به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر رمضان علی تبار عضو هیات علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه در گفتگو با روزنامه قدس خراسان با اشاره به تاکید بر علم‌آموزی در اسلام گفت: در آیات و روایات، بحث‌های فلسفی و معرفت شناختی زیادی در مورد علم‌آموزی انجام شده و حتی در بحث‌های آکادمیک امروزی هم در این باره نکات زیادی مطرح شده است. در نگاه امروزی بیشتر بحث رشته‌های علمی و دارا بودن مدارک علمی و به عبارتی باسواد بودن مورد بحث است اما در آیات و روایات معنای جامع و عمیقی نسبت به آن وجود دارد و بیشتر به بصیرت انسانی پرداخته می‌شود نه به مدرک دانشگاهی یا سواد به معنای توانایی خواندن و نوشتن.
او اضافه می‌کند: اصل در اسلام، وجود ویژگی‌های انسانیِ انسان است؛ مهم این است که انسان به بصیرت، شناخت و حقیقت دنیا و آخرت در مورد خود، خدا و دیگران رسیده و شناخت داشته باشد که این تعریف، مفهوم وسیع‌تری از علم را در بر می‌گیرد. اگر فردی رشته‌ای را یاد گرفته یا سواد خواندن و نوشتن داشته باشد فضیلتی است که به واسطه آن یک پله از دیگران جلوتر است اما آنچه از علم‌آموزی در اسلام، قرآن و روایات آمده بسیار وسیع‌تر و عمیق‌تر است.
خداوند علم را به اهل تقوا عطا می‌کند
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید می‌کند: اگر شخصی حقیقت عالم، مبدأ و معاد را خوب بفهمد و خوبی و بدی را به اندازه ظرفیت خود بداند، باسواد است اما اگر دارای مدارک و عناوین بالای علمی باشد؛ اصطلاحات، عناوین و عبارات را به زیبایی بداند و بیان کند در حالی که نسبت به خود، مبدا و معاد شناختی نداشته باشد از نگاه دینی سواد ندارد. علم آموزی به معنای فهمیدن، شناخت و بصیرت است و مسائل بعدی فرعی علم محسوب می‌شوند. او در ادامه بیان می‌کند: برای علم آموزی تعابیری در آیات و روایات وجود دارد. بخشی آن را به نحوه عملکرد، سبک زندگی و اعمال و رفتار خود فرد ارجاع می‌دهند؛ به بیانی دیگر با کلاس و آموزش نوشتن و خواندن یا شرکت در دوره‌‌ای نمی‌توان ادعای دانستن علم کرد. علم خداوند بر اساس آیات و روایات به معنای نور است و شامل افرادی می‌شود که تقوای الهی داشته باشند.
دکتر علی تبار به آیه ۲۹ سوره انفال اشاره کرده و می‌گوید: در این سوره آمده است که «إِن تَتَّقُوا اللَّهَ یَجعَل لَکُم فُرقانًا» یعنی فرقان و قدرت تشخیص حق از باطل، حکمت و بینشی خدادادی است که به اهل تقوا داده می‌شود و به معلومات افراد وابسته نیست. این تعریف معنایی هستی‌شناسانه دارد و فرقی نمی‌کند علم‌آموز دانش‌آموز، دانشجو، طلبه، حوزوی و… یا حتی فردی باشد که دارای حداقل سواد خواندن و نوشتن است؛ خداوند علم را به تمام افرادی که تقوا دارند عطا می‌کند.
علم نوری الهی است
این استاد حوزه و دانشگاه عنوان می‌کند: اگر فردی با خواندن و نوشتن آشنا باشد، عمل صالح هم داشته باشد و در مبانی دینی خداشناسی و انسان شناسی در مورد حقیقت هم شناخت داشته باشد، از فردی که آن سواد را ندارد جلوتر است. اما علمی که طبق آیات «أَلْعِلْمُ نُورٌ یَقْذِفُهُ اللّهُ فِی قَلْبِ مَنْ یَشآءُ»، نوری است که خداوند به قلب هر که بخواهد می افکند، اختصاص به دانشمندان و علما ندارد. مرحله بعد سواد آموزی به معنای امروزی است که خود فضیلت است. او به ثمره علم آموزی در جامعه نیز اشاره کرده و یادآور می‌شود: معنای ابتدایی علم آموزی امری معنوی و اخلاقی است و اگر تمام انسان‌ها به آن علمی که خداوند به آن‌ها داده و بصیرت و شناختی که نسبت به جامعه و هستی دارد دست پیدا کنند، دنیا مدینه‌ای فاضله می‌شود.
دکتر علی تبار توضیح می‌دهد: البته برخی سوادها انحرافی هستند؛ حضرت امام(ره) در کتاب چهل حدیث خود می‌گوید که حتی علم توحید می‌تواند حجاب باشد و حقیقت را بپوشاند اگر با بی اخلاقی و تکبر همراه باشد و به جای اینکه نور باشد، تبدیل به ظلمت می‌شود. علم آموزی به معنای رایج اگر همراه با رذالت‌های اخلاقی نشود، می‌تواند در فرهنگ سازی، سبک زندگی و تمدن سازی اثرگذار باشد
