به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه، در گفت‌وگو با ایکنا در مورد فتوای حرمت تولید و انباشت سلاح هسته‌ای از سوی مقام معظم رهبری گفت: یکی از مواردی که مخالفان فتوای حرمت تولید سلاح هسته‌ای بر آن تأکید دارند آیه شریفه «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ …؛ و هر چه در توان داريد از نيرو و اسب‌هاى آماده بسيج كنيد تا با اين [تداركات] دشمن خدا و دشمن خودتان را بترسانید …»(انفال/۶۰) است.
وی افزود: در این آیه خداوند دستور فرموده است که امکانات را برای ترساندن دشمن فراهم کنید؛ بنابراین امر الهی در اینجا واجب است و چون خداوند امر و دستور به کار واجبی داده است، قطعاً مقدمات آن هم باید حلال و مشروع باشد؛ درست مانند اینکه خداوند فرموده به حج بروید و حج برای افراد مستطیع واجب است، ولی باید این سفر با پول حلال و مرکب حلال، لباس غیرغصبی و … باشد.
سلاح هسته‌ای مایه ارهاب مردم است نه دشمن
نویسنده کتاب فقه هسته‌ای تصریح کرد: اگر فقیهی حکم به حرمت تولید و انباشت سلاح هسته‌ای می‌دهد از شمول این آیه خارج است، زیرا سلاح تولید هسته‌ای مستلزم ارهاب مردم در درجه نخست است، نه ارهاب دشمن، لذا نباید فقط بخش نخست آیه را ملاک قرار دهیم. کسانی که مخالف فتوای حرمت سلاح هسته‌ای هستند، تنها به بخش نخست آیه تأکید دارند که دستور فرموده از نیرو و امکانات در برابر دشمن استفاده کنید که ظاهراً مطلق است، ولی باید به بخش دوم یعنی «تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ» توجه کنیم.
آیت‌الله علیدوست در تبیین بیشتر این موضوع اظهار کرد: تعبیر امروزی ترهبون همان بازدارندگی است و ابزاری که ما تولید می‌کنیم یا می‌خواهیم به کار بگیریم باید ترس در دل دشمن و مستکبران و کافران بیندازد، در حالی که سلاح هسته‌ای تهدیدکننده بشریت و مردم است نه کسانی که سیاست‌های استکباری را در دنیا برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنند. اگر امروز به هر دلیلی کسی از سلاح هسته‌ای و کشتار جمعی شیمیایی، بیولوژیکی و … استفاده کند، چه کسی قربانی اصلی آن خواهد بود، مردم یا سیاستمداران؟
تولید نمادین بازدارندگی ندارد
عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه در پاسخ به این سؤال که برخی معتقدند تولید و انباشت سلاح هسته‌ای با استناد به آیه می‌توانیم حلال بدانیم، ولی کاربرد آن حرام است، بیان کرد: این استدلال کودکانه است، زیرا اگر همه بدانند که شما از عزم جدی برای استفاده از این نوع سلاح‌ها ندارید، دیگر تولید و انباشت آن‌ها قدرت بازدارندگی هم نخواهد داشت. ضمن اینکه باید میلیاردها دلار هزینه صرف تولید و نگهداری آن کنیم و مخاطراتش را بپذیریم که کاری عقلائی نیست.
استاد سطح خارج حوزه علمیه با تأکید بر اینکه سلاحهای هسته‌ای نسل آینده را هم به صورت مهارنشده از بین می‌برد، تصریح کرد: معتقدم تولید نمادین بازدارنده نیست. به همین دلیل باید دنیا به سمت خلع سلاح برود.
مهار نشدن سلاح هسته‌ای
آیت‌الله علیدوست بیان کرد: مخالفان فتوای مقام معظم رهبری تصور می‌کنند که وقتی سخن از حرمت است، تخریب این نوع سلاح‌ها عموماً در حد تخریبی است که از سوی موشک‌ها ایجاد می‌شود، لذا می‌گویند که آن را داشته باشیم و مثلاً به پادگان نظامی و یا بخش‌های مدنظر در کشورهای متخاصم بزنیم.
وی افزود: این تحلیل درست نیست، زیرا به خصوص موشک‌های امروزی قدرت برد مشخص هستند و حتی می‌توانند هدف را نقطه‌زنی کنند؛ لذا محدودیت در تخریب محیط زیست و کشتار افراد دارند و می‌توان برای اهداف نظامی استفاده شود؛ مانند موشک‌هایی که ایران به سمت داعش پرتاب کرد، ولی سلاح هسته‌ای قابل کنترل نیست.
آیت‌الله علیدوست با اشاره به برپایی همایشی با موضوع فقه هسته‌ای در سال ۹۴ که منجر به تولید چندین مقاله در این زمینه شد، اظهار کرد: برخی تصور می‌کنند مقام معظم رهبری براساس حکم حکومتی و از روی مصلحت چنین فتوایی را صادر فرموده‌اند؛ در حالی که در این همایش هم تأکید کردیم آنچه ایشان فرموده‌اند، فتواست و نه حکم حکومتی، ضمن اینکه از هزار سال پیش هم از فقها فتاوایی مبنی بر حرمت استفاده از سلاح‌هایی که افراد غیرنظامی را هدف قرار دهد یا کشتار بی‌حد و حصر و تخریب محیط زیست را داشته باشد حرام اعلام شده است و اختصاصی به وضع فعلی هم ندارد.
عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه با اشاره به فرازی از پیام مقام معظم رهبری در این زمینه مبنی بر اینکه «به اعتقاد ما افزون بر سلاح هسته‌ای، دیگر انواع سلاحهای کشتارجمعی نظیر سلاح شیمیایی و سلاح میکروبی نیز تهدید جدی علیه بشریت تلقی می‌شوند. ما کاربرد این سلاح را حرام و تلاش برای مصونیت‌بخشیدن ابنای بشر از این بلای بزرگ را وظیفه‌ی همگان می‌دانیم»، اظهار کرد: گستره یک فتوا تابع دلالت ادله و مستنداتی است که فتوا به آن مستند است؛ لذا فتوا به تحریم تولید و کاربست سلاحهای غیرمتعارف هم از این قاعده مستثنی نیست.
فتوایی برای همه زمان‌ها
آیت‌الله علیدوست با بیان اینکه فتوای مقام معظم رهبری صرفاً اختصاص به سلاح هسته‌ای ندارد و میکروبی و شیمیایی و سایر سلاحهای کشتار جمعی را هم شامل است، ادامه داد: فتوای مقام معظم رهبری و دلالت اسناد ایشان در این فتوا به گونه‌ای است که اختصاص به مسلمانان و دارالاسلام ندارد، ضمن اینکه موقت و مختص به زمان خاصی هم نیست.
وی تاکید کرد: فتوای مزبور به ادله‌ای که بر حرمت و قبح ظلم، فتنه و افساد در زمین دلالت دارد مستند است و این حرمت و قبح، هیچ قیدی ندارد ضمن اینکه قبح ظلم و فساد امری مبتنی بر فطرت و عقل بشریت است.
این استاد سطح عالی و خارج حوزه علمیه اضافه کرد: با جستجو در منابع روایی نمی‌‌توانیم نصوصی بیابیم که به ما جواز تولید، انباشت، خرید و فروش و کاربرد سلاحهای کشتارجمعی را بدهد.
عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه با تأکید بر اینکه از نظر اخلاقی هم تولید و به‌کارگیری این نوع سلاح‌ها مورد قبول نیست، بیان کرد: آنچه ممکن است برخی به عنوان ادله مطرح کنند یا از سند معتبر برخوردار نیست و یا قابل توجیه و سازگاری با نصوص دال بر منع و حرمت به‌کارگیری، تولید و انباشت این نوع سلاح‌ها نیست.
