در کنترل و مدیریت فضای مجازی دچار یک عقب‌ماندگی تاریخی شدیم

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، «فرشاد مهدی‌پور» رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی و عضو هیات علمی گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه در برنامه «بدون توقف» شبکه سه سیما با اشاره به اینکه کشور دچار یک عقب‌ماندگی تاریخی نسبت به کنترل و مدیریت فضای مجازی شده، گفت: باید برنامه‌ها و ابزارهایی را براساس معماری خانواده‌محور به وجود بیاوریم.

«فرشاد مهدی‌پور» در برنامه «بدون توقف» با اشاره به اینکه باید برای کودکان اینترنت اختصاصی کودکان در نظر گرفت، عنوان کرد: قطعا می‌شود به کودکان و دانش‌آموزان خدمات اختصاصی داد و بگوئیم که شما اگر می‌خواهید فیلم ببینید یا با برنامه‌ای کار کنید از اپ داخلی استفاده کنید، در کشور شورای عالی فضای مجازی و وزارت ارتباطات را برای این کار داریم و از طرفی اپراتورها مسؤلیت مستقیم دارند و با یک سری از شرکت‌های بزرگ هم روبرو هستیم که توان برابری دارند چون این یک کار بین دستگاهی است.

این استاد دانشگاه در خصوص عدم استقبال مردم از پیام‌رسان‌های داخلی نیز گفت: در ابتدا حدود ۱۴ میلیون کاربر از پیام‌رسان‌های داخلی استقبال کردند از قبل که از مردم نظرسنجی شد که آیا در این پیام‌رسان‌ها شرکت می‌کنند یک گروه گفتند که ما می‌رویم، یک گروه گفتند نمی‌رویم و یک گروه گفتند از هر دو تا استفاده می‌کنیم که به دلیل فقدان خدمات و اینکه امکانات لازم در آن وجود نداشت بسیاری از آنها انصراف دادند چون اشکالات بسیار زیادی داشت، چراکه برنامه و اراده‌ای نداشتیم که این پیام‌رسان را در مقابل پیام‌رسان‌های خارجی قرار دهیم.

وی در ادامه تصریح کرد: یک اپ ۳۰ میلیون نفره بود که سرعت خوب با خدمات بالا داشت اما مسؤلان گفتند که ما ۱۰ تا اپ داخلی می‌فرستیم داخل میدان یکی از آنها در این کشتی باقی بماند که نشد. نتیجه اینکه از همان گروه اول بخش زیادی ماندند اما از گروه سوم که بخش عمده‌ای از آنها به دلیل کسب و کار آمده بودند به مشکل خوردند، موضوع این بود که هر نوع پیوست شبکه ملی اطلاعات می‌گذارید باید به کسب‌وکار هم توجه کرده و این خواسته را نیز تأمین کنید.

رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات اسلامی با طرح این سؤال که آن موقع چرا می‌خواستیم تلگرام را محدود کنیم، گفت: موضوع این بود که یک ارز مجازی می‌آورد و ما نمی‌توانستیم آن را کنترل کنیم، اما آمریکایی‌ها توانستند این مشکل را حل کنند، یک سندیکایی در آمریکا وجود دارد به نام کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا که مداخله کرد و گفت به دلیل اینکه ثبت سفارش نکردی و من نمی‌توانم حساب‌های مالی‌ات را کنترل کنم به دادگاه شکایت می‌کنم و آن دادگاه دورف را محکوم کرد و او امسال اعلام کرد که از ارز مجازی استفاده نمی‌کنم.

این کارشناس حوزه ارتباطات ادامه داد: درواقع قانون یک دادگاه آمریکایی بر ارز گرام بار شد و دورف عقب‌نشینی کرد کاری که ما نتوانستیم انجام دهیم. یا همین اواخر ترامپ رفت داخل تلگرام کانال باز کرد اما تلگرام به کانال ترامپ تگ کلاهبرداری زد چون می‌خواهد که به حیات خود ادامه دهد، اما وزیر ما نامه زد که فلان کانال آشوبگر که خرید و فروش اسلحه کرده را ببند و او حاضر نشد این کار را بکند.

وی با اشاره به اینکه رمزگذاری اینترنت در انحصار آمریکایی‌هاست، تصریح کرد: قزاقستانی‌ها برای رمزگذاری به سمت طراحی اس اس ال رفتند اما آمریکا گفت این بدافزار است و در تمام سامانه‌ها آن را بست، چون اگر قزاقستان می‌توانست به رمزگذاری جهانی ورود پیدا کند باقی کشورها هم این کار را می‌کردند و این انحصار از بین می‌رفت.

مهدی‌پور همچنین تأکید کرد: لذا واقعا اینجا ما حتما مشکلات داخلی از سیاستگذاری، اداره و مدیریت و حاکمیت در این حوزه را داریم اما مرز تکنولوژی و دانش جایی قرار گرفته که باید به آن مرز دانش بیشتر فکر کنیم که از آنجا این ابزار خلق می‌شود و آمریکایی‌ها سعی می‌کنند آنها را در انحصار خودشان قرار دهند و اگر می‌بینید به غیر از آمریکا گاهی اتحادیه اروپا هم می‌تواند قانون مفصلی برای حفظ حریم خصوصی و صیانت از کودکان اجرا کند به این دلیل است که یک سری از هاپ‌ها در آنجا قرار دارد که مستقیم می‌تواند اگر لازم شد اعمال حاکمیت کند.

کارشناس سیاستگذاری فرهنگی با اشاره به اینکه ما در ایران چیزی به نام قانون حمایت از کودکان در حوزه اینترنت نداریم، یادآور شد: یعنی قانون داریم ولی اجازه استفاده از آن در فضای مجازی داده نشده، چند سال پیش در کشور سیاستی نوشته شد با نام سیاست اینترنت پاک و سالم اگر آن سیاست پیش می‌رفت برای آن ابزار درست می‌شد، ابزار فقط این نیست که بتواند یک نرم‌افزار را باز کند نه، کودک باید بتواند با آن کار کند، در ترکیه و امارات نمونه‌هایی از ابزارهای مخصوص کودکان تولیده شده که به کشور ما هم وارد شد و بسیار نمونه موفقی است چون وقتی کودک را در منزل تنها می‌گذارید دیگر باید بتوانید به آن و به شبکه  اعتماد کنید.

این استاد دانشگاه همچنین با اشاره به معضل دردسرهای خرید و اتصال اینترنت خانگی گفت: اساسا یکی از مشکلات خانواده‌ها در نحوه استفاده از فن‌آوری و مدیریت آن است، همین الان در کشور موقعی که می‌خواهیم روی گوشی از اینترنت استفاده کنیم بسته می‌خریم و خیلی سریع این کار را می‌کنیم اما اینترنت خانگی که از این پایدارتر، به صرفه‌تر، قابل مدیریت‌تر و با کیفیت‌تر است را به راحتی دریافت نمی‌کنید، چون پروسه دریافت و اتصال آن زمان‌بر و سخت است.

وی با تأکید براینکه ما حتما باید روی بالا بردن سواد رسانه‌ای خانواده‌ها در زمینه فضای مجازی کار کرده و فرهنگ‌سازی کنیم، عنوان کرد: این یک وظیفه قطعی است، اما راه‌حل دیگر برای کم کردن مشکلات این حوزه راه حقوقی و قضایی و سیستم و دستگاه است که باید بر روی اپ‌ها، ابزارها و محتواها نظارت کند، درواقع ما اگر این فضای پارک را داشته باشیم اگر کودک وارد این فضا هم شود خیلی نگران نمی‌شویم اما چون نمی‌توانیم خود آن را به صورت یک شبکه ملی متناسب با ارزش‌ها و باورهای خودمان هدایت کنیم نسبت به این موضوع نگرانی داریم.

مهدی‌پور در پایان تصریح کرد: ما ۱۰ سال است از اجرای این موضوع عقب ماندیم و کشور دچار یک عقب‌ماندگی تاریخی نسبت به کنترل و مدیریت فضای مجازی شده است، مورد دیگر این است که باید اپ‌ها و ابزارهایی را براساس معماری خانواده‌محور به وجود بیاوریم، چیزی که آن را نداریم، البته خودمان تجاربی در این زمینه داریم و مدل‌هایی را ساختیم که تجاری نشده و شکست خورده، اما ترکیه و امارات نمونه‌های موفق آن را اجرایی کردند، پس اگر نمی‌توانیم تقویت داخلی کنیم لااقل بیائیم از نمونه خارجی و تجربیات آنها در این حوزه استفاده کنیم.