به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ویژه برنامه‌ی تلویزیونی «مصیر» کاری از گروه اجتماعی شبکه چهار سیما، یکشنبه ۲۶ مردادماه ۹۹ با موضوع «زندگی و اندیشه مرحوم موسویان» روی آنتن رفت.
این ویژه برنامه در پی درگذشت عالم فقید و فرزانه مرحوم حجت الاسلام والمسلمین سید عباس موسویان به میزبانی عطا بیگدلی پخش شد.
مهمان این قسمت از برنامه دکتر محمود حکمت نیا، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه، دوست و همکار مرحوم موسویان در معرفی مرحوم موسویان گفت: ایشان چند وجه شخصیتی داشتند. با جستجو در اینترنت می‌توان متوجه شخصیت علمی ایشان شد، چون تا کنون ۱۷۹ مقاله‌ی علمی پژوهشی از ایشان منتشر شده است. ایشان از نظر فقهی نیز به شهادت دوستان شأن، بحث‌های عمیقی داشتند. یکی دیگر از ابعاد شخصیتی ایشان، خلاقیت است. ایشان در حوزه بانکداری خلاقیت زیادی داشتند، راه حل های خلاقانه ارائه می‌دادند، مهم‌ترین ویژگی ایشان بعد از فقاهت، راهکارهای خلاقانه است.
وی در ادامه گفت: گاهی اوقات در جلسات به مرحوم موسویان می‌گفتم این مسئله‌ای که مطرح می‌کنید برای ما حقوقدان‌ها روشن است، اما ایشان می‌گفتند من چون با عموم مردم سر و کار دارم باید مسئله را خوب درک کنم تا بتوانم قسمت شرعی مسئله را روشن کنم. ما در قم به این نتیجه رسیدیم که می‌توان سه حوزه در اقتصاد را در نظر بگیریم، اما آقای موسوی گفتند حتماً باید قسمت فقهی مسئله را در نظر بگیرید.
حکمت نیا در مورد اینکه ویژگی‌های خاص مرحوم موسویان گفت: فقاهت مرحوم، ناشی از مطالعه‌ی عمیق ایشان بود. در مورد بحث خلاقیت نیز ایشان توانایی داشتند راهکارهای درستی ارائه بدهند. سومین مسئله این بود که ایشان در حوزه کاری خودشان مرجعیت علمی داشتند. و بسیاری از مردم برای سوالات فقهی خودشان به ایشان مراجعه می‌کردند. اینکه یک فرد چگونه به مرجعیت علمی می‌رسد، چند نکته‌ی مهم دارد: یکی اینکه فرد پراکنده کار نباشد و در همه حوزه‌ها صحبت نکند. آقای موسویان در حوزه‌های مختلف کار نمی‌کردند و در یک خط علمی حرکت کردند. ایشان می‌گفتند این مسیر بسیار لغزنده است و من از ابتدای ورودم به این حوزه قول دادم هیچ کار بانکی برای آشنایان و دوستانم نکنم و بسیار به این مسئله پای بند بودند.
حکمت نیا در مورد موسویان ادامه داد: ایشان ادعایی نداشت اما علم زیادی داشت. یک طرحی در حوزه بانکداری انجام شده بود که ما آنجا بودیم، در بحث متوجه شدم طرف مقابل مان تخصصی در حوزه فقهی بانکداری ندارند. من به آقای موسویان گفتم لطفاً بحث را طوری مطرح کنید که آنها متوجه شوند. ایشان با چنان مهارتی بحث را مطرح کردند که آنها فهم کامل کردند. ایشان توانایی ساده سازی مفاهیم سخت را داشتند و برای طرف مقابل شأن ارزش قائل می‌شدند.
وی در ادامه اضافه کرد: در یکی از درس‌های خارج حوزه آقای علیدوست درس‌های فقهی را مطرح می‌کردند. ما در یک جلسه‌ی خصوصی تصمیم گرفتیم برای اولین بار در حوزه درس‌های سه بعدی ارائه دهیم. آقای موسویان این توانمندی را داشتند که مباحث فنی را به مباحث فقهی تبیین بکنند و بین این دوجهان ارتباط برقرار می‌کردند. ما این روش‌ها را باید به فرآیندهایی تبدیل کنیم و رواج دهیم.
عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه در پاسخ به این سوال مجری که یکی از دلایل رجوع نهادها به آقای موسویان این بود که حکم نمی‌دادند، بلکه مسئله را حل می‌کردند. آیا ایشان مدل خاصی برای مسئله داشتند؟ گفت: ایشان در مورد روش طراحی چند مقاله ارائه دادند که باید چگونه حل مسئله صورت بگیرد. آقای موسویان راجع شکل گیری نهاد و پایه‌های نهاد به صورت مفصل توضیح داده اند و راجع تأمین هزینه‌های اجرایی نهادهای حقوقی و مالی صحبت کرده اند. ایشان چند مقاله در این حوزه دارند که هم تحقق میدانی نهاد مالی و اقتصادی را در نظر می‌گیرند هم غایت و فقاهت آن را توضیح می‌دهند.
وی در مورد آخرین جلسه‌ای که با مرحوم داشتند، گفت: در آخرین جلسه سرفه‌های بدی می‌کردند، به ایشان گفتم سرفه‌هایتان مشکوک است اما ایشان دلیل آن را حساسیت می‌دانستند. اما بعد از مدتی جدی شد و بیمارستان بستری شدند. اما در نهایت دلم طاقت نیاورد و به ایشان پیامک دادم که خیلی دلم برایتان تنگ شده است و این پیام من هیچ وقت جواب داده نشد.
