یادداشت دوم
بهشت هم اکنون وجود دارد یا در قیامت ایجاد خواهد شد؟
نوشتاری از حجت الاسلام والمسلمین حمیدرضا شاکرین عضو هیات علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه برگرفته از کتاب ارزشمند «زندگی در بهشت»
آيات و روایات فراواني دلالت دارد كه بهشت و دوزخ هم اكنون موجود است. از همین رو شيخ مفيد (رحمهالله) مينويسد: «بهشت و دوزخ آفريده شده است. اخبار در اينباره موجود ، و اجماع و اتفاق نيز مؤيد مطلب است.». و اینک مروری بر آیاتی چند از قرآن مجید در این باره:
- “و پيامبر (ص) بار ديگر جبرئيل را ، در نزد سدرة المنتهي مشاهده كرد، نزد آن سدره بهشتي است كه جايگاه تقواپيشگان است.”
در رابطه با آیه فوق پيامبر(ص) فرمود: شبانه مرا به آسمان بردند و به سدرة المنتهي رسيدم…، همینکه فرشتگان مرا ديدند خوش آمد گفتند. آن گاه آوای لرزش نسيم سدره و حركت درهاي بهشت را كه از شدّت شادماني در اهتزاز بود ميشنيدم و شنيدم که بهشتها برای ديدار علي، فاطمه، حسن و حسين (عليهمالسلام) ابراز اشتياق ميكردند.
- “بپرهيزيد از آتشي كه آتش زنه آن مردم بدكار و سنگهاي خاراست كه براي كافران مهیا شده است.”
در این آیه کلمه (أُعدّتْ = مهیا شده) فعلماضي است و ظهور در تحقق كنوني دوزخ دارد و نشانه مخلوق بالفعل بودن آن است. از طرف دیگر از این جهت فرقی بین بهشت و دوزخ نیست و قرآن درباره آن ميفرمايد: (أعدّت للمتّقين)؛ بهشت برای پارسایان مهیا شده است. بنابراین بهشت نيز هماكنون موجود است.
- “نه چنين است كه ميپنداريد! اگر علم اليقين ميداشتيد حتماً دوزخ را ميديديد، آنگاه به چشم يقين مشاهده ميكرديد!”
این آیات از مشاهده پذیر بودن دوزخ برای اصحاب یقین خبر می¬دهد، در حالیکه اگر دوزخ یا بهشت وجود نميداشت و آفريده نشده بود ديدني نبود. در این باره ماجرای حارثة بن مالك بن نعمان انصاري خواندنی است. او خدمت رسول گرامي اسلام (ص) رسید و عرض كرد: « گويي هم اكنون اهل بهشت را ميبينم كه به ديدار يكديگر ميروند و فرياد اهل دوزخ را در آتش جهنّم ميشنوم. پيامبر (ص) فرمود: اين بندهاي است كه خدا دلش را به نور ايمان منوّر ساخته است…» و
از رواياتي كه درباره بهشت وارد شده نیز علم قطعي به خلقت كنوني آنها حاصل ميشود. اکنون به جهت اختصار چند نمونه¬ از آنها مرور می¬شود:
- پيامبر (ص) فرمود چون وارد بهشت شدم فرشتگاني ديدم كه به ساختن قصرهايي مشغول بودند. در اين ميان گاهي از كار بازميايستادند. راز آن را جويا شدم. گفتند: تا اين كه نفقه (مصالح) برسد. گفتم نفقه چيست؟ گفتند: گفتار مؤمن: «سبحان الله والحمدلله ولا إله إلّا الله والله اكبر». هرگاه مؤمن اين ذكر را ادامه دهد، ما مشغول ساختن ميشويم و آنگاه كه متوقّف شود ما از ساختن دست ميكشيم.
- امام صادق (ع) ميفرمايد: به سه چيز گوش شنوا عطا شده است: بهشت، جهنّم و حورالعين. هنگامي كه بنده خدا نماز گذارد و گويد: «ألّلهمّ أعتقنى من النّار وأدخلنى الجنّة وزوّجنى من الحور العين» آتش گويد: پروردگارا بندهات خواستار رهايي از من است، او را آزاد كن. بهشت گويد: پروردگارا بندهات خواستار سكونت در من است، در من جايش ده. حوريان گويند: پروردگارا بندهات خواستگار من است، مرا به تزويج وي درآور… اين حديث به روشني خلقت كنوني بهشت، دوزخ و حورالعين را بيان ميكند.
- هروي می¬گويد: به امام رضا (ع) عرض كردم: از بهشت و دوزخ به من خبر دهيد كه آيا اين دو امروز آفريده شده است؟ زيرا گروهي ميگويند: اين دو هنوز آفريده نشده و در آينده آفريده ميشود. فرمود: آنان از ما نيستند و ما از آنان نيستيم. كسي كه انكار آفرينش بهشت و دوزخ كند پيامبر (ص) و ما را تكذيب كرده و از ولايت ما چيزي نپذيرفته و در دوزخ جاودان خواهد بود؛ زيرا خداوند فرمود: (هذه جهنّم الّتي يكذّب بها المجرمون يطوفون بينها وبين حميم ان) و پيامبر (ص) فرمود: چون مرا به آسمان عروج دادند جبرئيل دست مرا گرفت و به بهشت وارد كرد و از رطب بهشت به من داده خوردم. آن خرماي بهشتي در صلب من نطفهاي شد كه چون به زمين هبوط كردم با خديجه همبستر شدم و او به فاطمه (عليهاالسلام) باردار شد. بنابراين، فاطمه حوري بهشتي است در قالب انسان. هرگاه كه به بوي بهشت اشتياق ميورزم بوي دخترم فاطمه را استشمام ميكنم.
با توجه به آنچه گذشت متكلّم عالي قدر شيخ مفيد (ره) ميگويد: «بهشت و دوزخ آفريده شده است. اخبار در اينباره موجود است، و اجماع و اتفاق نيز مؤيد مطلب است.»