به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام دکتر محسن مهاجرنیا عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه، در چهاردهمین نشست کرسی‌های آزاداندیشی که با موضوع «تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی» در دانشگاه طلوع مهر قم برگزار شد، گفت: گام اول انقلاب ما سرآغاز حرکت علمی کشور بود که عقب ماندگی های صدساله اخیر را پشت سرگذاشت و با شتاب سریع در حال جبران عقب ماندگی ها از کاروان شتابان علم است و به تعبیر مقام معظم رهبری نزدیک به دو دهه است که رستاخیز علمی در کشور آغاز شده و با سرعت به سمت جلو در حال حرکت است.
وی با بیان این‌که در بیانیه گام دوم به دانش نگاه راهبردی شده است در تعریف راهبرد افزود: سخن درباره راهبردها در واقع مواجهه با چهار مسئله اساسی؛ فرصت‌های طلایی، نقطه قوت ها، تهدیدهای رهزن؛ و نقطه‌ضعف‌ها در فرآیند حرکت از وضع موجود به اهداف مطلوب است، در این حرکت است که دانایی به توانایی تبدیل می شود.
حجت‌الاسلام محسن مهاجرنیا افزود: در بیانیه گام دوم هفت راهبرد اساسی برای برداشتن گام دوم بیان شده است و اولین راهبرد سخن از دانایی و آگاهی با عنوان «راهبرد دانش و پژوهش» است که سبب تولید قدرت و توانایی و نقش فزاینده بین المللی می شود و کشور اگر بخواهد حرکت کند، به قدرت و توانایی نیاز دارد که از طریق دانایی پدید می‌آید.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: در بیانیه گام دوم از میان شبکه ای از مفاهیم دانشی مانند؛ دانایی، تولید علم، آفرینش علمی، شتاب علمی، قلّه‌های دانش، چشمه‌ی دانش، استعداد علمی، رستاخیز علمی، جهاد علمی، انقلاب علمی، دانش‌بنیان، موتور پیشران علم، دستاوردهای دانش، رکوردهای بزرگ علمی، مرزهای دانش، مسابقه‌ی علمی دردنیا، پیشرفت علمی، شتاب رشد علم، کاروان شتابان علم، جبران علمی، رتبه دانش کشور، علم ترجمه ای، عقب ماندگی علمی و مفهوم « رستاخیز و رنسانس علمی بعد از انقلاب اسلامی» در بیانیه بسیار حائز اهمیت است و در واقع بیانیه گام دوم، اعلامیه رستاخیز و رنسانس علمی انقلاب اسلامی است.
عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه با بیان این‌که اصطلاحی که برای تولید دانش در بیانیه به‌کار گرفته شده است، آفرینش دانش است، افزود: این اصطلاح، اصطلاح فوق‌العاده‌ای است؛ چراکه واژه آفرینش و خلق دانش از اصطلاحات جدید آینده‌پژوهی است. ویژگی خلق و آفرینش دانش،آن است که با مدیریت درونی ایجاد می‌شود، چیزی هم که با مدیریت درونی ایجاد شود، در فرایند جامعه‌پذیری و فرهنگ‌پذیری فراگیر به عقلانیت دانشی تبدیل می گردد.
وی در ادامه با تبیین مفهوم خلق و آفرینش دانش در ایران، گفت: انتساب دانش به یک ملت زمانی درست است که آن را از کسی نخریده‌اند، وارداتی نباشد، تحت القائات دیگران شکل نگرفته باشد بلکه در دستگاه آفرینش و خلقت دانش بومی تولید شده باشد. به تعبیر رئیس جمهور قبلی آمریکا دانش هسته ای ایرانیان آفرینش خودشان است و بومی است و با کندن پیچ و مهره نابود نمی شود، چون بخشی از هویت و عقلانیت آنها شده است. جالب است آمریکائیها در کنار اعتراف، گفتند اگر میان ایران و برخی از کشورهای عربی مزدور آمریکا جنگی دربگیرد ایران آنها را به عصر شترچرانی برمی گرداند چون علم و فناوری های صتعتی ونظامی آنها، عقلانیت خودشان نیست و وارداتی است.
حجت‌الاسلام محسن مهاجرنیا با بیان این‌که وقتی دانشی بخواهد شکل بگیرد، مراحلی را باید طی کند، افزود: در مرحله اول یک سری داده‌های خام است، به‌قول پژوهش‌گران مثل فیش می‌ماند. بعد، این‌ها روی هم جمع می‌شوند و به حجمی از معرفت، اطلاعات و آگاهی تبدیل می‌شود، آنگاه بعد از پردازش، به نوعی آگاهی و شعور بومی تبدیل می‌شود و در نهایت به‌نوعی از عقلانیت تبدیل می‌شود. درجمهوری اسلامی ما باید به عقلانیت معرفتی و علمی برسیم، عقلانیت وقتی ایجاد می‌شود که آرام‌آرام آگاهی و اطلاعات ما فزونی بیابد و دانش شکل بگیرد و ادراک شود، وقتی این‌گونه شد، این دانش، بخشی از وجود غیرقابل انکار ما می‌شود وهویت عقلی شکل می گیرد.
وی در پایان افزود: تعبیر بسیار زیبایی مقام معظم رهبری اخیراً در دیدار با نمایندگان مجلس خبرگان رهبری به کار بردند و در بیانیه هم از آن به عنوان « رهزنان فکر » و تا حدودی « علم ترجمه ای» یاد شده است و آن این است که « دشمن تلاش دارد تا بر فهم و ادراک تصمیم سازان، تصمیم گیران و آحاد مردم تأثیر بگذارد » برنامه‌ریزی می‌کند تا فکر ما را بسازد و ما آن‌گونه تفکر کنیم که آنها می‌خواهند. درواقع، این نوع اندیشیدن انفعالی هر گز به خلق دانش و عقلانیت معرفتی نمی رسد.
