به گزارش اداره روابط عمومی و طلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجتالاسلام قاسم ترخان عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چهارشنبه شب مورخ ۲۳ آبانماه جاری در همایش ملی المیزان و علوم انسانی اسلامی که در دارالقرآن علامه طباطبایی برگزار شد، با اشاره به فطرت از نگاه علامه و برآیند آن در علوم انسانی گفت: علوم انسانی بر پیش فرض های بسیاری از نوع معرفت شناختی، جهان شناسی و انسان شناسی و مسائل دیگر مبتنی است.
این استاد حوزه در ادامه گفت: مسأله فطرت از جمله پیش فرضهای انسان شناختی مهم در اندیشه اسلامی است که در دو جهت چیستی و برآیندها پژوهش عمیقی را میطلبد، اگر چه مباحث فراوانی در باب فطرت از سوی دانشمندان اسلامی به ویژه حکما و مفسران ارائه شده است اما پراکندگی این مباحث و نپرداختن به آن به عنوان مبنا در علوم انسانی از نواقص پژوهش در این عرصه است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به دیدگاه علامه طباطبایی در زمینه فطرت و برآیند آن در معرفت شناختی، غایت شناختی و روششناختی اظهار داشت: بر اساس دیدگاه مرحوم علامه انسان موجودی فطرتمند است به این معنا که از ساختمان ویژه و جنبه ثابتی برخوردار است که دین الهی با آن هماهنگ و بر اساس آن نازل شده است.
ترخان گفت: علامه اگرچه به بخشی از امور فطری تصریح نکرده است اما بر اساس مشی وی امور فطری را می توان به گونهای جامع در سه حوزه بینش، گرایش و توانش دسته بندی کرد.
وی ادامه داد: بر اساس چنین نگاهی، فطرت میتواند مانند منبعی برای معرفت و معیاری برای سنجش آن و تنها راه حل چالش نسبیت در علوم توصیفی و هنجاری از حیث معرفت شناختی باشد.
حجتالاسلام ترخان ابراز داشت: همچنین در این دیدگاه تکامل فطرت تنها یا مهم ترین غایت علوم انسانی از حیث غایت شناسی معرفی میشود و همراهی نقل در کنار عقل و تجربه را برای شناخت انسان از حیث روش شناسی ایجاب می کند؛ بر اساس نظریه فطرت باید هدف علوم انسانی را شکوفایی فطرت بدانیم.