انفعال نهاد علم در ایران نسبت به کرونا

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به نقل از “سرویس فرهنگی” سایت خبری تحلیلی رادیو گفت وگو، دکتر مهدی رحیمی چاکدل مدیر گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با برنامه “گفتگوی فرهنگی” درباره وضعیت نهاد علم در ایران در مواجهه با کرونا مصاحبه کرد.

رحیمی ضمن انتقاد از مواجهه منفعلانه نهاد علم و نخبگانی در ایران با بیماری کرونا، به تعریف “نهاد علم” هم اشاره و بیان کرد: نهاد علم با ساختارها و فرآیندها و افراد و محصولاتش شناخته می‌شود.

وی افزود: ما در شرایط کنونی به جای اینکه به دنبال خلق راهکارهای مبارزه با کرونا باشیم یک نگاه کشف گونه به مسائل داریم.

مدیر گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه وضعیت نهاد علم در ایران سوار بر مسئله (کرونا) و به دنبال کشف پیامدهای این بیماری است افزود: ما همچنان در مرحله کشف باقی مانده و آینده نگری و تفسیر و بصیرت تازه‌ای نسبت به این مسئله پیدا نکرده‌ایم.

رحیمی فلسفه خلقت، قدرت الهی و قدرت انسان را سه تِم اصلی موجود در ذهن انسانها برای انجام همه کارها اعم از کارهای علمی، روزمره و اجرایی دانست و گفت: دلیل عدم ورود جدی نهاد علم در شرایط کنونی این است که این نهاد تمام توجه خود را درگیر بیماری کرونا کرده و در نتیجه از دانستن غافل شده است ضمن اینکه راه حل‌های خلاقانه‌ای هم که ارائه می‌دهد از یک فضای منطقی شکل نمی‌گیرد.

وی با تأکید بر اینکه نباید کرونا و پساکرونا برای ما مسئله باشد اظهار کرد: ما باید مسائل را در لایه‌های عمیق مورد بررسی قرار دهیم و فقط به یک مرحله آن بسنده نکنیم.

مدیر گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی حضور نهادهای دینی در عرصه اجتماع را به عنوان یکی از مهم ترین کارکردهای نهاد علم در شرایط کرونایی برشمرد و گفت: این موضوع در نهادهای علمی غرب به عنوان ابتکارات اجتماعی محل توجه قرار گرفته است.

رحیمی با تصریح بر غلبه نگاه تکنولوژی محور بر نهاد علم و عدم توجه به بحث ابتکارات اجتماعی بیان کرد: ابتکارات اجتماعی ناظر بر مشکلات و نیازهای انسان می‌توانند ساختارهای اجتماعی را تغییر دهند لذا ضروری است که ابتکارات اجتماعی را با هدف رسیدن به نهاد علم تقویت کنیم.

وی با تأکید بر اینکه فناوری نباید نقش اساسی را برای زندگی ما بازی کند گفت: در حال حاضر فناوری در خدمت سلامت اجتماعی مردم قرار گرفته و به ما و زندگی ما شکل می‌دهد.

مدیرگروه مطالعات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به عدم نقش آفرینی راست مغزها در دوران کرونایی بیان کرد: راست مغزها کسانی‌اند که نیم کره چپ‌شان فعال تر است و نگاه خلاقانه آنها به نگاه تحلیلی‌شان می‌چربد.

رحیمی بر این باور است که مشکل اساسی نهاد علم در حوزه علوم انسانی نگاه کوتاه مدت، مقطعی و گذراست و نه نگاه عمیق.