کتاب حقوق ادیان اثر حجت‌الاسلام غلامرضا پیوندی

در خصوص حقوق ادیان چهار فرض قابل تصور است: نخست، مراد از موضوع حق دین، به حق خدا بازگشت می‌کند. فرض دوم، حق دین حقی مستقل است که برای دین تعریف می‌شود. فرض سوم، حق دین به حق دینداران بازگشت می‌کند و در فرض چهارم، عبارت است از اینکه حق دین به حق دینداری باز می‌گردد. البته ممکن است کسی نسبت به فرض‌های پیش گفته نقد داشته باشد یا به تعریف حقوق ادیان با ترکیبی از فرض‌های پیشین برسد. در هر حال ناچاریم هرچند با مسامحه بپزیریم که دین به عنوان یک مجموعه دارای شخصیت حقوقی مستقل، از حق‌هایی برخوردار است و به تبع آن دینداران به یک دین و دینداری نیز باید از حقوقی برخوردار باشند. تا در برابر آن بتوان تکالیف و مقررات را وضع کرد.