به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نشست نقد کتاب “فاعلیت خداوند” توسط گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی پژوهشگاه پنج شنبه ۸ مهر ماه جاری به صورت مجازی تحت نرم افزار اسکایپ برگزار شد.
در این نشست، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسن قدردان‌قراملکی به عنوان ارائه‌دهنده و نویسنده کتاب، حجت‌الاسلام و المسلمین حمید نیکزاد و دکتر محمد سعیدی مهر به عنوان ناقد و حجت‌الاسلام قاسم بابائی به عنوان دبیر علمی جلسه حضور داشتند.
حجت‌الاسلام محمدحسن قدردان‌قراملکی در ابتدای ارائه خود، به تبیین سوالات محوری پرداخت که در این کتاب به بررسی پرسش های ذیل پرداخته شده است:
« فاعلیت خدا در ابتدا چگونه آغاز شد؟ حقیقت آن چیست و چه عوامل و صفات الهی از قبیل علم، قدرت و عشق در آن نقش داشتند؟ فاعلیت و فعل خدا بعد از شروع، یکی است یا متعدد؟ فاعلیت الهی چگونه با نظام علیت و اختیار آدمی قابل تبیین و توجیه است؟ آیا خدا بعد از خلقت می‌تواند به نحو مستقیم در جهان تاثیر بگذارد؟ آیا فعل الهی خط پایان و شروع مجددی دارد؟ و در پاسخ تلاش شده است با رویکرد کلام عقلی پاسخ های مناسب ارائه شود.
حجت‌الاسلام محمدحسن قدردان قراملکی خاطرنشان کردند که درسال های اخیردر حوزه شناخت خدا به تحقیق و تالیف ده اثر پرداخته است که خدا در تصور انسان، اسماء و صفات خدا، قاعده الواحد از منظر متکلمان، علم و اراده الهی از نمونه های این آثار است.
در ادامه جلسه دکتر محمد سعیدی مهر و حجت‌الاسلام و المسلمین حمید نیکزاد در سه بخش قالبی، روش شناختی و محتوایی به نقد کتاب پرداختند. در بخش قالبی نقدهایی از جمله، عدم ویراستاری مناسب،عدم تیتر شدن بخش های از فهرست، عدم رعایت ویرگول و نقطه ویرگول نمونه ای از ایرادات بود. در بخش روش شناختی یکی از ایرادات به نویسنده در باره جامعیت گسترده بیش از حد بود به اعتقاد ارزیابان، کتاب دچار جامعیت گسترده بیش از حد شده است (جامعیت منفی) این درحالی است که می توانست موضوع کتاب را در موضوع محدودتری انتخاب کند. یکی دیگر از ایرادات گریزی ناجور به مباحث فلسفه غرب است. اینکه چرا نویسنده در نگارش کتاب در هنگام تبیین دیدگاه علیت از نگاه فیلسوفان غرب به عنوان فلسفه غرب اکتفا می کند و با عنوان «علیت در نگاه فلسفه غرب چنین است» بحث را ادامه می‌دهد در حالی که فلسفه غرب شاخه‌های گوناگونی دارد که باید به صورت مکتبی وارد شود. یکی از اشکالات درباره شیوه مواجه نویسنده با موضوع بود، ینکه آیا نویسنده به عنوان متکلم وارد گفتگو می شود یا به عنوان فیلسوف، کدام یک؟ که باید نویسنده پیش از ورد به گفتگو حیثیت خود را مشخص کند.
درادامه دبیر علمی جلسه با تبیین اشکالات ارزیابان به ارایه توضیحات پرداخت و در نهایت نویسنده محترم به بررسی اشکالات نویسندگان پرداخت وپاسخ هایی مناسبی ارائه نمود.
