضم کنیم و از امکانات آن استفاده کنیم.
ناظمی گفت: یکی از تفاوت‌های عمده ما با غرب این است که خلق تصویری نو از فرد به خلق تصویری تفصیلی از جهان منجر شد.
وی افزود: با ظهور انقلاب اسلامی، تصویر و تصوری از انقلابیون ایجاد شد و نمونه‌ای از آن در کار برخی سینماگران را شاهد هستیم. کسی مانند مخملباف که از روح معنوی برخوردار نبود از جهان انقلاب معنوی دور بود.
مهاجرت محصول فقدان تصویر از آینده است
ناظمی گفت: مهمترین بحرانی که جوانان ۱۵ تا ۲۰ ساله کشور دارند فقدان تصویر از آینده است که به مهاجرت و دیگر مشکلات برای آنها منجر می‌شود و اگر تصویری درست از آینده جامعه ایرانی داشته باشیم این مشکلات برطرف می‌شود و نخبگان باید به طرحی مطلوب از آینده کشور برسند.
وی افزود: دقت کنیم تصویر ما را دچار تصور نکنند که تصویر از حیث مکانیکی است. باید این تصور را خارج کنیم که وقتی صحبت از تصویر می‌کنیم، چیزی است که ما را بازنمایی می‌کند.
عاطفه خادمی در نشست «حکمرانی در ساحت فرهنگ عمومی»، صحبت کرد و گفت: بر اساس تجربیات زیستی که داشتم، طرح بحث حکمرانی در ساحت فرهنگ عمومی جزو ضروریات است.
وی در این نشست که با موضوع عمومیت یافتگی فرهنگ عمومی تشکیل شد، افزود: در تعریف فرهنگ عمومی، مجموعه بسیطی از نظام باورها، رفتارها و … در جامعه است. نیاز است راجع به فرهنگ عمومی و شاخص‌ها و ویژگی‌های آن بیشتر بیندیشیم.
عضو شورای علمی گروه فرهنگ پژوهی پژوهشگاه بیان کرد: توجه به تغییر و تحولات جامعه ایرانی در ساحت فرهنگ عمومی یک الزام است که عدم توجه به آن ما را در حوزه حکمرانی سیاسی دچار چالش‌های جدی خواهد کرد.
وی با بیان اینکه نیاز است ادراک درستی نسبت به ساحت فرهنگ عمومی در جامعه ایجاد شود، اظهارداشت: درهم‌تنیده بودن فضای اجتماعی و فرهنگی و نوع مواجهه حکمرانی با این مساله اهمیت آن را بیشتر می‌کند.
عضو هيات علمي پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی و تمدنی گفت: فضای دوگانه میان حاکمیت و مردم زمانی پررنگ‌تر می‌شود که از ظرفیت‌های فرهنگی کشور غفلت شود.
