نظر رسول خدا(ص) درباره اشخاص، از آن جهت اهمیت دارد که گفتار و سیره ایشان، معیار درستی و نادرستی افراد و اندیشههاست، دیدگاه و رفتار پیامبر(ص) با دخترش امری فراتر از محبت پدرانه و مهربانی فطری بود و نشان میداد در رفتار پیامبر(ص) و فاطمه(س) حکمتی وجود داشته که مسلمانان، بهخوبی آن را درک میکردند و در طول تاریخ نیز کتابهای فراوانی در این خصوص نوشتهاند.
در منابع شیعه و سنی آمده که پیامبر(ص) دخترش را «امابیها»، «حبیبه أبیها» خطاب میکرد و او را پاره تن خود و خود را فدای او میخواند.
پیامبر(ص) تحمل دوری دخترش را نداشت و پیش از هر سفر، فاطمه(س) آخرین کسی بود که رسول خدا(ص) با او خداحافظی میکرد و هنگام بازگشت از سفر، نخست به دیدار فاطمه(س) میرفت و میفرمود: «بوی بهشت را از او استمشمام میکنم». این رفتار و گفتار رسول خدا(س) در مورد دخترش، نشان از مقام والای فاطمه(س) نزد پروردگار دارد.
بر اساس گزارشهای تاریخی، رسول خدا(س) به ابعاد گوناگون وجودی فاطمه(س) نظر داشته و از زمان تولد،نگاه ویژهای به دخترش داشته است. به فرموده رسول خدا(س) نطفه فاطمه(س) از میوههای بهشتی است و نام او «فاطمه»، به معنای جداکننده و بازدارنده آتش جهنم از فرزندان و محبان اوست. لقبهایی همچون صدیقه، بتول، حوریه انسیه و زهره، بیانگر صفات برجسته دختر پیامبر(ص) است. به گفته رسول خدا(ص) اگر علی(ع) نبود، هیچ کس شایسته همسری فاطمه(س) نبود. پیامبر اکرم(ص) قلب و جوارح و وجود فاطمه(س) را سرشار از ایمان دانسته و در مناسبتهای مختلف، او را برترین زن دو عالم معرفی کرد.
به گفته پیامبر(ص)، فاطمه(س) نخستین زنی است که وارد بهشت میشود و هنگام عبور او از پل صراط، هفتادهزار حوریه او را همراهی میکنند. رسول خدا(ص)، فاطمه(س) و علی(ع) را در بهشت، همرتبه خود دانسته که نام آنان بر در بهشت درج شده است. بر اساس روایات فراوانی از پیامبر(ص)، فاطمه(س) در قیامت، از مقام شفاعت برخوردار خواهد بود.
بخش مهمی از سخنان رسول خدا(ص) برای تبیین ملاک و معیار بودن گفتار و کردار فاطمه(س) نزد مسلمانان است. از پیامبر(ص) روایت شده که خشنودی فاطمه(س)، برابر با خشنودی پیامبر(ص) و خدا و خشم فاطمه(س)، برابر با خشم پیامبر(ص) و خدا خواهد بود. همچنین فرمود که از ستمکاران در حق فاطمه(س) به خدا شکایت خواهد کرد.
رسول خدا(ص)، فاطمه(س)، همسر و فرزندان او را مصداق آیه تطهیر دانسته، در جریان مباهله با مسیحیان نجران، پیامبر(ص) دخترش به همراه همسر و دو فرزند او را به عنوان شاهد حقانیت خود، به همراه برد.