به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، هفتمین ویژه برنامه تلویزیونی صفرویک با مشارکت مرکز مطالعات مجازی پژوهشگاه روی آنتن زنده شبکه چهار سیما رفت.
در این ویژه برنامه تلویزیونی، دکتر سیدمرتضی موسویان رییس مرکز و توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال با حضور در برنامه صفر و یک در پاسخ به این سوال که دولت مردان و سیاست گذاران چه برنامه ها، سیاست ها و چارچوب هایی را برای اعتماد سازی بیشتر مخاطبان جهت استفاده از پیام رسان های داخلی مدنظر قرار داده اند، گفت: اصلی ترین متولی این حوزه مرکز ملی فضای مجازی است که ابزار شورای عالی فضای مجازی بالاترین جایگاه برای تصمیم گیری درمورد فضای مجازی کشور است.
وی ادامه داد: بحث مربوط به پیام رسان های داخلی شاید بیش از یک سال و نیم است که مطرح شده و در سال گذشته مصوبه ای در این خصوص داشتیم که در آن وزارت فناوری ارتباطات و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و قوه قضاییه موظف شدند پیش نویسی را بنویسند که این پیش نویس آماده و تقدیم مرکز ملی شده و کاملا با توجه به آنچه که نوشته شده است، موضوع پیش میرود.
رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال اظهار کرد: امروز بایستی مردم و جوان های خودمان را اغنا کنیم که چرا باید به سمت شبکه های اجتماعی داخلی برویم.
موسویان با بیان اینکه تشخیص داده شده که الان زمانی است که بایستی این مهاجرت صورت گیرد، گفت: اینکه اینگونه تلقی شود ظرف مدت کمی تصمیم به این مهاجرت گرفته شده را رد می کنم چرا که تقریبا هفته ای یک جلسه در مرکز ملی فضای از یک سال و نیم قبل برگزار می شد که اهمیت این کار از زوایای مختلف بررسی شده است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه کشورهای توسعه یافته به ارزش داشتن شبکه های اجتماعی بومی پی برده اند، ما هم باید به عنوان یک کشوری که به این زمینه به عنوان یک پیشران توسعه نگاه می کند، باید به این مسءله اهمیت دهیم.
رییس مرکز و توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال افزود: در سال ٢٠٠۶ اقای دوروف در روسیه با کمک دو دوست آلمانی و یهودی اش که ٣٠هزار دلار به او دادند و ویکر را راه اندازی کردند.
موسویان با بیان اینکه فرصت میدانی دادن به یک شبکه اجتماعی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، تصریح کرد: پیام رسان بیستون حدود سه سال است که در کشور کار می کند و پیام رسان گپ نیز بیش از یک سال است که از عمرش می گذرد.
در ادامه دکتر فرشاد مهدی پور رییس مرکز فضای مجازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به سوابق بحث سیاست گذاری در ارتباط با پروژها های ملی، افزود: حدود ٧سال پیش در مورد پیامک ها صحبت می کردیم که به سرعت کار خود را به پیام رسان هایی مثل وایبر و وی چت و … دادند.
وی ادامه داد: حدود ۵سال پیش استفاده از پیام رسان های مستقل رایج شد که ماهم به موازات آن به سمت سیاستگذاری آنها پیش رفتیم و از جمله اولین اقداماتی که انجام شد مسدودسازی برخی از این پیام رسان ها بود.
رییس مرکز فضای مجازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: از سال ٩٣ شاهد کوچ فراگیری به سمت تلگرام هستیم .
مهدی پور ادامه داد: در سال ٩۴ به سمت یک قاعده ( فیلترینگ هوشمند) رفتیم که پروژه مفصلی بود اما بنظر رسید که موفق نبود.
وی تصریح کرد: مجددا از سال ٩۵ سیاستی در شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید تحت عنوان اینکه سرورهای پیام رسان های خارجی باید به داخل کشور بیاید، اما نهایتا تلگرام از این کار تمکین نکرد.
رییس مرکز فضای مجازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به طرح شامد ، گفت: در سال ٩۵ طرح شامد برای شناسایی کانال ها مورد توجه قرار گرفت که این طرح هم در مرحله اجرا ناقص بود.
مهدی پور ادامه داد: در سال ٩۶ نیز با جدیت بیشتری بحث پیام رسان های خارجی در دستور کار قرار گرفت که شکستن انحصار تلگرام به عنوان یکی از اهداف ، مورد توجه قرار گرفت.
موسویان با اشاره به طرح شامد گفت: بر خلاف صحبت های اقای مهدی پور باید بگویم شامد نه تنها نیمه تمام باقی نماند بلکه راهی به سمت آپ های موبایلی باز کرد و امروز آپ های موبایلی دارای نشانی هستند که امکان تعامل را به ناظرین حاکمیتی می دهد.
وی ادامه داد: در مورد کارهای تلگرامی کمتر از ٠/۵درصد تخلف داشتیم که عموما جدی نبوده در حالی که نزدیک به ۴٨درصد تخلف ها را در کانالهای غیر شامددار شاهد بودیم.
رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال با بیان اینکه دراجرای طرح شامد با یک بستری مواجه شده بودیم که تنها با اغنا و تشویق جلو می رفتیم، افزود: در حقیقت قانون مصوب کرد که تمام کانال های بالای پنج هزار دنبال کننده موظفند که کانال ها و صفحات شان را ثبت کنند، در حالی که در تلگرام به افراد این اجازه داده می شد که قانون گریز شوند.
موسویان گفت: در حقیقت بسیاری از کسب و کارها و اعتماد مردم دستخوش ناهنجاری هایی شد.
وی با بیان اینکه امروز شامد بیش از ٧٠هزار سایت را در برگرفته ، تصریح کرد: با توجه به ارتباطی که با اتحادیه های مختلف از جمله اتحادیه کسب و کار اینترنتی انجام شده، به اضافه این نماد، دو نماد دیگری را عرضه می کنیم که یکی بحث کلی فرهنگی و دیگری بحث های تجاری وا دنبال می کند، لذا نیاز به بسترسازی دارد.
رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال ادامه داد: این بستر سازی هم تا جایی پیش رفته که امروز به آمار ۴٠٠هزار موجودیت دارای شامد رسیده ایم لذا این طرح میتواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای بازار باشد.
موسویان گفت: در مورد تلگرام و برخی دیگر از شبکه های اجتماعی که اجازه مدیریت را به ما ندادند ، اعتراف میکنیم که این کار نتوانست در مقابل مواردی که ما پیش بینی می کردیم به نقطه اصلی برسد.
وی اظهار داشت: از ٢٢هزار کانال تلگرامی که دارای شامد شدند تحقیقا بالای ۴۶درصد آنها اثر گذار بودند یعنی بالای ۴۶درصد از فضای تلگرام را توانستیم مدیریت کنیم.
مهدی پور در مورد سیاست های تنظیمی اعمال شده در مورد تلگرام گفت: ابهاماتی وجود دارد و آن اینکه چه کسانی ، در کجا و چه زمانی مذاکره انجام دادند و در نهایت تلگرام سرباز زد.
موسویان در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا با وجود شامد لازم است مهاجرت انجام شود؟ آیا این طرح نمیتوانست افراد را در درست استفاده کردن از تلگرام هدایت کند، افزود: در حقیقت استفاده از شامد نوعی مدیریت تلگرام بود ، به شکلی که این نوع از مدیریت قابل اعمال به هر زیرساختی است که در خارج از کشور فعالیت می کند اما در حال حاضر باید در نظر بگیریم که کشورها دیگر نمی پذیرند.
وی گفت: اتحادیه اروپا قانونی را در رابطه با تلگرام نوشت که در این قانون صیانت از داده های مردم را مطرح کرد و قوانین روشن و کاملا قابل هضمی را نوشت که به چندین زبان در روزنامه رسمی خود منتشر کرد و در اختیار کشورهای عضو قرار داد تا این قوانین را در قانون ملی شان وارد کنند.
رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال گفت: این قوانین اجازه نمیدهند شبکه های اجتماعی مثل تلگرام در اروپا فعال باشند و شرط اول فعالیت این است که روشن کنند دفتر فعالیتشان کجاست، سرمایه شان از کجا تامین شده است، اعضایی که در آنجا مشغول کار هستند چه کسانی هستند.
موسویان گفت: وقتی در سال ٢٠١۴دوروف روسیه را به مقصد المان ترک میکند در انجا شرکتی به نان قلعه دیجیتال راه اندازی می کند که تلگرام به دنیا می اید بنابراین برای ما مبهم است که چرا اصلیت این شرکت انگلیسی امریکایی میشود و سرورهایش در سی دی ان های دولتی انگلیس قرار می گیرد و دفترش در نیویورک احداث میشود.
وی افزود: بارها با خود اقای دوروف به لحاظ ادرس هایی که در فیس بوک و توییتر خود منتشر می کند، مذاکره شدهولی هیچ پاسخی گرفته نشده است.
رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال ادامه داد: در حقیقت تلگرام مثل همه شبکه های اجتماعی دیگر عمل نکرد و وقتی که می گوید میخواهم وارد کسب و کار کشوری شوم که هیچ قراردای با آن کشور را ندارد درواقع اعلام جنگ با آن کشور است.
سید آرش وکیلیان کارشناس فضای مجازی در رابطه با سیاستگذاری پیام رسان های داخلی گفت: در اوایل دهه ٨٠ با اولین نسل از رسانه ها اجتماعی مواجه بودیم که بحث ساماندهی انها مطرح نشد لذا اولین مقرراتی که برای ساماندهی رسانه های اجتماعی مطرح شد مربوط به سال٨٩ تحت عنوان ایین نامه ساماندهی و توسعه فعالیت های فرهنگی دیجیتال است.
وی با بیان اینکه اولین مقررات را ۶سال بعد که با اولین پدیده مواجه شدیم مطرح کردیم، ادامه داد: ایالات متحده امریکا با عمومی کردن اینترنت به سرعت قوانین حاکمیتی وضع میکند در حالی که حاکمیت ما فضای مجازی را بخشی از قلمرو تلقی نکرده و این باعث شده وقتی که حقوق افراد در این فضا نقض میشود هیچ ارگانی عملا نتواند ورود لازم را داشته باشد.
وکیلیان گفت: پیش نویس لایحه حریم خصوصی دست کم از سال ٩٠ مطرح شده اما هنوز به مجلس نرسیده است، لذا ما بایک تاخیر در مورد سیاستگذاری فضای مجازی مواجه هستیم.
مهدی پور در ادامه گفت: ما در سال ٧٩سیاست های کلان را نوشته ایم و در سال٨٨در مجلس قانونی تصویب شد که بعضا گام های پیش رویی برداشته شده است.
وی با بیان اینکه فرایند اخلال در امر سیاستگذاری را باید جدی بگیریم افزود: در سیاست گذاری راجع به این صحبت میکنیم که یک گروه های فشار و یا ذی نفعی وجود دارد که در فرایند تصنیم مداخله می کنند.
موسویان اظهار کرد: متاسفانه ضعفی وجود دارد و ان اینکه میخواهیم فضای مجازی را به روش سنتی مدیریت کنیم در حالی که فضای مجازی زیر ساخت مکانیزه دارد .
وی ادامه داد: متاسفانه هنوز به فضای مجازی به عنوان حاشیه نگاه می کنیم لذا باید در مورد قوانین مربوط به شبکه های اجتماعی در مجلس صحبت شود.
وکیلیان گفت: چون در حوزه حکمرانی در فضای مجازی تاخیر داشتیم برای مردم هم عجیب است که حکومت می خواهد در این حوزه اعمال مقررات کند اما اگر از منظر حقوق شهروندی نگاه کنیم اگر جرمی در تلگرام صورت گیرد، عملا تلگرام هیچ همکاری با دادگاه های ما ندارد.
موسویان در ادامه افزود: این هفته نشستی را با کمیسیون فرهنگی مجلس خواهیم داشت که در این زمینه . همان قانونی که در اروپا نوشته شده بود را بومی خواهیم کرد و سعی میکنیم انرا تبدیل به لوایح کوچک کنیم تا بتواند سریعتر در مجلس مطرح و تبدیل به قانون گردد.
وکیلیان در پایان خاطرنشان کرد: متاسفانه تعداد زیادی متن پیش نویس و لایحه در مجلس و شورای عالی فضای مجازی وجود دارد که امیدوارم این جریان کوچ سبب شود یک همت خاصی در این باره انجام شود.
مهدی پور گفت: در رابطه با سیاستگذاری پیام رسان های داخلی دولت نقش محوری دارد.
وی با اشاره به فرمایشات و تاکید مقام معظم رهبری در رابطه با مرتب برگزار شدن جلسات سورای عالی فضای مجازی افزود: اگر اتاق فرماندهی برای اداره فضای مجازی تاسیس کردیم باید با جدیت پیگیری شود.
رییس مرکز فضای مجازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: ما با پیام رسان های خارجی از جایی مشکل پیدا کردیم که سرورهایشان را به داخل کشور نیاوردند و اشراف ما را تمکین نکرد لذا سامانه های تصمیم سازی در این موارد تجارب تلخ گذشته را تکرار نکنند.
موسویان در پاسخ به این سوال که ایا صرفا همین ۵ یا۶ پیام رسان وجود دارد افزود: پیام رسان هایی که دارای مجوز هستند اینها اند اما امکان اینکه پیام رسان قوی تری بیاید وجود دارد.
وی در پایان خاطر نشان کرد:باید توجه کنیم که چه کسانی أپارات و دیوار را اراءه کردند، تجربه واقعی و عملیاتی ما را به نیازهای اینده مسلط می کند اما اگر این کار را در اختیار بخش دیگری بگذاریم مهمترین بخش ایجاد کار و اشتغال یعنی تولید و زیرساخت را به تقدیم خارج کردیم.
گفتنی است ویژه برنامه تلویزیونی صفرویک با مشارکت مرکز مطالعات فضای مجازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی هر شب با موضوع بررسی سیاست های کلان فضای مجازی با حضور صاحبنظران این حوزه روی آنتن زنده شبکه چهار سیما می رود.
