پس از رحلت رسول خدا(ص)، در جايى به نام سقيفه بنى ساعده، واقعه اى رخ داد كه مسير تاريخ اسلام را دگرگون ساخت. بر خلاف همه وصايا و سخنان پيامبر درباره خلافت على(ع)، عده اى در سقيفه گرد آمدند و ابوبكر را به جانشينى پيامبر و خلافت مسلمانان برگزيدند. اين، سرآغاز انحراف ها و نيز بزرگ ترينِ بدعت ها در تاريخ اسلام بود. شواهد تاريخى نشان مى دهند كه برخى كسان، حتى پيش از رحلت پيامبر براى ايجاد انحراف در خلافت، زمينه سازى كرده بودند. نگرانى اينان از رويداد غديرخم، و نيز تأخيرشان در اجراى فرمان هاى پيامبر، از جمله آن شواهد به شمار مى روند. وقتى پيامبر در لحظه هاى واپسين، كاغذ و قلم خواست تا مكتوبى بنگارد، برخى از اينان مانع شدند؛ زيرا به حتم مى دانستند كه چنين نوشته اى درباره خلافت على(ع)خواهد بود. اين گروه در همراهى با لشكر اسامه، كه فرمان صريح پيامبر بود، درنگ كردند. دست كم يازده دليل تاريخى در باب زمينه چينى اينان براى منحرف كردن مسير خلافت وجود دارد. پيامبر از آغاز بعثت تا آخرين لحظه هاى حيات خود، بارها به جانشينى و خلافت على(ع)تصريح كرده و در روزهاى آخر نيز همواره بر اين امر تأكيد ورزيده بود. درخواست كاغذ و قلم براى نوشتن وصيتى در باب خلافت على(ع)و اعزام اصحاب به همراه لشكر اسامه، از جمله آن كوشش ها است.
به گواهى تاريخ، در حالى كه على(ع)سرگرم تجهيز پيكر پاك پيامبر بود، گروهى از مهاجران و انصار در باب خليفه انتخابىِ خود گفت و گو مى كردند. مطالعه تفصيلى اين گفت و گوها، رازهاى پنهانى سقيفه را وا مى نمايد. دلايل مهاجران و انصار براى انتخاب خليفه، همه، اجتهاد در مقابل نص بود و انكار وحى و فرمان پيامبر. البته تاريخ، دست كم، نام پنجاه تن از مخالفان انتخاب سقيفه را ثبت كرده است.
على(ع)پس از ماجراى بيعت سقيفه، كوشيد تا مردمان را به خود آورد و مقام و صلاحيت و حقانيت خود را تذكار دهد. امام به همراه فاطمه و حسنين و تنى چند از ياران خود، به فعاليت هايى سياسى دست يازيد، اما در هدف خود توفيق نيافت. سرانجام نيز با توجه به لزوم حفظ مصالح امت اسلامى و بر اساس عمل به وصاياى پيشين پيامبر سكوت پيشه كرد. بيعت سقيفه با سخن و تطميع و تهديد و ضرب و جرح و قتل مخالفان و جعل حديث و تبليغات، استوار شد و ثبات يافت. نفاق، عداوت، دنياپرستى و كينه ورزى، سقيفه را بستر تحقق انحراف در تاريخ اسلام كرد. سران سقيفه نيز، خود، همواره به حقانيت على(ع)و صلاحيت او براى خلافت اعتراف كرده اند.
