عزتِ مستدام
نوشتاری از حجت‌الاسلام و المسلمین محمد کاشی‌زاده عضو هیأت علمی گروه کلام پژوهشگاه به مناسبت ایام الله مبارک دهه فجر
بهمن سال ۱۳۵۷ رستاخیر ملت ایران بود. این رستاخیر مبداء تحول تاریخ معاصر گردید و نقطه عطفی در ادبیات سیاسی اجتماعی جهان به شمار می رود. نهضت عظیم مردم مسلمان ایران، بر خلاف بسیاری از نهضت‌های اثرگذار اما مقطعی، به یک زمان و مکان خاص محدود نمی شود. این نهضت بر بنیان و اساسی استوار شده است که انسان را مخاطب خویش قرار می دهد. انسان در هر شرایط، زمینه و زمانه ای. شعارهای این نهضت اسلامی انسانی به گونه ای طراحی شده اند که هیچ گاه بی مصرف و بی فایده نخواهند شد. بنای این نهضت بر فطرت نهاده شده است و می بایست همه افق ها و چشم اندازها نیز بر همین مبنا ترسیم شود. مقام معظم رهبری در فرازی از بیانیه گام دوم، این گونه به جاودانگی شعارهای انقلاب اسلامی اشاره می کنند:
«برای همه‌چیز میتوان طول عمر مفید و تاریخ مصرف فرض کرد، امّا شعارهای جهانی این انقلاب دینی از این قاعده مستثنا است؛ آنها هرگز بی‌مصرف و بی‌فایده نخواهند شد، زیرا فطرت بشر در همه‌ی عصرها با آن سرشته است. آزادی، اخلاق، معنویّت، عدالت، استقلال، عزّت، عقلانیّت، برادری، هیچ یک به یک نسل و یک جامعه مربوط نیست تا در دوره‌ای بدرخشد و در دوره‌ای دیگر افول کند. هرگز نمیتوان مردمی را تصوّر کرد که از این چشم‌اندازهای مبارک دل‌زده شوند. هرگاه دل‌زدگی پیش آمده، از رویگردانی مسئولان از این ارزشهای دینی بوده است و نه از پایبندی به آنها و کوشش برای تحقّق آنها.»[۱]
تفاوت اساسی انقلاب اسلامی با دیگر نهضت‌هایی که آمده و رفته اند و دیگر اثری از آنها نمانده است این است که دیگر نهضت ها مولود خواسته ها و نیازهایی فوری و البته ضروری و گره گشای مقطعی از دوران بوده اند. در بهترین حالت ممکن، آمده اند و نیازی را برطرف کرده اند و عمرشان به پایان رسیده است. اما انقلاب اسلامی آمده است تا به فطرت انسان پاسخگو باشد. شعارهایش نیازهای هر روزه و تازه انسان است. انقلاب اسلامی اگرچه در یک دوره خاص پدیدار شده است و می توان این پدیده را محصول آن دوران دانست، اما به هیچ وجه تعلق هویتی به مکان و زمان خاص ندارد. هر چه به عمر انقلاب اسلامی افزوده شود، لزوم پاسخگویی و تبیین شعارها، اهداف و عملکردهایش بیش از گذشته خواهد شد. چرا که شعارهای انقلاب بهترین و روشن ترین معیار جهت سنجش عملکرد آن خواهد بود.
در نظر داشتن شعارهای جهانی این انقلاب و توجه به آن نشان می دهد که اگر در برخی مقاطع، دلسردی و رویگردانی نسبت به انقلاب پدید آمده باشد، ناشی از روی گرداندن از شعارها نیست؛ بلکه ناشی از عملکرد مسئولان و فاصله گرفتن آنها از این شعارها بوده است. به عبارت دیگر مرز میان شعارها و عملکردها زمینه اعتراض، روی گردانی و یا حتی یأس را در برخی ایجاد کرده است. چه کسی است که با آزادی، اخلاق، معنویت، عدالت و استقلال و عزت و عقلانیت و برادری سر ستیز داشته باشد؟
شعارهای مطرح شده توسط انقلاب اسلامی بهترین زمینه تبلیغ و گسترش این نهضت عظیم نیز هست؛ هر کجا انسان باشد، شعارهای انقلاب می توانند حرکت آفرینی و افق گشایی کنند. این شعارها تحول آفرین و انگیزه بخش هستند و جهت حرکت را مشخص می کنند. رشد سریع تفکرات انقلابی و شیوع جریان گفتمانی نهضت انقلابی ایران، ناشی از جذابیت و اثرگذاری عمیق همین شعارها بوده است. دقت در این مسئله حائز اهمیت است که صدور انقلاب، لزوما به معنی تغییر شکل حکومت سایر ملت ها و توسعه مرزهای جغرافیایی نیست، بلکه به معنای جهت دهی فکری در راستای افق سازی و رهبری معنوی و فکری ملتها و ترسیم شعارهایی است که فطرت انسان را شکوفا می سازد و او را به دنیایی جدید رهنمون می شود. تعارض و تقابل صریح نظام استکبار با ایران اسلامی، به خاطر فهم دقیق از اثرگذاری راهبردی همین شعارهاست. شعارهایی که ماهیت نظام استکباری را نشانه رفته و در صورت فراگیر شدن منتهی به اضمحلال ریشه ای استکبار در همه سطوح خواهد شد.
آشنایی دقیق با شعارها، بازخوانی و ترویج آنها، تاکید بر شعارهای انقلاب اسلامی در همه اهداف و فعالیت ها و تنظیم همه امور بر مبنای شعارهای انقلاب، نقد و بررسی عملکرد انجام شده در نظام جمهوری اسلامی بر مبنای شعارها و هم چنین ایجاد زبان مشترک گفتگو با سایر ملل بر مبنای شعارهای انقلاب اسلامی، از وظایفی است که می تواند این انقلاب را در مسیر خود به پیش ببرد و زمینه رشد و گسترش آن را در سراسر عالم فراهم کند.
[۱] . بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی
