به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و به نقل از خبرگزاری مهر، برنامه رادیویی «بدون خط خوردگی» با محوریت حواشی جشنواره جلال آل احمد در گفتگوی تلفنی با احمد شاکری عضو هیئت علمی گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، از آنتن رادیو گفتگو پخش شد.
شاکری در اینباره با اشاره به انتقاداتی که به جایزه جلال میشود گفت: اشکالاتی که مطرح میشود مربوط به بخش ویژه این جشنواره است که به مناسبت چهلمین سالگرد دفاع مقدس برگزار شده و در این بخش جمعی از اهالی رسانه تلاش کردند تا چهرههای برتر ادبیات دفاع مقدس را معرفی کنند و آنطور که در رسانهها اعلام شد، ۱۲ چهره به انتخاب رسانهها که ۱۹ نماینده از ۱۹ رسانه بود. منظور از رسانه هم مطبوعات، خبرگزاریها، نمایندهای از صدا و سیما، بنیاد شهید و دیگر مراکز این دعوت را اجابت کردند و این دوازده چهره را معرفی کردند.
وی افزود: آن چیزی که در اینجا محل بحث است، در چند محور مطرح است. نکته اول انتخاب کنندگان هستند که اساسا چنین بخش مهمی که برآیند چهل سال ادبیات دفاع مقدس را میخواهد برگزیده کند به خصوص چهرهها، چرا رسانهها انتخاب شدند؟ مسئله این است که رسانهها خودشان در شهرت سازی نویسندهها دخیلاند و در این مورد هم خطاهایی داشتهاند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ملاکهای داوری را از دیگر مباحث انتقادی در این حوزه برشمرد و گفت: بین شهرت، چهره شاخص، چهره مشهور و چهره برتر خیلی تفاوت است. بیش از اینکه در اینجا چهره شاخص مطرح باشد، چهرهای مشهوری که همواره خود رسانهها آن را باز تولید میکنند و باز مصرف میکنند، انتخاب شدند. اگرچه در بین این دوازده چهره، اینگونه نیست که همه چهرهها محل سوال باشند. برخی از چهرهها درست انتخاب شدند. در جایزه جلال، هیئت علمی که نظارت میکنند داوران کاملا متخصصی را در رشتههای خاص انتخاب میکنند که یا اثر دارند و یا اهل نقد و نظر هستند. به نظر میرسد در بین کسانی که به عنوان داور بخش ویژه انتخاب شدند، نه اینکه همه ولی برخی از این چهرهها توانایی علمی کافی را برای این انتخاب ندارند.
شاکری گفت: ازجمله محورهای دیگر که میتوان راجع به آن بحث کرد بخشهای داوری است. از بین این ۱۲ چهره، ۳ چهره به طور خاص در حوزه مستندنگاری کار کردند و باقی داستان نویس هستند در حالی که در هندسه معرفتی ادبیات دفاع مقدس و شاخههای متنوع، به خصوص شاخههایی مثل پژوهش ادبی، نقد ادبی تاثیر بسیار مهمی در رونق دفاع مقدس داشته و دارند و معمولا نادیده انگاشته شدهاند و اعلام نتایج هم نشان میدهد که اساسا در این بخش هیچ گزینهای انتخاب نشده است. ادبیات دفاع مقدس ما مظهر ارزشها و مبانی انقلاب اسلامی است. رهبر انقلاب در ۳۱ شهریور امسال در مناسبت چهلمین سالگرد فرمودند «مواظب باشید دستهای تحریف گر دفاع مقدس را تحریف نکنند. » حال سوال بنده این است برخی از چهرهایی که در بین این دوازده تن معرفی شدند، نویسندههای کاملا نام آشنای جریان هنجار گریز هستند که از آن تعبیر به جریان ضد جنگ و جریان ادبیات سیاه دفاع مقدس میشود، وجود دارند و نکتهای که پارادوکسیکال است این است که حتی بین این دوازده نفر هم توافقی وجود ندارد یعنی شما فردی را انتخاب کردید که با فرد دیگر ۱۸۰ درجه در رویکردها متفاوتند. یعنی دارد دفاع مقدس را میستاید جنبه خداباوری او را نشان میدهد ولی دیگری در عمل، در گفتار و در متن و در داستان میگوید ما اصلا دفاع مقدس نداریم بلکه ما جنگ داریم و اساسا تعبیری که به کار میبرند جنگ لعنتی و جنگ بی حاصل و جنگ خسارت بار است.
ایننویسنده گفت: وقتی روش به نحوی چیده شود دیگر در نتیجه نمیتوان خیلی تغییر داد. روش تعیین کننده نتیجه است. شما بخش جنبی جشنواره را مقایسه کنید که قرار است برآیند چهل سال ادبیات دفاع مقدس را به عنوان چهره شاخص برگزیده و معرفی کند با بخشهای دیگر که بخش اصلی هستند. به نظر من به لحاظ کمی، کیفی و طول مدت داوری و مبانی که باید لحاظ شود، بخش جنبی از تمامی بخشهای اصلی کارش سخت تر است.