پژوهشی تازه در تبیین سلسله‌مراتب فضایل اخلاقی در آیات و روایات

روایات اخلاقی در خود، موعظه‌های اثرگذاری را جای‌داده‌اند که رزق روح آدمی و جلادهنده روان او هستند. بهترین هشدار و زیباترین موعظه، جمله‌های کوتاه و زیبایی است که از بهترین‌ها و بزرگ‌ترین‌ها خبر می‌دهد و گَرد کوته‌بینی را از چشم انسان می‌شوید، اما تحلیل این روایات باتوجه به تنوع و ناهمگونی آنها ساده نیست؛ زیرا صفات و رفتارهای متفاوتی به‌عنوان بهترین‌ها معرفی‌شده ‌است؛ مثلاً تعبیر «برترین عبادت» در موارد گوناگونی همچون «دوری از لذات»، «توحید»، «تفکر» و «ورع» معرفی شده ‌است و این پرسش را به ذهن متبادر می‌سازد که تاج برتری را بر سر کدام ارزش و رفتار باید نهاد و برتری مطلق از آنِ کیست؟ همچنین این پرسش را به‌دنبال دارد که سرّ این اختلاف و تنوع در چیست؟