به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدکاظم سیدباقری، مدیر گروه سیاست پژوهشگاه در نشست علمی «تصویر عدالت توزیعی در فرهنگ» که توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد اولیایی ارائه شد، با بیان اینکه بحث عدالت فرهنگی در کشور در آغاز راه است، گفت: عرصه فرهنگ و عدالت قصه پرغصه ای است، به ویژه آن که هر دو فرهنگ و عدالت از چندلایگی و پیچیدگی خاصی برخوردارند، لذا هرقدر از فرهنگ و عدالت سخن بگوییم، باز نمی‌توان نقطه پایانی بر آن گذاشت.
وی افزود: از آنجا که بحث از عدالت اقتصادی زودتر در جامعه فهمیده میشود، لذا وقتی از عدالت سیاسی و فرهنگی ، بحث می شود، اذهان متوجه بعد توزیع کالا و خدمات می شوند که در بحث اقتصاد طرح میشود. این در حالی است که فرهنگ امری نیست که به سادگی قابل توزیع باشد، هر چند در ارائه داده ها و امتیازات فرهنگی می توان از توزیع برابر و استحقاق مدار و متناسب آنها صحبت کرد. در واقع این جا بحث از حقوق فرهنگی پیش می آید که همه شهروندان باید بر اساس استحقاق از آنها برخوردار شوند.
حجت‌الاسلام سیدباقری با بیان اینکه عدالت فرهنگی زیرمجموعه عدالت اجتماعی و قسیم عدالت اقتصادی است، تصریح کرد: عدالت فرهنگی به توزیع مجموعه ارزش‌های معنوی در جامعه می پردازد و ارزشی است که فراگیر شدن آن، موجب تساوی و توزیع متناسب و استحقاق مدار امتیازات، اطلاعات و داده‌‌های فرهنگی در میان شهروندان میشود. اگر قانون و روندی اتفاق افتاد که داده ها و کالاهای فرهنگی مطلوب به طور شایسته و بایسته در جامعه توزیع یافتند و جریان و سریان پیدا کردند، به نحوی که موجب پیشرفت و تکامل جامعه انسانی شود، می‌توان گفت به سمت عدالت فرهنگی حرکت کرده‌ایم.
وی افزود: در بحث عدالت چند عنصر باید پیگیری شود که اول چیستی آن است، دوم اینکه چه کسی عدالت را باید اعطا کند یعنی مجری عدالت کیست و سوم اینکه چه چیزی با چه روند و فرایندی توزیع میشود.
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: به نظر بنده در عدالت فرهنگی، مجری عدالت(مثلاً دولت) در روند اجرای عدالت، بسترساز رشد و شکوفایی استعدادهای شهروندان است تا افراد به حقوق خودشان در عرصه فرهنگی برسند؛ البته گاهی بحث از تولید، توزیع و یا رسیدن جامعه به فرهنگ رشدیافته عقلانی در میان است.
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه کرد: دولت و مجری عدالت باید زمینه‌چینی و بسترسازی کند تا همه افراد جامعه بتوانند به حقوق شایسته و بایسته خود در عرصه فرهنگی برسند تا تولید فرهنگی شکل بگیرد و اگر دولت در تولید فرهنگی از موافق خود حمایت کرد و مخالف را در انزوا قرار داد، نوعی ناعدالتی فرهنگی رخ داده است. صاحب قدرت باید بکوشد تا همه صاحب نظران و دغدغه مندان فرهنگ و عدالت، به امتیازات فرهنگی دسترسی داشته باشند تا بتوانند به تولید کالای فرهنگی اقدام کنند، حال ممکن است که کالای تولید شده، ضرورتا موافق دیدگاه دولت هم نباشد و یا حتی منتقد برنامه و برخی شرایط هم باشد.
لزوم ایجاد زمینه مناسب برای تولید برابر کالای فرهنگی
حجت‌الاسلام سیدباقری تأکید کرد: باید زمینه به صورت برابر برای تولید کالا و ارزش‌های فرهنگی در جامعه مهیا شود و همه تولیدگران فرهنگی، اعم از موافق،منتقد یا حتی معترض، از ظرفیتها و امکانات بهره گیرند و اگر چنین شد فرهنگ مردم و جامعه رشد خواهد کرد و در ازای رشد فرهنگ، فرهنگ عدالت‌طلبی هم رشد خواهد کرد. البته بحث طیف و گروه براندازان فرهنگی و تولیدگران ضدفرهنگ جدا است که می توان گفت میدان دادن به آنها، نه تنها عدالت نیست که ضد عدالت است. پس اگر توزیع برابر و استحقاق مدار داده ها، امتیازات، فرصتها و امکانات فرهنگی شکل گیرد، جامعه به سمت فرهنگ عقلانی رشدیافته پیش خواهد رفت که در اینجا می‌توانیم بحث از عدالت فرهنگی داشته باشیم. البته این که چه کسی تشخیص دهد که در چه روندی آن توزیع رخ دهد، جای کلام بسیار است، اما به نظر می رسد که می توان از گروه های کارشناسی و منصف و یا گروه های غیردولتی و سمن ها در این زمینه استفاده کرد. این همایش توسط موسسه مبنا و انجمن مطالعات اجتماعی برگزار شد.
