به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به نقل از خبرگزاری شبستان، آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه در گفت‌وگویی با بیان اینکه نهاد مسجد از نهادهایی است که پیامبراکرم(ص) بنیان‌گذاری کرده اند، اظهار کرد: قبل از اسلام در دوران جاهلیت عربستان آنچه داریم سقیفه است که افراد جایی جمع شده و جلسه‌ای برگزار می‌کردند اما وقتی پیامبر اکرم (ص) مبعوث می‌شوند به تدریج فرصت می‌یابند که نهاد مسجد را پایه گذاری کنند و لذا مسجد میراث بزرگ پیامبر اسلام در نهادسازی است.
عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه ادامه داد: مصلحان اجتماعی و اخلاقی روی نهادسازی حساب بسیاری باز می‌کنند؛ به همین دلیل ما مسلمین نهاد اجتماعی خودمان یعنی مسجد را از همان زمان ظهور اسلام داشته ایم؛ نهاد مسجد، نهاد جماعت، نهاد نماز جمعه، از اصیل‌ترین نهادهای اسلامی هستند.
وی افزود: نقش مسجد نیز در طول تاریخ روشن بوده و منحصر به عبادت نبوده چنانکه منحصر به جهاد و سیاست هم نبوده است؛ اساسا عموم کارهای مرتبط با مسلمین و جهان اسلام در مسجد برنامه‌ریزی شده است؛ همواره رفت و آمد به مسجد یک فضیلت بوده و است و ساخت مسجد یک عمل ارزشمند تلقی شده است؛ در این مجال البته وارد روایات متعددی نمی‌شوم که در باب ثواب ساخت مسجد داریم اما از باقیات صالحات و یکی از بهترین کارها وقف اموال و زمین برای ساخت مسجد است.
آیت‌الله علیدوست با بیان اینکه گاهی کارکردی که از مسجد انتظار می‌رود را در جامعه مشاهده نمی‌کنیم، ادامه داد: گاهی وقت‌ها آن کارکرد قابل انتظار از مساجد دیده نمیشود؛ اکنون در حساس‌ترین و مهمترین مساجد جهان اسلام نظیر مسجدالنبی و مسجدالحرام نماز جماعت برگزار می شود و روزانه جمعیت بسیاری به این مساجد وارد می شوند اما به بسیاری از مسایل جهان اسلام نمی‌پردازند و حتی اگر اشاره‌ای هم بشود جرم تلقی می‌شود که به نظرم این یک نوع حبس کارکرد مسجد است.
عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه تصریح کرد: نکته دیگر این است که شاید گاهی افراد از سمت دیگر به افراط می‌افتند یعنی مساجد را برای اموری که در شأن مسجد نیست اختصاص می‌دهند، انجام هرکار در مسجد و سر و صدا و شلوغی فراوان در شأن مسجد نیست؛ چندی قبل به مسجدی رفته بودم که آن قدر سر و صدا بود که با خودم گفتم این فضا چه قدر با احترام و فضای واقعی مسجد فاصله دارد؛ حال آنکه مسجد باید معزز و محترم باقی بماند.
وی ادامه داد: توصیه من به حاکمان خودمان این است که حاکمیت باید منزلت مسجد را حفظ کند، این تکلیف فقط به مردم مربوط نمیشود در قدم نخست؛ حاکمیت باید حریم و حرمت مسجد را نگه دارد و زمینه‌های ورود مردم و جوانان را به مسجد آماده کند و اگر دید مردم از مسجد فاصله گرفتند اولین تقصیر را متوجه خودش کند؛ به بیان دیگر حاکمیت در فاصله گرفتن مردم از مساجد بی‌تقصیر نیست؛ به هر صورت باید توجه داشته باشیم که ما در مملکت اسلامی هستیم و اگر امروز با پدیده‌ای به نام فاصله گرفتن بخشی از مردم با مسجد مواجهیم به ویژه برخی از نسل جوان اولین قصور و تقصیر را باید از ناحیه حاکمیت دانست و حاکمیت باید آسیب شناسی کند و با سفیدنمایی کار اصلاح نمیشود.
آیت‌الله علیدوست گفت: نکته دیگر این است که اولیا و مربیان نیز در جذب نسل جوان به مسجد نقش مهمی دارند؛ بسیار پیش آمده است و پیش می آید که پدر به مسجد می آید اما فرزندش همراه او نیست؛ یا مادر می آید اما دخترش همراهی‌اش نمی کند؛ این عدم حضور به والدین و تاثیر تربیتی آنها باز می‌گردد؛ از سوی دیگر روحانیت نیز در جامعه بسیار اثرگذار هستند و باید جایگاه مسجد را تبیین کنند؛ در گذشته معروف بود که یکی از علما گفته بود اگر وقت اذان شد و من به مسجد نیامدم بدانید که از دنیا رفته ام و با تابوت به درب منزلم بیایید (یعنی مطمئن باشید که از دنیا رفته ام که به مسجد نیامدم و اقامه جماعت نکردم)؛ اکنون اما متاسفانه امام جماعت بودن در مسجد کار چندم برخی از روحانیون به حساب می آید.
وی ادامه داد: مسجد ضامن رستگاری در دنیا و آخرت است؛ مسجد ضامن حفاظت از کشور است پس باید آن را احترام کرد.
