چرایی حفظ سنت‌های اصیل حوزوی

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به نقل از حوزه، اولین نشست از سلسله نشست‌های علمی ترویجی«سنت‌های کارآمد» با ارائه دکتر محمود حکمت‌نیا عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه در موسسه علمی پژوهشی کلامنا با حضور جمعی از نخبگان و اساتید برگزار شد.

وی با اشاره به اینکه سنت‌های اصیل حوزوی به مثابه میراث فرهنگی که حافظه جمعی حوزه‌های علمیه است و می‌توان آن را توسعه داد. اظهار داشت: باید به دقت بر روی آثار به جای مانده از گذشتگان که امروزه ما امانتدار آن هستیم، تأمل کنیم و آنها را بشناسیم و ضمن حفاظت، با ارائه طرح‌های نو، به احیا و ایجاد آثار جدید اقدام نماییم، به طوری که در کنار حفظ چهارچوب اصلی، تفاوت‌هایی با آثار پیشینیان ما داشته باشد.

عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه افزود: آثار مادی و معنوی به جامانده از پیشینیان ما حاصل تلاش‌های مستمر، فنون، مهارت‌ها، ابتکارات، خلاقیت‌ها و برخوردهای اجتماعی فرهنگی آنان بوده است.

حکمت‌نیا خاطر نشان کرد: اصطلاح سنت‌های کارآمد بر گرفته از نظریه گفتمان در فلسفه می‌باشد و عنوان سنت‌های کارآمد به معنی ارائه گذشته برای استفاده در آینده است، یعنی ما در یک دستگاه گفتمانی، گفت‌وگو می‌کنیم و این گفتمان حاصل رفت و آمدهای خردمندانه معرفتی است، که در یک نقطه ای به قرار می‌رسد.

وی در ادامه گفت: ما باید در فرایند شکل دهی نظام معرفتی و پژوهشی حوزه، بازنمایی نمائیم، این نظام دارد ساخته می‌شود هر گاه این نظامات کنار هم و در مرآی افراد قرار گیرد، باعث هویت بخشی می‌شود.

عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه نسبت به چرایی حفظ سنت‌های اصیل حوزوی بیان داشت: اگر معتقدید که تولید دانش ارزش است، پس باید روش‌های تولید دانش که در اثر آزمودن، اصلاح و تکمیل در طول سالیان دراز رقم خورده، مورد حفاظت، احیا و ترویج قرار گیرد. لذا حفاظت و حمایت از این سنت‌ها ارزشمند و قابل تقدیراست، و این امر سبب ایجاد جریان ذهنی و گفتمانی در مجامع علمی خواهد شد.

حکمت‌نیا در خصوص اهمیت گفتمان سازی افزود: وقتی گفت‌وگو شکل گرفت، دانش، تحول پیدا می‌کند و در کنار آن فرهنگ نیز بر همان مبنا ساخته می‌شود و در بعد معرفتی نیز برای حوزه‌های علمیه موثر خواهد بود.

مدیر گروه مالکیت فکری پژوهشگاه در تاثیر گفتمان سازی عنوان کرد: طلاب وقتی روند تاریخی علمی، پژوهشی حوزه‌های علمیه و بزرگان خود را می‌بینند بی‌تردید به آن هویت پی می‌برند. مثلا طلاب می‌فهمند که ما طلبه‌ها یک شکل تاریخی داریم، که در آن می‌تواند نوع آموزش، پژوهش، نگاه، احوال پرسی، نشست، سلوک، نیز خود هویت بخش باشد.

وی در پایان گفت: این هویت شخصیت حقیقی نیست، شخصیت حقوقی هم نیست، این یک امری هست که یک تشخص معناداری پیدا می‌کند، که باید این سنت‌ها را در کنار استفاده از ابزارهای نوین آموزشی پژوهشی تحفظ نمود.