به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به نقل از فرهنگستان علوم پزشکی، ششمین پنل کارگاه سلامت معنوی با موضوع “تعمیم سلامت معنوی در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی” با حضور و سخنرانی دکتر مهدی عباس زاده و حجت الاسلام محمدرضا سالاری فر در تهران برگزار شد.
در ابتدای پنل ششم دکتر مهدی عباس زاده دبیر علمی کارگاه و معاون پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به تبیین ساختار منطقی حاکم بر موضوعات کارگاه پرداخت و گفت: لازم است به سلامت معنوی به مثابه یک دانش نگریسته شود و در این صورت سلامت معنوی دارای مفاهیم مشخص مبانی خاص گزاره‌های قابل دفاع و دستاوردهای علمی و عملی مهمی خواهد بود.
دبیر علمی کارگاه گفت: ساختار موضوعات کارگاه از موضوعات نظری به کاربردی و از موضوعات کلی تر به جزئی تر حرکت کرده و اتفاقی و موردی تنظیم نشده است .
وی افزود: امیدواریم مباحث ارائه شده در این کارگاه از سوی اساتید محترم تبدیل به مقاله شود و از حاصل آنها مجموعه مقالاتی چاپ شود که به تولید ادبیات در عرصه سلامت معنوی مدد خواهد رساند.
وی همچنین اظهار امیدواری کرد کارگاه بعدی به موضوعات جزئی تر و کاملاً مسئله محور و کاربردی در این عرصه بپردازد.
در پایان دکتر عباس زاده به بیان جایگاه پنل تعمیم سلامت معنوی در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی در منظومه مباحث سلامت معنوی و اهمیت این پنل پرداخت.
حجت الاسلام و المسلمین سالاری فر در تعریف مفهوم معنویت گفت: معنویت شامل اعتقاد به واقعیت فوق طبیعی و فراتر از تجربه عادی، اعتقاد به آخرت به علاوه التزام به یک نظام اخلاقی، رفتار و مراسم عبادی است که از یک متن مقدس دینی گرفته شده است. این معنویت دینی است. سلامت معنوی، وضعیتی سازگارانه و متعالی بخشی است که در سطوح شناختی، انگیزشی، عاطفی و رفتاری تجلی می کند.
وی عنوان کرد: ارکان اصلی معنویت خدامحور اسلامی عبارت است از ارتباط با خداوند در قالب باور به خدا و توحید، توکل، احساس ناظر بودن دائمی خدا بر اعمال و رفتار انسان، عبودیت نسبت به خداوند و دلبستگی به او، امید و ترس پیوسته نسبت به خدا، عبادت و طلب از او در همه ابعاد زندگی، باور به رسالت انبیای الهی، باور به زندگی پس از مرگ، التزام به آموزه‌های اخلاقی و رفتاری اسلام و الگوگیری از اولیای دین(ع).
وی معنویت را امری فرا شناختی، فرا زیستی و فرا اجتماعی دانست و گفت: نکته مهم، لزوم تعیین نقش هر یک از نظامهای انسانی در معنویت و تعامل این خرده نظام ها است.
مدیر گروه خانواده پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ادامه گفت: سلامت معنوی مانند سایر ابعاد شخصیت متاثر از ابعاد زیستی، وراثت و محیط و ابعاد روانی و اجتماعی است. الگوی جدید سلامت، شامل ابعاد زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی است و نگاه توحیدی، معنویت را در سه بعد دیگر انسجام می بخشد و به تعبیری امری مجزا از آنان نمی داند.
حجت الاسلام و المسلمین سالاری فر گفت: تعمیم معنویت در ابعاد اجتماعی و خانوادگی به دو مفهوم است. اول، شناسایی تاثیر ابعاد فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و خانوادگی در معنویت افراد و دوم، ترسیم نقش معنویت در سایر نظام های انسانی و این که در چه شرایطی می توان گفت آن نظام ها معنوی است.
وی بر تاثیر ابعاد اقتصادی در سلامت معنوی افراد تاکید کرد و گفت: تامین نیازهای زیستی و رفاهی مردم به عنوان بستری برای تامین و ارتقای سلامت معنوی و پیشگیری از فقر و اختلاف طبقاتی در سطوح جامعه از جمله این موارد است.
حجت الاسلام و المسلمین سالاری فر گفت: مهم ترین پیامد منفى فقر از دیدگاه دین این است که فقر بستر مناسبى براى بى دینى و ضعف معنویت است. فقر انسان را در پرتگاه تضعیف شدید معنویت قرار مى دهد، زیرا اول موجب حسادت به توانگران مى شود که حسد حسنات و خوبى هاى انسان را از بین مى برد، دوم فقر باعث مى شود فقیر در برابر ثروتمندان اظهار خوارى کند و به آبرو و دینش لطمه وارد شود و سوم سبب ناخشنودى به قضا و قدر الهى و نارضایتى از روزى مى شود و این، فرد را به ضعف اعتقادی به خدا مى کشاند. به همین دلیل فقر از دیدگاه اسلام نامطلوب است.
وی در پایان سخنان خود گفت: فقرزدایى از برنامه هاى مسلم اقتصادى در اسلام است و در کلام و دعاهاى امامان معصوم(علیهم السلام) موارد پناه بردن به خداوند از فقر و درخواست بى نیازى از مردم فراوان آمده است. اصولا واجب شدن زکات، خمس و صدقات واجب دیگر براى آن است که فقرا زندگى بهترى پیدا کنند و از مواهب زندگى بهره مند شوند. این نشانه آن است که هدف دین و مقصود از این مقررات، رسیدن به مواهب زندگى و بهره مند شدن از آن است.
