به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصفر جبرئیلی، عضو هیأت علمی گروه کلام اسلامی و الهیات جدید پژوهشگاه در گفت وگو با شفقنا ضمن تبریک فرارسیدن سالروز میلاد پیامبر اکرم (ص) اظهار داشت: تفکیک و جداکردن آموزه های سیره و سنت پیامبر(ص) کار سختی است اما به تناسب کار می توانیم به برخی امور از حیث کلان و جزئی اهمیت بیشتری دهیم.
وی «کرامت انسانی» را مورد توجه قرار داد و افزود: ما مسلمانان و پیروان اهل بیت (ع) متاسفانه به کرامت انسان آنگونه که مورد توجه پیامبر اکرم (ص) و قرآن کریم است، توجه نداریم درحالیکه پیامبر(ص) به بحث کرامت انسان در تمام ابعاد مختلف زندگی و نسبت به همه انسان ها توجه علمی و عملی داشت.
عضو هیأت علمی گروه کلام اسلامی و الهیات جدید پژوهشگاه در این زمینه به روایتی اشاره کرد و گفت: عایشه همسر پیامبر کنیزی به نام بریره را خرید و بلافاصله وی را آزاد کرد. وقتی این کنیز آزاد شد، پیامبر (ص) به وی فرمود: شوهر تو بَرده است، اختیار داری که با شوهر خود زندگی کنی که بَرده است یا از او جدا شوی و با مرد آزاد دیگری ازدواج کنی. ظاهرا کنیز آزادشده به زندگی با همان شوهر بَرده ادامه داد.
وی افزود: بُرِیرِه وقتی کنیز بود گوشت گوسفندی را به عنوان صدقه به او داده بودند، وقتی آزاد شد گفت: «این گوشت را به شکرانه آزادی به پیامبر(ص) هدیه می دهم». عایشه گفت: «این گوشت به صدقه به تو داده شده است، پیامبر (ص) صدقه نمی خواهد». در عین حال گوشت را گرفت و آن را آویزان کرد. پیامبر (ص) از راه رسید و گوشت را دید و فرمود: چرا این گوشت اینجاست و پخته نشده است؟ حضرت درباره گوشت سوال کرد. عایشه گفت: «این صدقه است و شما صدقه میل نمی فرمائید». پیامبر فرمود: «این صدقه برای بریره بوده است و او به من هدیه کرده است. گوشت را بپزید و بخوریم».
عضو هیأت علمی گروه کلام اسلامی و الهیات جدید پژوهشگاه این نگاه حضرت را مورد توجه قرار داد و گفت: این نگاه پیامبر اکرم (ص) به کرامت انسانی باید تبیین شود چون می تواند در این وانفسای حیات در خانواده و جامعه اثرگذار باشد.
وی «آزادی» و «عدالت» را دو هدیه گرانبهای پیامبر دانست که به جامعه آن زمان اعطا کرد و افزود: پیامبر اکرم (ص) مردم را از برده داری نجات داد و از چنگال سرمایه داران بیرون آورد. عدالت هم از وظایف اصلی انبیاء است و پیامبر اکرم در این عرصه موفق بود. اگر این سه مقوله یعنی کرامت انسانی، آزادی و عدالت را از سیره پیامبر بگیریم و عمل کنیم، اقتصاد و معیشت هم درست خواهد شد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان داشت: اگر ما بتوانیم پیامبر(ص) را آنچنان که هست معرفی کنیم الهام بخش گفت وگوی با ادیان و همزیستی مسالمت آمیز خواهد بود. در تاریخ می خوانیم که افرادی از مسیحیان، یهودیان و حتی بت پرستان می آمدند با پیامبر مباحثه می کردند و به سوالات آنان پاسخ می دادند. در احتجاج طبرسی آمده است: «حضرت در یکی از گفت وگوهای خود با مشرکان فرمود: شما می دانید که من از همه شما عاقلترم. آنها هم تائید کردند».
وی ادامه داد: پیامبر(ص) با همه زندگی مسالمت آمیز می کرد؛ ایشان همسایه یهودی داشت که چقدر در اوایل بعثت ایشان را اذیت کردند اما حضرت تحمل کردند. در جنگ احد، مشرکین حضرت را زخمی کردند و صورت ایشان را مجروح ساختند به گونه ای که دندان ایشان شکست. کار به جایی کشید که اصحاب به پیامبر (ص) گفتند:« تو پیامبر خدا هستی، اینها را نفرین کن». پیامبر فرمود: «من برای لعن و نفرین کردن مردم مبعوث نشدم».
عضو هیأت علمی گروه کلام اسلامی و الهیات جدید پژوهشگاه با اشاره به آیه « اشداء علی الکفار رحماء بینهم» گفت: پیامبر (ص) قوی و محکم بود درعین حال خشونت نداشت لذا خشونت های فرقه ای و مذهبی و دینی در سیره و سنت پیامبر جایی ندارد.
وی با تاکید براینکه ما پیامبر(ص) را آنگونه که هست معرفی نکردیم، بیان کرد: برخی مستشرقان متعصّب و جاهل، پیامبر(ص) را بد معرفی کردند و ما نتوانستیم در برابر این معرفی نادرست، پیامبر(ص) را معرفی کنیم. اینها قرآن را بد تفسیر کرده و تاریخ را منصفانه و آگاهانه تفسیر و تبیین نکردند بلکه براساس زمان خود، پیامبر ۱۵ قرن پیش ما را قضاوت کردند. از آن سو، ما مسلمانان هم افراط و تفریط کردیم و چهره خوبی از حضرت نتوانستیم ارائه دهیم.
جبرئیلی تاکید کرد: ما مسلمانان وظیفه داریم تصویری صحیح و جامع از پیامبر (ص) ارائه کرده و از طرفی به سخن امیرالمومنین (ع) گوش کنیم که فرمود: «ای مردم به سیره و سنت پیامبر اقتدا کنید و پا جای پای پیامبر بگذارید». بنابراین مسئولیت ما این است که پیامبروار باشیم. جوامع اسلامی پیامبروار که نیستند گاهی افراط و تفریط های وحشتناکی می کنند.
وی گفت: ما هم بخاطر موانع عدیده ای که ایجاد کردند و هم با رفتار و سیره خود نتوانستیم تصویر درستی از رسول خدا ارائه دهیم. حتی رحمت و عقلانیت پیامبر (ص) را نتوانستیم به تصویر بکشیم.
عضو هیأت علمی گروه کلام اسلامی و الهیات جدید پژوهشگاه با تصریح به اینکه پیامبر (ص) بیشتر از آنکه حرفی بزند، عمل می کرد، بیان کرد: نسل جوان بیش از آنکه توقع سخن از ما داشته باشد، توقع عمل کردن دارد. از سوی دیگر، پیامبر(ص) هرگز از مردم جدا نشد و با آنها حشر و نشر داشت. متاسفانه امروز بسیاری از مسئولان از مردم جدا شدند و با مردم حشر و نشر ندارند. این دست از مسئولان جامعه امروز زندگی ساده ندارند. نسل جوان وقتی می بیند مسئولی که مقام خیلی بالا هم ندارد، ماشین لوکس سوار می شود و راننده و محافظ دارد، از دین زده می شود.
وی به سیره حضرت اشاره کرد و گفت: پیامبر (ص) که روی مرکب می نشست، یکی هم پشت سر خود سوار می کرد. امیرالمومنین (ع) تعریف کردند که پیامبر کفش خود را تعمیر می کرد و شیر گوسفند و شتر را می دوشید، شیر داغ می کرد، مانند برده ها می نشست. کدامیک از مسئولان ما مانند طبقات فرودست جامعه زندگی می کنند؟ پیامبر(ص) وقتی به مدینه هجرت کرد، دید فرش آنچنانی برای او پهن کرده اند، تدبیر کرد و فرمود: هرکجا شتر من بنشید من وارد آن خانه می شوم. شتر مقابل منزل ابو ایوب انصاری که از فقرای مدینه بود زانو زد. پیامبر(ص) فرمود: آنجا اقامتگاه من است. ابوایوب دوان دوان سمت مادر پیر خود رفت تا خبر ورد پیامبر را بدهد. مادر ابوایوب گفت: من نابینا هستم. نمی توانم رسول خدا را ببینم. پیامبر(ص) تصرف کرد، دعا کرد و چشمان مادر ابوایوب بینا شد. بنابراین نسل امروز از ما توقع حرف زدن ندارد، توقع عمل دارد. پیامبر شعار نداد و حرف نزد. سبک زندگی پیامبر در متن زندگی ایشان بود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، یکی از ارکان بعثت پیامبر(ص) را کرامت انسانی دانست و افزود: پیامبر فارغ از نژاد و دین و جنسیت و طبقه به کرامت انسان ها توجه داشت.
