زمینه‌های همگرایی دینی در نهضت حسینی
نوشتاری از حجت‌الاسلام دکتر سیدکاظم سیدباقری مدیر گروه سیاست پژوهشگاه
واقعیت این است که امام حسین(ع) متعلق به انسانیت، آزادی‌خواهان جهان و سپس همه مسلمانان است. اگر بتوانیم این نکته عمده و اساسی را در سخنرانی‌ها و عزاداری‌های خود مورد توجه قرار دهیم، می‌تواند نقطه آغازی باشد برای هم‌افزایی و همگرایی و وحدت میان آزادی‌خواهان، عدالت‌طلبان و مسلمانان جهان.
شعارهای عمده و اساسی که در قیام امام حسین(ع) وجود دارد همانند مبارزه با ظلم و ستم، عزت‌خواهی، زیر بار زور نرفتن، احترام به انسانیت و تلاش برای نجات از گمراهی، احیای سنت جد بزرگوارش، بازگشت به اسلام اصیل، قربانی کردن همه هستی خویش برای نجات اسلام و تعالی‌بخشی به ارزش‌های الهی و قرآنی، همین‌طور زدودن آفات و آسیب‌هایی که در گذر زمان بر روابط مسلمانان حاکم شده بود، همگی از اهداف متعالی امام حسین(ع) و برای تمام مسلمانان قابل توجه، مهم و اساسی است.
این شعارها، آرمان‌ها و اهداف که در قیام امام حسین(ع) وجود دارد، به مذهبی خاص تعلق ندارد بلکه برای همه مسلمانان و آزادی‌خواهان جهان، آرمان و مطلوب است. از اینجاست که می‌بینیم قیام امام حسین(ع) میان غیرمسلمانان نیز دارای شأن و جایگاهی بلند است. همچنان که همه مسلمانان و برادران اهل سنت ما نیز برای امام حسین(ع) و قیام او اهمیت قائل هستند و احترامی خاص و ویژه برای عاشورا، کربلا و قیام حسینی در نظر دارند.
اگر بتوانیم این اهداف عالی را در نهضت امام حسین(ع) برجسته کنیم و قیام امام حسین(ع) را از محدوده و گستره خاص مذهبی فراتر ببریم، خود می‌تواند انگیزه‌ای بسیار متعالی در مقابل ظالمان و ستمگران باشد. امری که می‌تواند الهام‌بخش، راهبر، راهنما و جهت‌دهنده بسیاری از تلاش‌ها و تکاپوهای مسلمانان برای رسیدن به اسلام ناب و مقابله با ظالمان و مستکبران باشد.
در کلامی امام حسین(ع) در منزلگاه ذی‌حسم می‌فرماید: «أَلا تَرَوْنَ أَنَّ الْحَقَّ لا یُعْمَلُ بِهِ وَ أَنَّ الْباطِلَ لا یُتَناهی عَنْهُ، لِیَرْغَبَ الْمُؤْمِنُ فی لِقاءِاللّهِ مُحِقًّا، فَإِنّی لا أَرَی الْمَوْتَ إِلاّ سَعادَهً وَ لاَ الْحَیاهَ مَعَ الظّالِمینَ إِلاّ بَرَمًا» (تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۰۴) مگر نمی‌بینید که به حق عمل نمی‌شود و از باطل اجتناب نمی‌شود؟ می‌فرماید: باید این را بفهمید، ببینید، چرا نمی‌بینید؟ وقتی انحراف این اندازه آشکار شد، اما باز دیده نشد، جا دارد انسان مؤمن حق‌جو، آرزوی لقای الهی و مرگ داشته باشد. امام(ع) با این کلمات هم هدف خویش را از قیام و حرکتش بیان کرده و هم آمادگی خویش را برای شهادت در راه مبارزه با باطل و احیای دین خدا اعلام می‌کند.
امام حسین(ع) در شرایطی قیام می‌کند که اسلوب، اساس و پایه دین اسلام در حال نابودی است و رهبر و خلیفه‌ای بر جایگاه خلافت پیامبر اسلام(ص) تکیه زده که نه تنها به احکام اسلام عمل نمی‌کند بلکه به فسق و فجور نیز مشهور است و آشکارا به آن افتخار می‌کند. اینجاست که امام حسین(ع) می‌فرماید: «وَ عَلَی الإسلام السَّلامُ إذْ بُلِیَتِ الأُمَّهُ بِراعٍ مِثْلَ یَزیدَ؛ زمانی که امت اسلامی گرفتار زمامداری مثل یزید شود، باید با اسلام خداحافظی کرد».
این آموزه حسینی یعنی عزت‌خواهی، عمل به حق، مقابله با ظالمان، تقابل با باطل و زندگی عزتمندانه آرزوی همه مسلمانان در سراسر جهان است. همه مسلمانان، امام حسین(ع) را برای این آموزه‌ها، تلاش‌ها و فداکاری‌ها می‌ستایند و برای آن حضرت و یاران وفادارش احترام خاص و ویژه‌ای قائل هستند. این موارد خود می‌تواند سرآغازی باشد برای وحدت، همگرایی و همدلی میان تمام مسلمانان که امروزه بیش از هر زمان دیگر به آن نیاز داریم.
همچنان که همین درس‌ها امروزه می‌تواند موجب شورش و قیام علیه ظالمان و ستمگران و آگاهی‌بخشی و جهت‌دهی به قیام‌ها و حرکت‌های مسلمانان در سراسر جهان و الهام‌بخش مسلمانان برای رسیدن به روزهای برتر و بهتر و عمل به قوانین و احکام اسلامی باشد.
بنابراین بر همه ماست که تلاش کنیم از وجوه فرقه‌مدارانه حرکت امام حسین(ع) بکاهیم و بلکه بر آن ساحت‌های وحدت‌مدار در قیام امام حسین(ع) تأکید و آن‌ها را برجسته کنیم. همگی باید بکوشیم این قیام و حرکت و آموزه‌های آن موجب همگرایی، وحدت و همدلی هر چه بیشتر میان مسلمانان شود.
