آیات ۵۵ و ۵۶ سوره مائده در عرف قرآن پژوهان شیعى به آیات ولایت مشهورند. در نظر آنان، این آیات بر امامت على(ع)دلالت مى کنند، ولى اهل سنت در چنین دلالتى تردید کرده اند. در دیدگاه شیعه، واژه «انما» در آیه براى حصر وضع شده و «ولى» به معناى والى و اولى به تصرف و مترادف با معناى امام است. آیات ولایت در پى رخداد تصدق انگشتر در نماز به دست على(ع)نازل شده است و ولایت را براى امام ثابت مى کند. افزون بر مفاد خود آیات، پیامبر نیز براى اثبات ولایت على(ع)به این آیات تمسک جسته است.
اهل سنت درباره این آیات سه دیدگاه دارند. برخى با پذیرش احادیث تصدق، آیات ولایت را تنها بر همان معناى مورد نزول حمل مى کنند. گروه دیگرى از اهل سنت، مفاد آیه را تعمیم مى دهند و با پذیرش شأن نزول آیات به تفسیر آن ها مى پردازند. بیش تر مفسران اهل سنت – از جمله طبرى، زمخشرى، فخر رازى، قرطبى و آلوسى – از این گروهند. اینان با الغاى خصوصیت از شأن نزول این آیات، ولایت را به همه مؤمنان تعمیم داده، آن را به معناى نصرت یا محبت مى دانند و عبارت «و هم راکعون» را به معناى «و هم خاضعون» فرض مى کنند. این دیدگاه ریشه نبوى ندارد و از صحابه نیز چنین تفسیرى نقل نشده است.
برخى از اهل سنت هم مفاد آیات ولایت را عام مى شمارند و رخداد تصدق انگشتر را به کلى انکار مى کنند. این دیدگاه را ابن تیمیه در قرن هشتم پى نهاد و برخى مانند ابن کثیر و ذهبى از وى پیروى کرده اند. داورى در باب دیدگاه هاى سنى و شیعى درباره آیات ولایت، منوط به پژوهش در زمینه صحت و سقم روایات شأن نزول این آیات است. در برخى از منابع اهل سنت، اسانید نقل حادثه تصدق به ۲۶ طریق مى رسد. اشکال هاى اهل سنت به دیدگاه شیعه درباره این آیات، از نادیده گرفتن احادیث شأن نزول آن ها ناشى مى شود. دانشوران شیعى، از جمله سید مرتضى، شیخ طوسى و علامه طباطبایى در باب معناى زکات، رکوع، عدم بطلان نماز حضرت، تطبیق آیه بر یک فرد، استناد امام به این آیات، بررسى مفهوم حصر در آیه، وحدت سیاق و معناى واژه «ولى» پژوهش بسیار کرده اند و از عهده پاسخ انتقادها و ایرادها برآمده اند.
