به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و به نقل از فارس، کتاب «همسایه سدر و همسفر رود» زمانه و زندگی محمدرضا سنگری مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه در تالار مهر حوزه هنری تهران رونمایی شد.
* حداد عادل: سنگری هرگز در برابر هیاهوها مرعوب نشد
بر اساس این گزارش، غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در مراسم رونمایی از کتاب اظهار داشت: انقلاب اسلامی ۴۰ ساله شده است ما طی این مدت ۴دهه پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته‌ایم و سرمایه خوبی از تجربه مدیران در اختیار داریم.
وی ادامه داد: یکی از کارهایی که باید مقارن این ۴۰ سالگی وسعت یابد، تدوین تجربه‌های مدیریتی است. در همه حوزه‌ها مستندسازی و کارهایی که مدیران موفق کرده‌اند باید ثبت شود و در آموزش و پرورش شاید این کار از سایر بخش‌ها ضروری‌تر باشد.
وی افزود: ما در آموزش و پرورش دچار یک خلاء متون و منابع نظری بوده‌ایم، نه اینکه پیش از انقلاب دست‌مان از کارها کوتاه بوده بلکه ما نظریه‌پردازی به اندازه کافی برای تعلیم و تربیت نداشتیم.
حدادعادل به فرموده امام (ره) اشاره کرد و گفت: ایشان فرموده بودند اگر آموزش و پرورش و صدا و سیما را به دست ما بدهید ما انقلاب می‌کنیم؛حالا انقلاب پیروز شده و در کنار این دو دستگاه سایر دستگاه‌ها نیز در اختیار ما است اما ما چه کرده‌ایم؟ ما مشکلات نظری داشته و هنوز هم داریم و اقدام شایسته‌ای که می‌تواند این خلاء‌را جبران کند یکی این است که کسانی که کار کرده‌اند عالم بوده و تجربه دارند از تجربیات خود بگویند و ثبت شود.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با بیان اینکه نباید این کارها دست کم گرفته شود تصریح کرد: در حدود ۶۴ سالگی با آقای سنگری این مصاحبه‌ها صورت گرفته که فکر می‌کنم سن خوبی است چون پس از این سن و سال قوای ذهنی فرد تحلیل می‌رود،درست زمانی که ۴۰ سال تجربه کاری داشته آنها را نیز بیان کرده است.
حدادعادل با بیان اینکه این روزها من نیز هفته‌ای دو ساعت کارهایی که در آموزش و پرورش انجام داده‌ام را بازگو می‌کنم که احتمال می‌دهم مطالبی که ارائه می‌کنم هزار صفحه بشود، گفت: اعتقاد دارم این کار باید صورت گیرد.
وی افزود: وقتی نام سنگری در میان نیروهای انقلابی شنیده می‌شود اولین تصویر ما از او عاشورایی بودن ایشان است، یعنی بیش از هر کلمه و مفهوم دیگری سنگری خود را با التزام با عاشورا شناسانده و انقلاب اسلامی در نظر او احیای عاشورا در دوران ما است، او با آثار خود این پیام را داده است که همانگونه که در زیارت عاشورا از اصحاب ایشان یاد می‌شود او نیز جز آنهاست، زیرا اصحاب امام حسین(ع) تنها ۷۲ تن نبودند، بلکه یاران ایشان ادامه‌دار هستند در روزگار ما از انقلابیون و بچه رزمنده‌ها، جانبازان و اسرا و افرادی که پای انقلاب ایستاده‌اند همه در خط و مسیر شهادت‌طلبانه امام حسین (ع) کار می‌کنند.
به گفته وی،این اولین تصویر از زندگی دکتر سنگری است اما تصویر دیگری که در ذهن‌ها می‌ماند استاد بودن او در دانشگاه است آن هم استادی تمام‌عیار، او یک معلم باسابقه و باتجربه است که در انواع سطوح تدریس داشته، و چهره سوم کارشناسی و مدیریت انقلابی او در درگاه حساسی مثل آموزش و پرورش است.
وی افزود: سنگری عمر خود را در آموزش و پرورش سر کتاب‌های درسی صرف کرد، هر چند دانشگاهی‌ها به کار در آموزش و پرورش رغبتی ندارند اما اندک هستند کسانی که کار در آموزش و پرورش را به کار در دانشگاه ترجیح می‌دهند و یکی از آنها دکتر محمدرضا سنگری است که قدر مدرسه را می‌داند.
حدادعادل ضمن اشاره به اینکه هیچ آینده‌ای برای ایران قابل تصور نیست مگر اینکه سنگ بنایش در آموزش و پرورش نهاده شود، گفت: سنگری هرگز در برابر هیاهوها مرعوب نشد خط و ارادتش به امام و رهبری تغییر نکرد چرا که او دارای شخصیتی سالم و محبوب است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: سنگری هرگز دنیاطلبی نکرد او تنها به تحقیق پرداخت و مورد احترام همگان است،او همت کرد در روزگاری که بسیاری از روشنفکران راغب نیستند ادبیات انقلاب اسلامی را بپذیرند ایشان با اعتماد به نفس ادبیات انقلاب را به کتاب‌های درسی و تعلیم و تربیت و هر محفلی که نامی از انقلاب دارد برد سخنرانی کرد،مقاله نوشت و کتاب تعریف کرد.
حدادعادل گفت: کتاب «همسایه سدر و همسفر رود» چند روزی است به دستم رسیده و آن را خوانده‌ام من می‌دانم دکتر سنگری چه کشیده است، او ۱۳ سال تمام با من همکار بود و برای کتاب‌های درسی با هم سر و کار داشتیم، خدا را شکر می‌کنم اگر از سازمان پژوهشی رفتم لااقل پای امثال دکتر سنگری را به آنجا باز کرده‌ام،ای کاش دکتر سنگری ۱۰ سال زودتر متولد شده بود و به سازمان می‌آمد در این صورت کتاب‌های فارسی و ادبیات وضع بهتری می‌داشت.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی به سال‌های ابتدایی انقلاب اشاره و تغییرات را با روند کند در کتاب‌های درسی مطرح کرد و گفت: من بهترین کاری که کردم تألیف سه جلد کتاب‌های فارسی برای دوران راهنمایی بود که در یک گروه ۴ نفره با اساتیدی چون احمد سمیعی، محمدجواد شریعت و خانم سیما وزیرنیا این کار انجام شد. مهم نیست کسی کتابی بنویسد و آن کتاب تغییر کند و از هیچ کتاب درسی نباید انتظار داشت تا ابدی شود. مهم این است که کسی که ب عداً می‌آید کتاب بهتری بنویسد و من وقتی کتاب می‌نوشتم دلم می‌خواست کتاب‌هایم در آموزش و پرورش خوانده شود اما می‌گفتم من تلاشم را می‌کنم کتاب خوب بنویسم اما باید روزی کسی بیاید و خوب بنویسد تا گامی در جهت تعالی کشور باشد که امیدوارم در آموزش و پرورش این اتفاق افتاده باشد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه خدا را شکر می‌کنم آقای سنگری توانسته در بهترین سال‌های عمرش در بهترین نهادهای کشور از جمله سازمان تألیف کتب درسی به انقلاب کمک کند،گفت: این را بدانید هیچ کتابی به اندازه کتاب‌های درسی خوانده نمی‌شود.
حدادعادل در پایان سخنرانی خود به تلاش‌های برخی معاندین نظام در راستای سیاه‌نمایی مسیر انقلاب اشاره کرد و گفت: روزهایی که خوزستان و خرمشهر که آب نداشت دیدیم که در فضای مجازی چه غوغایی به پا کردند، البته حق با مردم بود، اما به هر حال باید زودتر اقدام می‌شد، ولی چه اخبار کذبی همین شبکه‌های معاند نظام منعکس می‌کردند، ولی به سرعت به همت بچه‌های سپاه لوله‌های ۲ متری به مساحت ۹۰ کیلومتر بنا شد و آب به سرعت رسید. آیا امروز که آب به خوزستان رسیده ما به همان اندازه که برخی سیاه‌نمایی کردند اخبار فعالیت مثبت سپاه را منتشر کرده‌ایم؟ جایی که باید کارهایی برای انقلاب صورت بگیرد انجام شده ما نیز باید برای انقلاب حرف بزنیم ولی می‌بنیم که قلم‌ها خشک می‌شود ولی کار دکتر سنگری هم مقابله با چنین سیاه‌نمایی‌ها است.
* قرایی: دکتر سنگری یکی از نظریه‌پردازان ادبیات انقلاب اسلامی است/ دوست دارم امضای شهید حججی پای کتابم باشد
حسین قرایی نویسنده این کتاب با بیان اینکه من کتابم را به مادر شهید حاجیه‌خانم منهی تقدیم کرده‌ام،گفت: او برای خود فعال فرهنگی و هر وقت انرژی کم می‌آورم به سخنانش گوش می‌کنم.
وی بخش‌هایی از کتاب را خواند و گفت: دکتر سنگری یکی از نظریه‌پردازان ادبیات انقلاب اسلامی است که برخی نمی‌خواهند او را در این حوزه ببینند هر چند آقای سنگری چندوجهی است.
وی در پایان سخنان خود گفت: از مطالبی که طی این دو سال به دستم رسیده یادنامه دوجلدی برای ایشان تدوین خواهم کرد من اجازه نمی‌دهم که هنرمندان ادبی عرصه انقلاب معرفی نشوند باید در کنار کاری که می‌کنیم انتقاد کنیم نه اینکه وقتی کاری نمی‌کنیم فقط به انتقاد بپردازیم من کتابم را از سوی مؤسسه انتشاراتی شهید کاظمی منتشر کردم چرا که دوست داشتم امضای شهید حججی پای کارم باشد. حتی اگر ۱۰۰ شماره از این کتاب را هم منتشر کنم باز آن را به شهید کاظمی خواهم سپرد.
* سنگری: ارزش‌های انقلاب را با تاریخ شفاهی بازشناسی کنیم
محمدرضا سنگری هم در پایان این مراسم ضمن تشکر از حسین قرایی اظهار داشت: قرایی پیش از اینکه با من به سخن بنشیند تمام آثار مرا خوانده بود هر چند در حوزه‌های گوناگون ورود دارم و آثارم بسیارند اما او تمامش را خوانده بود.
سنگری با تأکید بر اینکه سال‌های پیش در دفتر آقای حدادعادل با شاعران جمع می‌شدیم و این محفل از بهترین‌ها بود گفت: سال‌های سال اتاق آقای حدادعادل محل تجمع شاعران عزیزی همچون مرحوم حمید سبزواری، محمدجواد محبت، نصرالله مردانی و … بوده، ایشان این جمع را گرد هم آورده بود تا کار نگارش کتاب‌های درسی را که بسیار سخت است،انجام دهد. در واقع آقای حداد دهقان فداکار عرصه فرهنگ است.
سنگری در ادامه سخنان خود به نام کتاب هم اشاره کرد و توضیح داد: اگر امروز در جنوب کشور باشید گرمای آفتاب به ۷۶ درجه می‌رسد و اگر در سایه باشید ۵۳ درجه خواهد بود و اگر روی آسفالت قدم بزنید زیر پایتان «پرنیان آید همی» یعنی آسفالت‌ها نرم شده و پا در آن فرو می‌رود و حتی ماشین‌هایی که حتی یک ساعت ایستاده مانده باشند چرخ‌هایشان در آسفالت می‌ماند. در همین سرزمین درختی در آنجا وجود دارد که در برابر این هوای داغ تاب می‌آورد و همیشه سبز است،سبز و سایه‌گستر و معطر و به آن درخت عشق می‌ورزند. ظاهراً نام زینب از مفهوم این درخت برمی‌خیزد یعنی هر آنچه سبز، سایه‌گستر و معطر است و این درخت این خصوصیات را دارد و در برابر جریان‌های سخت و دشوار می‌ایستد.
وی افزود: درخت سدر هم نشان است برای کسانی که قرار است چتری روی سر دیگران بگسترانند من خواستم کد و نشانی راه را بدهم تا بگویم خانه دوست کجاست چرا که رود نماد حرکت است و سکوت در رسیدن؛ رود وقتی به دریا می‌رسد خاموش می‌شود و خصوصیت بزرگ رود این است که مانع نمی‌شناسد.
وی در پایان گفت: ما باید همسایه سرسبزی باشیم و هیچ چیز ما را از حرکت باز ندارد ما راه سختی پیش رو داریم این همه به انکار ایستاده‌اند و این همه به این و آن کار ایستاده‌اند، اما باید ارزش‌های خود را بازشناسیم و بخشی از این تلاش و تکاپو همین تاریخ شفاهی است.
