به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به نقل از پایگاه اطلاعرسانی شورای نگهبان، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، صبح امروز (چهارشنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۴) در همایش بینالمللی «حقوق ملت و آزادیهای مشروع در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب» که با مشارکت پژوهشگاه در مرکز همایشهای صدا و سیما برگزار شد، تبیین مبانی هستیشناختی حق و آزادی را از ضرورتهای انسان معاصر دانست و گفت: این بحث یکی از مهمترین مباحث فکری زمانه ماست و باید با دقت نظری و فلسفی به آن پرداخته شود.
وی با بیان اینکه بررسی حقوق ملت و آزادیهای مشروع در اندیشه رهبری چهار ساحت اساسی دارد، افزود: ساحت نخست، تبارشناسی و هستیشناسی حق است. مسئله اصلی این است که حق را در کدام بستر میخواهیم معنا کنیم: بستر اومانیسم و سوبژکتیویسم غربی یا در چارچوب رئالیسم توحیدی؟ از عصر روشنگری به بعد، در غرب حق را امری قراردادی و تابع اراده انسان تعریف کردند، در حالی که در اندیشه مقام معظم رهبری، مبنای حق، واقعگرایی توحیدی است؛ حقی که ریشه در حقیقت هستی و در قرآن و سنت دارد. قرآن میفرماید ‹الحق من ربک›؛ از این رو حق در نگاه اسلامی، تابع قدرت و رسانه نیست بلکه تابع تکلیف و حقیقت است.
حجتالاسلام خسروپناه در ادامه به ساحت دوم این موضوع یعنی کالبدشکافی آزادیهای مشروع پرداخت و تصریح کرد: قید “مشروع” در کنار آزادی، قید توضیحی است نه محدودکننده. کسی که آزادی را در ساحت انسان الهی و عقلانی معنا میکند، در حقیقت از آزادی مشروع سخن میگوید. اما نظامهای لیبرالی آزادی را از دین و ارزشهای معنوی جدا کردند و نتیجه آن پیدایش سکولاریسم است. سکولاریسم یعنی اصالت دادن به این جهان و جدایی دنیا از دین و آخرت.
وی افزود: در نگاه رهبر انقلاب، آزادی از موانعی معنا دارد که مانع شکوفایی انسانیت انسان میشوند؛ یعنی آزادی از طاغوتهای بیرونی و درونی. از دل چنین نگرشی، آزادیِ در چارچوب قانون و ارزشهای الهی معنا پیدا میکند؛ آزادیای که نه در نفی دین، بلکه در تحقق عقلانیت و اخلاق متجلی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ساحت سوم را الگوی حکمرانی متکی بر حق و آزادی مشروع عنوان کرد و گفت: نتیجه آن هستیشناسی حق و این آزادی، شکلگیری الگویی از حکمرانی است که رهبر معظم انقلاب آن را مردمسالاری دینی نامیدهاند. مردمسالاری دینی، ترکیب دو واژه نیست، بلکه یک حقیقت بسیط و وحدتیافته است که با اراده و خواست مردم تحقق مییابد و در عین حال مبتنی بر ارزشها و تکالیف الهی است.
عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه در ادامه به ساحت چهارم یعنی کاربردهای عملی این منظومه اشاره کرد و اظهار داشت: از حقوق بانوان و نظریه الگوی سوم زن تا حق توسعه علمی، حق پیشرفت، حق استقلال علمی، حق عدالت، مبارزه با فساد، حق امید و نگاه خوشبینانه به آینده—همه اینها مصادیقی از همان پیوند میان حق و تکلیف در منظومه فکری رهبریاند. رهبری همواره تأکید کردهاند علم، سلطه و قدرت حقیقی است: العلم سلطان.
حجتالاسلام خسروپناه با بیان اینکه نظام فکری رهبر انقلاب در موضوع حق و آزادی، بهترین مبنا برای دیپلماسی حقوقی و جهاد تبیین جهانی است، خاطرنشان کرد: این سخنان شعار نیست، بلکه برآمده از معرفت و حکمت است و باید آن را به گوش دنیا رساند. در جهانی که از استانداردهای دوگانه، ظلم، فساد و نفاق رنج میبرد، ما مدعی هستیم، نه مدعیپذیر. ما مدعیایم که چرا غرب نهاد خانواده را متلاشی کرد، چرا زن را به کالای مصرفی بدل ساخت و چرا از تروریسم دولتی دفاع میکند.
وی در پایان تأکید کرد: نظام فکری رهبر انقلاب در حوزه حق و آزادی، ظرفیتی عظیم برای بیان حقیقت و عدالت در عصر حاضر است؛ ظرفیتی که میتواند الگوی جدیدی از رابطه میان انسان، دین و جامعه را به جهان معاصر عرضه کند.
