به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و به نقل از ایکنا، حجت‌الاسلام دکتر ابوالفضل ساجدی مدیر قطب علمی فلسفه دین پژوهشگاه ۲۵ مرداد در اولین سمینار دومین کنفرانس قرآن‌پژوهی پیشرفت در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) گفت: برخی از حاضران کنفرانس گفتند باید در کتاب مقدس بازنگری کنیم؛ زیرا در دوره مدرن، سنت کارآیی ندارد؛ بنده سؤالم این است که شیفت پارادایمی که می‌گوئید باید بر چه مبنایی استوار باشد.
وی افزود: معتقدم ما در جهان حاضر قطعا باید نوع تفکرمان در عرصه دینی را مورد بازنگری قرار دهیم و ناظر به زمان و جهان‌شناسی جامع کنیم، ولی اینکه برای رسیدن به پارادایم مطلوب باید به چه مولفاتی توجه کنیم و چقدر متناسب با پارادایم حاکم در مغرب زمین است جای توجه جداگانه دارد.
ساجدی با بیان اینکه آیا ما مجبور به پذیرش پارادایم مغرب زمین هستیم؟ و اگر صددرصد نه چه اصلاحی باید در آن صورت بگیرد به تعریف دین پرداخت و تصریح کرد: ده‌ها تعریف برای دین و عقل بیان شده است، ولی ما باید روشنتر بحث کنیم و لازم نیست تعریف ما ناظر به همه مسلک‌ها و ادیان باشد لذا تعریف بنده ناظر به ادیان ابراهیمی است.
وی افزود: دو نگاه گزاره‌ای و تجربه‌ای به دین وجود دارد که به نظر می‌رسد نگاه ما باید با گزاره‌ای آغاز شود؛ زیرا نگاه دومی نگاه به خود دین نیست و نگاه به تدین است، زیرا تدین در قالب ایمان و تجربه دینی در انسان ظاهر می‌شود.
ساجدی تصریح کرد: دین در نگاه گزاره‌ای، منبعی برای پاسخگویی به سؤالات بنیادین بشری است و ارائه‌دهنده راهکار‌هایی متناسب با توصیفاتی است که عرضه می‌کند؛ دین در بعد شناختی مکمل ابزار‌های شناختی بشر است نه اینکه آمده تا جای آن‌ها را بگیرد بنابراین ما باید از عقل و علوم تجربی با وجود همه محدودیت‌ها باید بهره ببریم.
وی ادامه داد: ما به خاطر کشف بهتر حقیقت باید سراغ ابزار‌های مختلف برویم و یکی از ابزار‌هایی که از آن بهره می‌بریم دین است و قرآن را به این دلیل مورد مراجعه قرار می‌دهیم؛ بنابراین به این معنا نیست وقتی وارد دین شدیم وارد گودی شده‌ایم که فقط تعبدی است و یکسری جزمیاتی است که می‌خواهیم به هر شکل از آن دفاع کنیم از این رو دین را ما یک ابزار مکمل می‌دانیم برای کشف حقیقت.
مدیر قطب علمی فلسفه دین اظهار کرد: در بعد گرایشی هم دین سازنده و هداتیگر گرایشات و هم محرکی برای حرکت به سمت قله‌های هدایت است؛ دین نه فقط راه را برای رفتن به سمت قله بلکه نیروی کافی برای حرکت به سمت قله را هم به ما نمایش می‌دهد.
ساجدی عنوان کرد: گزاره‌های دین به دو دسته هنجاری و توصیفی قابل تقسیم است و این موارد هم مربوط به زمانی خاص دون زمان دیگری نیست. در طول تاریخ هر انسانی این سؤالات بنیادی را دارد و واقعا دنبال حقیقت است و برای کشف حقیقت دنبال دین می‌رود.
وی تاکید کرد: براین اساس توصیف از آینده توصیفات بی فایده نیست و نقشه راه به انسان می‌دهد؛ البته باور‌های ما هم محدود به دین نیست.
این محقق و استاد حوزه با اشاره به گوهر دین گفت: گوهر دین تعالی بخشیدن به بشر و به فعلیت رساندن ظرفیت‌های درونی و متعالی او است که این ظرفیت برای شکوفایی یک ابزاری هم لازم دارد؛ این ظرفیت در رویا رخ نمی‌دهد بلکه برای بشری رخ می‌دهد که زندگی می‌کند لذا احکام و آموزه‌های دینی انسان را برای رسیدن به این مرحله آماده می‌کند.
ساجدی عنوان کرد: انسان اگر بخواهد به بعد معنوی صحیحی برسد و ظرفیتش شکوفا شود این شکوفایی در رویا و خلا رخ نمی‌دهد و مستلزم تسلط بر ابعاد مختلف درونی و تعامل با نهاد‌های بیرونی است. نمی‌شود انسان را هدایت کرد بدون اینکه به بینش و کنش او توجه داشته باشیم.
مدیر قطب علمی فلسفه دین پژوهشگاه بیان کرد: ما با استفاده از متون دینی می‌توانیم بسته جامع و کاملی را در مورد هدایت انسان ارائه دهیم که تمامی احکام مانند حجاب و نماز و … در آن قابل بحث باشد.
وی افزود: انتظار بشر از دین انتظار دوسویه است؛ به یک معنا می‌توانیم انتظار داشته باشیم و هم نمی‌توانیم مانند مراجعه به پزشک، بنابراین انتظار از دین به این معنا نیست که چیزی را بر آن دیکته کنیم.
وی در مورد زبان دین بیان کرد: زبان دین لهجه و نوع گویش ما نیست و اساسا این زبان در مقابل زبان علم مطرح شده است بنابر این اساس، مقایسه بسته دین با بسته علم و تاریخ و فلسفه و … است. زبان دین معنادار، واقع نما و شبکه‌ای است البته این به معنای آن نیست که زبان همه آیات قرآن از ظاهر آن قابل فهم است.
