به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مجموعه«پیش گامان دانش و فضیلت» (نگاره هایی درباره نخبگان دینی) به تازگی به همت مرکز پژوهش های جوان پژوهشگاه، سامان یافته و در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.
در خصوص این مجموعه ده جلدی هدفمند و با ارزش، گفتگویی با آقای محمد حسن شاهنگی معاون مرکز پژوهش های جوان پژوهشگاه ترتیب دادیم که متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
رویکرد مجموعه«پیش گامان دانش و فضیلت» به چه سمتی است؟
– بسم الله الرحمن الرحیم؛ الگو گیری و قهرمان خواهی از ویژگی های طیف جوانان است در جامعه کنونی ما بخش قابل توجهی از الگوها در عرصه های ورزشی، هنری، سینمایی و…توسط جریان های فرهنگی تبلیغ و ترویج می شوند و در این بین الگوهای فکری و اندیشگانی عمدتا در حاشیه قرار می گیرند. محافل پژوهشی مثل مرکز پژوهش های جوان رسالت خود می دانند تا با مطرح کردن شخصیت های مهذب علمی و دینی معاصر در قالب کتاب، الگو های سالم، مطمئن و ارزشمندی را پیشکش مخاطبان خود نمایند. از جمله ویژگی های مثبت دیگر این مجموعه گزیده گویی دفاتر است به این معنا که نقاط عطف حیات شخصیت ها رصد شده و مورد پرداخت ادبی قرار گرفته است. مخاطب جوان، مخاطبی است که می بایست مطالب برای او کوتاه، مختصر و مفید عرضه شود و از اطاله دادن بی جهت کلام خودداری نمود.
ضرورت انجام مجموعه«پیش گامان دانش و فضیلت» چه بود و در جهت پاسخ به چه نیازی این مجموعه آماده سازی شد؟
-واقعیت این است که چهره هایی مثل علامه طبرسی، علامه طباطبایی، علامه عسگری، شهید مطهری، آیت الله ملکی تبریزی، شیخ بهایی، علامه شعرانی، علامه بلاغی، علامه حسن زاده آملی و آیت الله جوادی آملی کمتر برای جوانان و دانشجویان کشورمان شناسانده شده اند . حتی برخی دانشجویان علوم انسانی که در رشته هایی مثل فلسفه تحصیل می کنند. به عنوان نمونه با آثار افرادی مثل علامه طباطبایی به دلیل الزامات آموزشی و دانشگاهی مانوس اند؛ مطلب زیادی از شخصیت این افراد نمی دانند. مروری بر فراز و فرود حیات اجتماعی این شخصیت ها نیز از جمله موضوعاتی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
قالب مجموعه «پیش گامان دانش و فضیلت» چگونه است و چه امتیازاتی بر مجموعه های مشابه خود دارد؟
-قالب این مجموعه نگاره هایی ادبی و داستانک وار است که برای نخستین بار پیرامون شخصیت های هدف این مجموعه کار شده است. ذکر این نکته ضروری است که انتخاب این قالب با تاکید بر تنوع طلبی و اقتضائات شخصیتی مخاطب جوان صورت پذیرفته است. البته کلیه مطالب دفاتر این مجموعه مستند به منابع متقن دست اول است؛ به عنوان نمونه برای نگارش دفتر «راه بی پایان» (نگاره هایی درباره علامه طبرسی) از کتبی مانند تفسیر مجمع البیان، طبقات مفسران شیعه، مفاخر اسلام و… استفاده شده است. بسیاری از فراز های این مجموعه دارای ادبیاتی خودمانی و صمیمی است و بعضاً به سمت و سوی خاطره نگاری و وقایع نگاری پیش رفته است. از این منظر در قالب کتاب کمتر به این شخصیت ها نزدیک شده است. فراز های برگزیده از حیات شخصیت های این مجموعه به نحوی است که برای مخاطب امروز ملموس و محسوس است و مشابه موقعیت های آن می تواند برای ما در زندگی مان اتفاق افتد لذا خواننده می تواند ارتباط خوبی با مطالب کتاب برقرار سازد .
اشاره کردید که در این مجموعه صمیمت در کلام وجود دارد، این مولفه چگونه لحاظ گردیده است؟
-از جمله ویژگی های این مجموعه استفاده از برش های کوتاه از زندگانی شخصیت های برگزیده است؛ هر یک از این برش ها دارای عناوین جذابی است که خواننده را نسبت به خواندن مطلب تشویق می کند مثلاً در دفتر «همراه با نسیم و لبخند» که نگاره هایی از زندگی علامه حسن حسن‌زادة آملی است عناوینی مانند مثل گل آفتاب‌گردان،شربتی از بهشت، خواب تلخ، هدیه‌ای در پیاده‌رو، نگاهی به آسمان، صدای خوش درویش، پرواز دل، خندهی مامان، داروی همیشگی و…. برای برش های کتاب انتخاب شده است و یا در دفتر دیگر این مجموعه با عنوان« بهترین انتخاب» که نگاره هایی از زندگی آیت‌الله شعرانیاستعناوینی مانندبهار دل‌ها، خانه‌ی دوست، ساده مثل خاک، جزیره‌ی خضرا، جور پهلوی، شام آخرو…برای برش های کتاب انتخاب شده است.
نقش نخبگان دینی را در هویت بخشی به مخاطبان جوان در دوران حاضر چگونه می توان ارزیابی نمود؟
گسست فکری جوانان با نخبگان دینی مساله مهمی است که باید برای حل آن چاره ای اندیشید؛ یکی از دلایل این گسست وجود برخی سوء تفاهمات و تصور های غلط درباره نخبگان دینی در میان افراد است. بی شک نخبگان دینی بهتر از هر شخص دیگری می توانند اذهان کنجکاو جوانان را با شبهات و مسائل آشنا کنند و برقراری ارتباط میان این دو گروه ضرورتی آشکار دارد. شخصیت های انتخاب شده برای این مجموعه شاگردان خلفی برای اهل بیت علیهم السلام اند و در عمل سیره آن بزرگواران را در زندگی خود پیاده کرده اند. متاسفانه تعداد قابل توجهی از جوانان شناخت زیادی از نخبگان دینی عصر خود ندارند و برای پاسخ به سوالات خود مراجع غیر مطمئن دیگری مثل سایت های اینترنتی را بر می گزینند. یکی از اهداف نخستین مجموعه «پیش گامان دانش و فضیلت» معرفی اجمالی بزرگان دینی دوران ما به جوانان است تا بتوانند با شخصیت، اندیشه ها و آثار این اشخاص آشنا شده و ارتباطات بعدی خود را با این شخصیت ها برقرار و حفظ نمایند.
چرا از میان گروه نخبگان به سراغ نخبگان دینی در «پیش گامان دانش و فضیلت» رفته اید؟
-سبک زندگی این شخصیت ها دارای اصول مشترکی مثل ساده زیستی، قناعت، آموختن دانش از گهواره تا سر حد مرگ، خوش اخلاقی، حسن معاشرت با مردم و عوام و… است که می تواند در جریان اسوه سازی برای قشر جوان مورد استفاده جدی قرار گیرد. مضمون این دفاتر به گونه ای است که مجاهدت های علمی و سیر و سلوک معرفتی شخصیت های برگزیده، بیشتر مورد عنایت نویسندگان قرار داشته است و به همین دلیل بار تربیتی، اخلاقی مجموعه برای مخاطب جوان قابل توجه است .
مخاطب جوان با خواندن این مجموعه در چه عرصه هایی می تواند الگو گیری کند؟
– از جمله شاخصه های مهم شخصیت های برگزیده در مجموعه«پیش گامان دانش و فضیلت» تلاش و مجاهدت کم نظیر در راه رسیدن به اهداف عالیه دینی و اخلاقی است؛ همین نفس هدف داشتن باعث آن شده است تا این شخصیت ها سختی های مسیر را تحمل کرده و منزل به منزل خود را به آرمان شان نزدیک کنند. در زمانه ای که بی هدفی و بی انگیزگی در میان برخی سطوح جامعه رسوخ یافته الگو گرفتن از این منش می تواند گره گشای بسیاری از مسائل باشد.
در پایان چنانچه نکته ای دارید بفرمایید.
-در ابتدا چیزی در حدود ۲۰ شخصیت علمی و دینی و اخلاقی برای این مجموعه انتخاب شده بود اما شورای علمی گروه بینش و اندیشه مرکز پس از بررسی های همه جانبه اقدام به گزینش شخصیت ها نمود و در نهایت به۱۰ شخصیت فعلی رسید.این مجموعه به همت آقایان بهزاد دانشگر و سید سعید هاشمی به عنوان مدیر پروژه طرح و نیز قلم زنی خانم ها و آقایان فاطمه بختیاری و سعید دژفر، زینب عطایی، سید ناصر هاشمی، ساناز احمدی دوستدار، علی باباجانی ، مریم قاسمی ومهری السادات معرک ن‍ژاد صورت گرفته است. جا دارد از زحمات مدیران سابق و فعلی گروه بینش و اندیشه مرکز پژوهش های جوان حجج اسلام محمد باقر پور امینی، عبد الله محمدی و قاسم بابایی تشکر کنم و به همه این عزیزان خدا قوت بگویم.
علاقمندان جهت کسب اطلاعات تکمیلی و تهیه این مجموعه می توانند به نشانی www.poiict.orgمراجعه کنند.
