به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و به نقل از خبرگزاری تسنیم، دکتر محسن ردادی عضو هیات علمی گروه مطالعات انقلاب اسلامی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتوگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، درباره فرمایشات امام خامنهای در دیدار با دانشجویان درخصوص تداوم آرمانخواهی و مطالبهگری در سخنانی اظهار داشت: این سخنان مقام معظم رهبری درباره تداوم آرمانخواهی در راستای همان ایده اصلیشان درخصوص نظام انقلابی است.
عدالت در اضطرار
وی افزود: انقلابی بودن، مطالبهگر و آرمانگرا بودن معمولاً تا زمانی کاربرد دارد و ترویج میشود که یک نظام مستقر نشده باشد. یعنی تا زمانی که انقلاب نبوده، ما آرمانخواه و مطالبهگر بودیم و فلان کار را از دولت درخواست میکردیم ولی به محضی که نظام مستقر میشود و دولت مطلوب ما سرکار میآید، برخی افراد به جای اینکه مطالبهگر باشند، مدافع میشوند و این معمّا و دوگانگی در همه نظامها و همه انقلابها وجود داشته است. یعنی وقتی انقلاب به پیروزی میرسد، مطالبات به نتیجه رسیده و مطالبهای وجود ندارد ولی تأکید مقام معظم رهبری بر این است که ما نظام انقلابی میخواهیم، غیر از اینکه نظام وجود دارد باید انقلابیبودن هم تداوم یابد و الان نیز بر مطالبهگری تاکید کردند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: نظام مستقر است و باید از آن دفاع هم شود ولی این به معنای توقف و صرفنظر کردن از آن ادعاهای انقلابی نیست. تأکید میکنم که همه انقلابهای جهان با این مواجه بودند؛ مثلاً در انقلابهای کوبا، چین و روسیه از یک جایی به بعد میگویند ما به نتایجی رسیدیم و اگر کسی اعتراضی کند، ضد انقلاب میشود. در کشور ما نیز خصوصاً در دهه هفتاد دچار این مشکل شده بودیم که اگر کسی علیه آقای رفسنجانی و دولت کارگزاران سخن میگفت، ضد انقلاب نامیده میشد. این یک بلوغ انقلابی است که ما به جایی رسیدیم که یک نظام داریم که مستقر است و از آن دفاع هم میکنیم و در عین حال مطالباتی هم از آن داشته و گاهی ممکن است از آن گلایهمند هم باشیم و نگاههای آرمانخواهانه را حفط میکنیم.
ردادی اظهار داشت: ارتباط این نکته با نظام انقلابی مد نظر مقام معظم رهبری را عنوان کردم تا این مسئله برای قشر حزباللهی و طرفداران نظام مهم و راهگشاست که دچار دوگانگی نشوند که: یا باید ما ضد نظام باشیم و یا مدافع مطلق نظام؛ سیاه و سفید نیست، نه، ما کاملا طرفدار نظام هستیم. ما مدافع هستیم و تبدیل به ضد انقلاب نمیشویم. آرمانگرا هستیم ولی ضد انقلاب و مخالف انقلاب نمیشویم و این قتلگاه بسیاری از انقلابیون ما بوده است. افرادی که انقلابی بودند چون نتوانستند این دوگانه را در ذهن خود حل کنند دچار تجدیدنظرطلبی شدند.
** راه اعتراض در چارچوب انقلاب، برجسته کردن اصول است
وی تاکید کرد: ما باید اصول را در ذهن خود برجسته کنیم و هر اقدامی که ما را از این اصول دور کند، باید نسبت به آن اعتراض کنیم.
بین انقلاب اسلامی و دولتهای جمهوری اسلامی باید تمایزی قائل شویم. خطکش ما دولت و برخی عملکردها نیست، بلکه خطکش ما انقلاب اسلامی است و اگر اقدامی منطبق با اهداف انقلاب اسلامی نباشد، آنجا باید مطالبهگری صورت بگیرد.
این تحلیلگر مسائل اجتماعی تصریح کرد: باید بین انقلاب اسلامی و دولتها و عملکردها در جمهوری اسلام تمایزی قائل شویم. خطکش ما دولت نیست بلکه خطکش ما انقلاب اسلامی است و اگر اقدامی منطبق با اهداف انقلاب اسلامی نباشد، آنجا باید مطالبهگری صورت بگیرد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با طرح این پرسش که چه زمانی ما از دایره انقلاب اسلامی خارج شده و تبدیل به ضد انقلاب میشویم؟ ادامه داد: آیا زمانی که اعتراض و مطالبه کنیم این اتفاق رخ میدهد؟ خیر! یک فرد زمانی که مطالبات انقلاب اسلامی و اهدافی که چهل سال مردم پیش برای آن قیام کردند را کنار گذاشته و بخواهد فروتر و یا فراتر از این اهداف و آرمانها قضاوت نماید و خطکش خود را عوض کند، تبدیل به فرد ضد انقلاب میشود ولی تا زمانی که آرمانها مدنظر ما هستند و طبق این آرمانها دولتها را محک بزنیم، نهایت ندارد و میتوانیم دولتی را حتی به نقض آزادی بیان متهم کنیم چون انقلاب اسلامی آمده که به ما آزادی بیان بدهد نه اینکه دولت را به نقض آزادی بیان بر اساس منشور حقوق بشر و یا چیزی که در رسانههای بیگانه گفته میشود متهم کنیم.
ردادی گفت: میتوانیم دولت را به رعایت نکردن عدالت در زمینه کارگران متهم کنیم و اشکالی ندارد و درست هم هست ولی به شرط اینکه مبدا اعتراض ما قانون اساسی و آرمانها و اهداف انقلاب اسلامی باشد و نه نگاههای خارج از انقلاب اسلامی.
وی با طرح این پرسش که چه زمانی این دوگانه پررنگ میشود و منجر به این میشود که یک فرد از انقلاب جدا شود؟ گفت: زمانی که آرمانها و دستگاه فکری را با انقلاب اسلامی تنظیم نکرده باشیم و آن چیزی که رسانههای بیگانه و کشورهای غربی میگویند معیار قضاوت درباره دولتها باشد. عدالتی که انقلاب اسلامی مدنظر دارد یک ماهیت دارد و آنجایی که مارکسیست حرف از عدالت میزند یک ماهیت دیگر و این نکته خیلی مهم است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی همچنین در پاسخ به این سوال که رهبر معظم انقلاب اشاره کردند که اگر روحیه آرمانخواهی را از دست بدهید، گروههای دیگر امکان دارد بیایند شعارهای آرمانخواهانه را مصادره کنند و بتوانند تئوری شکست خورده خود را دوباره در جامعه مطرح کنند، اظهار داشت: دهه پنجم انقلاب اسلامی بدون تردید دهه عدالت است یعنی عدالت خواهی در جامعه رشد میکند و جامعه به حدی از عدالت طلبی رسیده که هر شعار عدالتخواهانه که سر داده شود، به شدت جذب شده و مورد حمایت قرار میگیرد. این راهبرد درستی برای ده سال آینده ماست و ما با این مسئله مواجه هستیم و اگر گروههای انقلابی دست از مطالبهگری بردارند و به ورطه محافظهکاری و دفاع بیمنطق سقوط کنند، از سوی جامعه طرد میشوند. گروههای غیرمحافظهکار که نگاههای درستتری نسبت به جامعه دارند، عدالت را مطرح کرده و مرجعیت پیدا میکنند.
محسن ردادی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب برای اینکه جوانان حزب اللهی از مرجعیت کنار نروند، این راهبرد درست را فرمودند و باید به این نکته توجه داشته باشیم چون دهه پنچم انقلاب دهه عدالت است حتماً ما با این مسئله مواجه هستیم ولی تفاوت آن با نگاههای مارکسیستی چه میتواند باشد و چطور میشود که جوان انقلابی با آن مقابله کند؟ مارکسیستها سالیان سال است که نظریه پردازی کردند و در عمل هم شکست خورده و آزمون گذاشتند و در حال رشد هستند.
وی ادامه داد: مارکسیست در دنیا تا زمانی که نظام سرمایهداری هست و ظلم میکند، حرف برای زدن دارد. ممکن است که نتواند حکومت تشکیل دهد ولی هستند و حرف میزنند. حتما بین اقشار فرودست در سراسر دنیا و از جمله ایران هم حرفهایشان جذابیتهایی دارد. مارکسیست از جنبه انتقادیاش که تیغ برّان دست گرفته و سرمایهداری را میزند قابل اعتناست ولی بخشهای اثباتی آن که میخواهد خود را معرفی و سعی میکند چیزهایی را با جهان بینی خود تفسیر کند مانند نگاه مادیگرایانه به جهان و دیکتاتوری طبقه کارگر و موارد دیگر با فطرت انسان و همچنین با فرهنگ مردم ایران سازگاری ندارد. همچنین نگاههای افراطگرایانهای که به مالکیت خصوصی دارد مطابق واقع نیست.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه اینجاست که قشر انقلابی میتوانند فعالیت جدیِ فکری کنند و مجالی به مارکسیستها و عدالتخواهیهای غیرواقعی ندهند، تصریح کرد: در مبارزه با نظام سرمایهداری در اندیشه امام خمینی(ره) هم هست که سرمایهدارانِ خونخوار از دشمنان انقلاب اسلامی هستند و بدون شک هم قشر سرمایهدار و هم نظام سرمایهداری جهانی از دشمنان انقلاب میباشند. در این قضیه ممکن است اشتراک لفظی با مارکسیستها داشته باشیم ولی در عین حال در مقابله با مارکسیستها این جمله امام خمینی(ره) را فراموش نکنیم که فرمودند ما حاضریم با همه در براندازی شاه همکاری کنیم اما با مارکسیستها حتی در براندازی شاه هم حاضر به همکاری نیستیم؛ این یعنی امکان اینکه که انقلاب و مارکسیستها بتوانند زمانی در کنار هم باشند وجود ندارد، چرا که بنیانها یکی نیستند.
ردادی گفت: برخی دغدغهمندان اگر تئوری درستی در زمینه عدالت نداشته باشند ممکن است به بیراهه بروند. راهبرد درست این است که کارِ جدیِ تئوریک درخصوص عدالت اتفاق بیفتد که اگر این مهم صورت نگیرد حتما دچار مشکل میشویم.
وی خاطر نشان کرد: حرفهای ما در حوزه عدالت اسلامی کم نیست ولی به زبان جامعه ترجمه و به لایههای بعدی فکری جامعه منتقل نشده است و ارتباطی که باید جامعه را به بخش نظری وصل کند، صورت نگرفته و تبدیل به گفتمان نشده است. این هم کار قشر تحصیلکرده دانشجو و جوان دانشجوست که بتواند این را به لایههای بعدی منتقل کند. ما ساختارها و رسانهای میخواهیم که این اندیشهها را به گفتمان مسلط تبدیل کند و الّا جامعه چون تشنه عدالت است ممککن است بخشی به سمت ایدههای بیراهه در عدالتخواهی بروند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: در بخش عملی این مسئله نیز رهبر معظم انقلاب تأکید داشتند که جوان حزب اللهی و جوان دانشجو باید مطالبهگری خود را حفظ کرده و به ورطه محافظهگری نرود که اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است در اندیشههای نظری عدالت خیلی قوی باشیم ولی اگر در عمل به سمت مطالبهگری و عدالتخواهی نرویم، حتما از سوی جامعه پس زده میشویم.
** نگاههای عدالتطلبانه غیرانقلابی رقیب جدی انقلاب اسلامی هستند
این تحلیلگر مسائل اجتماعی ادامه داد: آقای محمدرضا تاجیک اخیراً مجلس ختم اصلاحطلبی و جناح دوم خرداد را اعلام کرد که جریان اصلاحطلبی را باید دوباره بازسازی کنیم. نگاههای لیبرالیستی حداقل در ۱۰ سال آینده در جامعه کشش جدی نخواهند داشت اما نگاههای عدالتطلبانه غیرانقلابی رقیب جدی انقلاب اسلامی هستند. بر همین اساس رهبر معظم انقلاب به دانشجویان تاکید کردند که پرچم عدالتخواهی و آرمانخواهی را زمین نگذارند.