به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به مناسبت فرارسیدن سالروز ولادت حضرت معصومه(س) و همچنین نامگذاری این روز فرخنده به عنوان روز دختران، گفت‌وگویی با آقای محمدحسن شاهنگی معاون مرکز پژوهش‌های جوان وابسته به این پژوهشگاه با محوریت آثار در شرف چاپ ویژه دختران انجام داده‌ایم که در ادامه آمده است.
مرکز پژوهش‌های جوان تاکنون چه کتاب‌هایی را برای دختران جوان منتشر کرده است؟
تا به حال آثار ارزشمندی مانند «نقش تاریخی زن در قرآن» نوشته سید ابراهیم حسینی، «حقوق زن» نوشته حمید کریمی، «زنان از نگاه نبوی(ص)» به قلم حمیدرضا مطهری، «مساله پوشش» به قلم حسن ابراهیم‌زاده و «حجاب» به قلم حجت‌الاسلام مهدی مهریزی در این مرکز منتشر شده است.
چه آثاری در حال تولید در مرکز پژوهش‌های جوان مشخصا برای دختران جوان هستند؟
سه اثر فاخر «عشق در وسط خیابان!» نوشته حجت‌الاسلام ابراهیم سالاروند، «نامردی زنانه! (نقد تربیت فمنیستی)» اثر حجت‌الاسلام دکتر محمد آصف محسنی و «مهارت‌های خودمراقبتی اجتماعی ویژه دختران» به کوشش حجت‌الاسلام مسعود نورعلیزاده میانجی در مرکز پژوهش های جوان درحال تولید هستند و مراحل انتهایی خود را سپری می‌کنند.
درکتاب عشق در وسط خیابان! به چه موضوعی پرداخته می‌شود؟
در این کتاب درباره ارتباط با جنس مخالف مباحثی ارائه می‌شود. این موضوع به دلیل ناسازگاری با تعالیم دین و فرهنگ مان، آفت‌ها و آسیب‌های روانی و اجتماعی جبران ناپذیری را برای دخترها و خانواده هایشان به دنبال خواهد داشت؛ در این زمینه متاسفانه آموزش‌های لازم در زمینه کنترل این روابط نیز در خانواده‌ها به شکل درستی صورت نمی‌گیرد و جوانان عمدتا شیوه‌های تعامل با جنس مخالف را از راه‌های غیر مطمئن مانند فضای مجازی یا ارتباط با همسالان و دوستان به دست می‌آورند که غالب این آگاهی‌ها با الگوهای فرهنگی و دینی جامعه ایرانی مطابقت ندارد. از این رو در این اثر کوشیدهایم تا با استفاده از آموزه‌های دینی و با رویکردی روانشناختی و نیز بهره گرفتن از تجربه‌های واقعی، ضمن بررسی موضوع، به آسیب‌ها و نیز شیوه درست مدیریت این گونه روابط بپردازیم.
اهمیت موضوع این کتاب چیست؟
رابطه میان دختر و پسر از میان روابط متعددی که انسان تجربه می‌کند از قویترین نوع آن یعنی روابط عاشقانه ریشه می‌گیرد که در پاسخ به یک نیاز عاطفی یا جنسی در بستر صنعتی شدن و حضور زنان و دختران در عرصه‌های اجتماعی و توسعه ابزار ارتباطی نوین همچون شبکه‌های اجتماعی گسترش یافته‌است. افزایش این روابط در بین جوانان ایرانی آسیب‌هایی همچون افت تحصیلی، سوء‌ظن به همسر آینده، احساس خیانت به همسر بعد از ازدواج، رفتار جنسی پرخطر، اضطراب، افسردگی، خودکم‌بینی، کاهش رابطه با خانواده و مشکل در ارتباط با همسر را به دنبال داشته و توجه اندیشمندان، مشاوران اجتماعی و مسئولین را به خود جلب نموده است. مدیریت روابط دختر و پسر در دو سطح پیشگیری و درمان صورت می‌گیرد: آسیب‌های این روابط با تکامل نگرش به انسان و کرامت انسانی و اصلاح رفتار عمومی فرد قابل پیشگیری است. معضل وابستگی عاشقانه میان دختر و پسر نیز با آگاهی از موانع ترک این روابط و روش‌هایی که کنترل احساسات و هیجانات فرد را میسر نماید قابل درمان است.
در کتاب نامردی زنانه! (نقد تربیت فمنیستی) به چه موضوعی پرداخته می‌شود؟
این کتاب پنج فصل دارد که نویسنده در فصل اول به چیستی تعلیم و تربیت فمینیستی پرداخته است. در فصل دوم مبانی فلسفی آنها را مطرح کرده و در فصل سوم اهداف اصول و روش‌های تعلیم و تربیت فمینیستی را بیان نموده است. فصل چهارم پیامدهای این روش را ترسیم می‌کند و بالاخره در فصل پنجم مبانی، اهداف، اصول و روش‌های تعلیم و تربیت فمینیستی از منظر اسلامی مورد نقد قرار گرفته است.
اهمیت موضوع این کتاب چیست؟
فمینیسم به مثابة جنبش اجتماعی، در حقیقت بازتاب اندیشه‌های مدرن و پسامدرن غربی در مباحث مربوط به زنان است. این جنبش در موج اول خودش بیشتر وجهة سیاسی- حقوقی داشت و به عنوان جنبش سياسي-اجتماعی براي ايجاد تغييرات اجتماعي و استیفای حقوق زنان مطرح بود. اما در موج دوم، مبارزات فمینیستی بیشتر رویکرد فرهنگی پیدا کرد و فمینیست‌ها به نظريه‌پردازي در عرصه‌هاي مختلف، از جمله در عرصة تعليم و تربيت، روي آوردند. از سال ۱۹۷۰ و شروع موج سوم فمینیسم، نظریه‌پردازی در عرصة تعليم و تربيت، در کانون توجه فمینیست‌ها قرار گرفت و در دهه‌هاي اخير اهتمام آنان نسبت به این موضوع سیر صعودی نیز داشته است. اساسي‌ترين نقدهاي فمينيستي متوجه نظام‌هاي تربيتي بوده و موثرترين تلاش‌هاي آنان نيز در اين حوزه صورت گرفته است. فعاليت‌های آکادميک و نظري فمينيست‌ها که از دهة ۱۹۷۰ اوج گرفت، تأثيرات جدی بر مباني، اهداف، اصول و روش‌های تعليم و تربيت برجای گذاشت و معيارهاي جديدي را براي قضاوت در بارة اين‌که چه نوع تعليم و تربيتي بايد پيشنهاد شود و چه مسائلي بايد مورد توجه قرار گيرد، معرفي کرد. اندیشه‌های فمینیستی و تعلیم و تربیت ناشی از آن، آثار منفی فراوانی نیز در پی داشته است که فروپاشی خانواده، مردستیزی به جای مهر ورزی، گسترش فسادهای اخلاقی، سقط جنین، هم‌جنس‌گرایی، بحران‌های روحی-روانی، بحران هویت و فروپاشی مرزهای جنسیتی، تغییرات ناسالم در الگوی مشارکت اجتماعی، رشد منفی جمعیت و کاهش زاد و ولد از مهمترین آنها به شمار می‌رود.
رویکرد کلی در این کتاب چیست؟
ضرورت تکریم شخصیت زنان و به رسميت شناختن حقوق انساني آنان و تلاش‌هاي جدي در جهت تأمين حقوق آنان، قرن‌ها قبل از شکل‌گيري جنبش‌هاي فمينيستي وجود داشته است؛ اما دفاع از حقوق زنان و برابری زن و مرد ترکیبی است که همیشه برای زنان جذاب بوده و فمينيست‌ها با توجه به اين واقعيت که دانش‌آموزان و دانش‌جويان آمادگي بيشتری براي پذيرش دگرگوني‌هاي فرهنگي و اجتماعي دارند، مبارزه با تبعيضات نهادينه شده عليه زنان را، از طریق مدارس و نهاد آموزش و پرورش دنبال کردند و خواستار گنجاندن مواد آموزشی و تربیتی حساب شده در محتوای برنامه درسی مدارس و دانشگاه ها در جهت حذف تبعیضات جنسیتی در روابط مرد و زن شدند. در این اثر پس از ارائه اهداف، مبانی و پیامدهای تعلیم و تربیت فمینیستی، به بررسي انتقادي این سبک تعليم و تربيت از منظر اسلامی و ذکر افتراق آن با اصول و مبانی اسلام می‌پردازیم. نویسنده این اثر که خود دارای تخصص در فلسفه تطبیقی، مطالعات زنان و فلسفه تعلیم و تربیت است آثار علمی متعددی در زمینه فمینیسم و نقد آن دارد و برای نخستین بار نظام تربیتی فمینیسم را به طور جامع مورد بررسی قرار داده است.
اهمیت موضوع این کتاب چیست؟
خودمراقبتی اجتماعی اصطلاحا به آگاهی و مسئولیت‌پذیری افراد در مقابل سلامتی خود از آسیب‌های روانی-اجتماعی، از طریق اتخاذ سبک سالم زندگی، تدبیراندیشی و یافتن مهارت‌های لازم جهت حفاظت از سلامت اخلاقی و رفتاری و جلوگیری از رخداد آسیب‌ها و شکل‌گیری رفتارهای ناسالم و پرخطر و استفاده از راهکارها و فنونِ مقابله و برون رفت از این‌گونه آسیب‌ها و رفتارها اطلاق می‌گردد. این مهارت برای مخاطب دختران جوان ضروری است.
