بسته مطالعاتی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با موضوع حجاب و عفاف

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در راستای بحث حجاب و عفاف که این روزها بحث اول مملکت بوده و اهمیت این موضوع بسیار بالا است، برآن شدیم تا با آثار مختلف پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و کانون اندیشه جوان در این بحث بیشتر آشنا شویم. در ادامه مقدمه‌ای از عناوین مطرح منتشر شده در موضوع حجاب و عفاف که شامل کتب بررسی فقهی حقوقی حاکمیت حجاب و عفاف، مساله پوشش، حجاب، صدف عفاف، نقش تاریخی زن از دیدگاه قرآن، حریم حجاب، بخوان به نام پروردگارت و پوشش و حجاب است، از منظرتان عبور خواهد کرد.

 

کتاب «بررسی فقهی حقوقی حاکمیت حجاب و عفاف» اثر فاطمه فلاح تفتی (سازمان انتشارات پژوهشگاه)

این کتاب در سه فصل ساماندهی شده است. فصل اول تلاش می‌کند با مفهوم شناسی اصطلاحات در این پژوهش، جایگاه هر اصطلاح را در نظام فقهی ـ حقوقی اسلام و ارتباط آن با حکومت اسلامی را مشخص نماید. همچنین در این بخش با موضوع شناسی مسأله، به این امر توجه شده است که حیطه مسؤولیت حکومت در حوزه حجاب و عفاف تا کجاست.

فصل دوم به ساختار معرفتی، فقهی و حقوقی پرداخته و مبانی مسؤولیت را مورد بررسی قرار می‌دهد. از آنجا که حجاب از جمله مقولاتی است که در تلاقی اندیشه و عمل قرار دارد؛ لذا ضروری است خصوصیات نظام حکومتی اسلام تحلیل شود و بدین جهت این فصل در یک قسمت به چهارچوب نظری مسؤولیت حکومت و در قسمت دیگر مبانی فقهی با منظر این چهارچوب نظری استنباط شده است.

فصل سوم به عوامل تأثیرگذار در میزان پوشش از جمله عقیده، سن و فرهنگ پرداخته و تلاش می‌کند ضمن بررسی فقهی هر یک از این عوامل، میزان تأثیر گذاری هر یک از عوامل مذکور را در میزان مسؤولیت حکومت، بیان کند. و در بخش دیگر این فصل عرصه‌های مسؤولیت حکومت با توجه به مبانی فقهی ذکر شده در فصل دوم و عوامل مؤثر بر مسؤولیت، بیان شده است.

کتاب «مساله پوشش» اثر حسن ابراهیم‌زاده (کانون اندیشه جوان)؛

در این کتاب گفته می‌شود که اسلام مدافع و مروج آراستگی و پاکیزگی است و با هرگونه بی‌نظمی و ژنده‌پوشی مردم به ویژه جوانان مخالف است، اما بیش از آراستگی بیرونی بر آراستگی درونی تأکید داشته و دارد. خلاصه کردن و معنا کردن زیبایی به زیبایی ظاهری و بیرونی، نگاه مکاتب غیرالهی به انسان و فلسفه زندگی اوست. از منظر مکاتب الهی به ویژه مکتب اسلام، اصالت با پوشش درونی تقوا و زیبایی درونی ایمان است هرچند که بر اهمیت پوشش بیرونی و آراستگی بیرونی نیز تأکید دارد. کتاب مسئله پوشش در ۱۸۱ صفحه و در چهار فصل سامان یافته است: فصل اول: پوشش و پوشاک از منظر اسلام؛ فصل دوم: پوشش زن ایرانی در گذر تاریخ؛ فصل سوم: جایگاه پوشش و پوشاک در جامعه امروز و در نهایت فصل چهارم: ما و پوشش امروز می‌باشد.

کتاب «حجاب» اثر مهدی مهریزی (کانون اندیشه جوان)؛

امروزه پرسش‌ها و ایرادها در زمینه مسائل دینی رو به فزونی است و حجاب نیز از آن مستثنی نیست. مسأله پوشش از زوایای متعدد و از دیدگاه علوم امروزی مورد کند و کاو قرار گرفته و نقادی شده است. متأسفانه نوشته‌ای که این پرسش‌ها را از همان زاویه و نگرش پاسخ دهد در دست نیست. از مسأله حجاب نوشته شهید مطهری که بگذریم غالب کتب و نوشته‌ها، حجاب را از جنبه‌های اخلاقی و فقهی مورد تحقیق قرار داده است. کتاب حجاب در ۷۶صفحه و در دو فصل ۱٫ شبهات، درباره دینی بودن حجاب و ۲٫ شبهات، درباره حجاب دینی، پانزده شبهه را مورد ارزیابی و نقد قرار داده است.

کتاب «صدف عفاف» اثر اعظم وفایی (کانون اندیشه جوان)؛

در این کتاب گفته می‌شود که اثربخشی ظاهر و باطن بر یکدیگر از ویژگی‌های عمومی انسان است، معمولاً بین حجاب و پوشش ظاهری با عفت و بازداری باطنی، تأثیر و تأثر متقابلی وجود دارد؛ بدین ترتیب که، هرچه حجاب و پوشش ظاهری مناسب‌تر، تقویت و پرورش روحیه درونی عفت، نیز بیشتر؛ و بالعکس. به عبارت دیگر درون پاک، بیرونی پاک می پروراند و هرگز قلب پاک موجب بارور شدن میوه ناپاک نخواهد شد.

کتاب صدف عفاف در شش بخش تلاش نموده است با تکیه بر منشور همیشه جاوید زندگانی بشر (قرآن کریم) پس از تبیین مفاهیم کلی، به جلوه‌های عفاف ورزی در بسترهایی چون مال، قلب، نگاه، رفتار، گفتار، پوشش و روابط جنسی بپردازد و خواننده را با محورهایی چون عوامل شکل‌گیری عفت در انسان، آثار و پیامدهای عفت گرایی، راهکارهای ترویج عفت و الگوهای قرآنی در این زمینه همراه سازد. حجم کتاب ۱۹۹ صفحه است.

بخش اول: مفهوم شناسی؛ بخش دوم: جلوه های عفت و حیا؛ بخش سوم: عفت در روابط جنسی؛ بخش چهارم: آثار و پیامدها عفاف ورزی؛ بخش پنجم: راهکارهای ترویج عفت و حیا در قرآن و بخش ششم: الگوهای قرآنی عفت و حیا می باشد.

کتاب «نقش تاریخی زن از دیدگاه قرآن» اثر سیدابراهیم حسینی (کانون اندیشه جوان)؛

جان مایه اصلی این کتاب آن است که حجاب برای زن متانت به ارمغان می‌آورد این موضوع از منظر تاریخی مورد رهگیری قرار گرفته است. کتاب نقش تاریخی زن در قرآن به تحلیل نقش زن در ادوار مختلف تاریخی از جوامع باستانی و جاهلیت عربی تا دوران مدرن پرداخته و در نگاهی دیگر جایگاه زن از دیدگاه قرآن را در حوزه خانواده و اجتماع واکاوی می‌کند. معرفی زنان الگو در قرآن از دیگر بخش‌های این کتاب است که نقش برجسته‌ای در الگو سازی برای دختران جوان دارد. یکی از ارکان نهضت حضرت رسول(ص) احیای شخصیت زن و اعاده حیثیت انسانی او در جامعه بود.

این کتاب در سه فصل سامان یافته است. فصل اول: نقش زن در تاریخ؛ فصل دوم: نقش زن از دیدگاه قرآن؛ فصل سوم: زنان الگو در قرآن می‌باشد. همچنین این کتاب در ۱۹۲ صفحه منتشر شده است.

کتاب «حریم حجاب» اثر حجت‌الاسلام علی محمدی جورکویه (کانون اندیشه جوان)؛

اگر می خواهید…

  • اطلاعاتی درباره اتفاقات تاریخی حجاب در زمان پیامبر(ص) داشته باشید؛
  • از شرایط جامعه اسلامی در دوران حیات ائمه معصومین(ع) با محوریت حجاب بدانید؛
  • فلسفه واجب بودن حجاب در اسلام را بدانید؛
  • دیدگاه فقها درباره حدود و اندازه حجاب را بدست آورید؛
  • بدانیدکه آیا رعایت نکردن حجاب قبح اخلاقی داشته و مستلزم نادیده گرفتن حکم الهی است یا خیر؛

این کتاب را بخوانید.

کتاب «بخوان به نام پروردگارت» اثر سیدمهدی سلطانی (کانون اندیشه جوان)؛

  • دیدگاه قرآن درباره حجاب
  • تاریخچه حجاب در ادیان
  • کارکردهای فردی حجاب مانند کرامت و حفظ امنیت
  • کارکردهای اجتماعی حجاب مانند استحکام نهاد خانواده
  • راهکارهای ترویج حجاب

این‌ها مطالبی است که در این کتاب می‌خوانید. 

کتاب «پوشش و حجاب» اثر علی محمدی آشنانی (کانون اندیشه جوان)؛

فصل اول – حجاب و تئوری های مختلف: تعریف، حجاب در گذر تاریخ، فطرت و تدبیرغریزی، ریشه و خایستگاه حجاب، تبیین، بررسی و نقد آرای مخالفان، تئوری میل به ریاضت و رهبانیت(ریشۀ فلسفی)، تئوری عدم امنیت زنان(ریشۀ اجتماعی)، تئوری استثمار زن(ریشۀ اقتصادی)، تئوری حسادت(ریشۀ اخلاقی) و تئوری تداوم تحقیر دوران عادت زنانگی(ریشۀ روانی).

فصل دوم – فلسفه و حکمت پوشش اسلامی: آرامش روانی، استحکام پیوند خانوادگی، پیشرفت و استواری جامعه و افزایش ارزش و احترام زن.

فصل سوم – حجاب؛ مخالفان، ایرادها و اشکال ها: حجاب، عملی بودن منطق، حجاب، نماد سلب حق آزادی، حجاب، عامل رکود فعالیت ها، حجاب، عامل افزایش التهاب ها و غیرعملی بودن حجاب.

فصل چهارم – حجاب اسلامی: حجاب از دیدگاه قرآن، لزوم اجازه خواستن برای ورود، حفظ نگاه و پوشش جسم، لزوم رعایت حریم عفاف بر همگان حتی بر زنان کهن سال، خودنمایی در بیرون از خانه ممنوع، پاسداشت حریم و جایگاه زنان در خانه، امنیت زایی پوشش و وقار، حدود یا کیفیت حجاب اسلامی، آرا و فتوای فقیهان، کیفیت حضور زن در مجامع و چادر، حجاب بهتر.