کتاب اخلاق سیاسی در اسلام منتشر شد

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب اخلاق سیاسی در اسلام اثر حجت‌الاسلام سیدکاظم سیدباقری عضو هیات علمی پژوهشگاه در گروه سیاست پژوهشکده نظام‌های اسلامی و توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد.

اخلاق سیاسی شاخه­‌ای معرفتی، هدایتگر و راهبر رفتار سیاسی است که نشان از روُیۀ کاربردی آن دارد. این گرایش بینارشته­‌ای، همیشه در اندیشه‌­ورزی­‌های بشری به ویژه در تمدن اسلامی از جایگاهی بالا و برتر برخوردار بوده است، اما سوگمندانه هماره در کنار و حاشیۀ دانش اخلاق، از آن بحث شده است. پردازش به این گرایش و مبانی، اصول، راهبردها و اهداف آن می‌تواند گامی مؤثر باشد برای رواج آن در میان اندیشوران و تلاشی برای بازاندیشی و نواندیشی داشته‌­ها و پشتوانه‌­های عمیق و دقیق آن و آغازی گردد برای گفتمان‌سازی اندیشگی و حضور عملیاتی آن در ذهن، ضمیر، گفتار و رفتار حاکمان و کارگزاران نظام اسلامی.

در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است:

واقعیت آن است که در دنیای جدید، یکی از گمشده‌های جوامع انسانی، اخلاق مبتنی بر اصالت و معنویت و حضور آن در روابط سیاسی است، امری که کمتر انسان منصفی آن را انکار می‌کند، انبوه دردها، ناآرامی­ها، ناامیدی­ها، ترس­ها، اضطراب­ها، پوچ‌گرایی و افسردگی‌ها در جوامع امروزی قابل مشاهده است، بی­پناهی انسان او را مجبور ساخته است تا آرامش و درمان خویش را در اخلاق و معنویت بجوید، هر چند که در بسیاری موارد، باز راه خویش را اشتباه برگزیده است و به دام خرافه، عرفان‌های دروغین و مسلک‌های ساختگی درافتاده است. از دیگر سو، مسیر پیشرفت را نیز گاه اشتباه طی کرده است و پندار پیشرفت، مشکل را دوبرابر ساخته است. رنه گنون (۱۹۵۱-۱۸۸۶) اندیشمند فرانسوی، یکی از کسانی است که دور شدن از اخلاق، کمیّت گرائی و گریز از تفکر معنوی را در جامعۀ مدرن یادآور شده است، ایشان در کتابی به نام «سیطره کمیّت» می‌نویسد: «آن چه اکثریت وسیعی از مردم عصر ما از آن به عنوان ترقی تجلیل می‌کنند، درست همان چیزی است که ما کاملاً به عکس، آن را انحطاط عمیق می‌بینیم، زیرا این وضع به روشنی نتیجۀ حرکتی نزولی یا سقوطی است که پیوسته شتاب می‌گیرد و بشریت متجدّد را به سیاه چال سیطره کمیت محض، سوق می‌دهد.

اندیشۀ قرآنی و الهی بر آن است تا انسان‌ها در مسیر رفتار اخلاقی و عادلانه قرار گیرند و همۀ عرصه‌های زندگی به ویژه حیات سیاسی-اجتماعی با اخلاق، گره خورد تا حاکمان، کارگزاران و شهروندان نه با فشار قانون، بلکه با اراده و اختیار خویش، به حقوق دیگران تجاوز نکنند و آموزه‌های اخلاقی را در عمل و رفتار خویش به کار برند، زیرا تجربۀ انسانی نشان داده است که برای مهار انسان‌ها، هر مقدار قانون وضع گردد و سخت­گیری شود، باز افرادی از آن فرار می‌کنند و از تجاوز و ستم به حقوق دیگران ابایی ندارند، چنین است که وجه دیگر فعل اخلاقی، یعنی اختیار و اراده رخ می‌نماید و اصولاً فعلی اخلاقی است که به اختیار باشد، در جان و ضمیر او نشسته باشد و فرد، خودکار آموزه‌های برآمدۀ از آن را رعایت ‌کند.

اخلاق، گاه فردی است که در دایره‌ای محدود قرار می‌گیرد و گاه اجتماعی که عرصه‌های مختلف تعاملات و روابط انسانی را در برمی گیرد، این مهم آن گاه که وارد حوزۀ سیاست می‌شود و بحث از چگونگی اعمال قدرت، بایستگی آراسته شدن سیاست به اخلاق و دوری از پستی‌های اخلاقی به میان می‌آید، اهمیتی دوچندان می‌یابد. قدرت و سیاست، همۀ روابط زندگی شهروندان را دربرمی­گیرد و کمتر تصمیمی است که از سوی سیاستمداران گرفته شود و بر زندگی سیاسی-اجتماعی اثرگذار نباشد. این که افراد تاثیرگذار چه ویژگی­هایی دارند و یا دارای چه داشته­های اخلاقی یا غیراخلاقی هستند، بر نوع تصمیم­ها و رفتارها، اثر مستقیم دارد. برای نمونه، بود یا نبود عدالت یا شفقت به مردم، در کارگزاران حکومتی، بر همۀ بینش، نگرش، برخورد و تصمیم­گیری آنان اثر می­گذارد و آنها را متأثر از خود می­کند. همچنان که عدم حاکمیت اخلاق بر روابط قدرت، آن را تبدیل به آسیب‌ می­کند و از اهداف خود دور می‌سازد.

کتاب اخلاق سیاسی در اسلام اثر حجت‌الاسلام سیدکاظم سیدباقری، با قیمت ۱۵۰۰۰۰ تومان راهی بازار نشر شد.

علاقمندان جهت تهیه کتاب و یا اطلاعات تکمیلی می‌توانند به وبگاه رسمی سازمان انتشارات پژوهشگاه به نشانی: www.poiict.ir مراجعه کنند.