هوش مصنوعی و دین

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نشست سوم از سلسله نشست‌های مرزهای دانشی- سیاستی الهیات و هوش مصنوعی با موضوع”هوش مصنوعی و دین” ۲۲ آبان ماه ۱۴۰۰ با حضور دکتر تیموثی شاتل، دانشیار دانشگاه مسایا از ایالات متحده، و حجت الاسلام دکتر سید محمد سادات منصوری، برگزار شد.

موضوع بحث آقای دکتر سادات منصوری «الزامات هوش مصنوعی قوی با تأکید بر مواجهه دین اسلام با هوش مصنوعی قوی» بود. ایشان به دو دسته الزامات یعنی الزامات تئوریک و الزامات تکنولوژیک اشاره کرد. از نظر ایشان الزامات تئوریک نظریاتی هستند که پشتوانه نظری ما برای تولید هوش مصنوعی محسوب می‌شوند. مثل تعریف هوش مصنوعی قوی، بررسی امکان منطقی و نومولوژیک تولید هوش مصنوعی، تحلیل آگاهی پدیداری و بیان تفاوت آن با آگاهی کارکردی، کشف روش تولید آگاهی پدیداری در مصنوعات ساخته شده توسط انسان و مانند آن.

در حالی الزامات تکنولوژیک، دانش مورد نیاز در ساخت و تولید هوش مصنوعی است و این الزامات پس از تولید مواردی است که در مواجهه با هوش مصنوعی باید مورد توجه قرار گیرد. آن موارد نیز خود به دو گروه الزامات تئوریک و الزامات هنجاری قابل تقسیم‌اند. ایشان سپس به صورت مقتضی در خصوص همه این الزامات سخن گفت.

در بخش دوم نشست اقای دکتر شاتل به ایراد دیدگاه های خود پرداخت و صحبت خود را پیرامون تشخیص معیار صدق عنوان «شخص» بر یک موجود با مراجعه به منابع مسیحی به ویژه کتاب مقدس سامان داد. چرا که تمایز میان انسان و ماشین وابستگی تام به روشن شدن عنوان شخص دارد و این ه آیا این عنوان ممکن است بر یک ماشین در صورت بهره مندی آن از پیچیدگی کافی صادق باشد یا خیر؟ ایشان در ارائه خود به آیات متعددی از کتاب مقدس که ممکن است نفیا یا ایجابا در این زمینه مورد استناد قرار بگیرد اشاره کرد و دلالت این آیات را مورد کاوش قرار داد و در انتها معتقد شد که آیه‌ای که بتوان با استناد به آن با اطمئنان قائل به تمایز انسان و ماشین البته با ویژگی های خاص بشویم وجود ندارد و احتیاط نیز اقتضا میکند که در صورت تحقق ویژگی های پیچیده برای ماشین (هوش مصنوعی قوی) با آن مانند انسان رفتار شود.