به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب کارکردهای معادباوری اثر حجت الاسلام و المسلمین جمال‌الدین سلیمانی کیاسری توسط گروه بینش و اندیشه‌ی مرکز پژوهش‌های جوان وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به زیور طبع آراسته شد.
از این رو و به دلیل اهمیت فراوان این موضوع در ادبیات دینی و شیعی، گفت و گویی با نویسنده این اثر ارزشمند ترتیب دادیم که در ادامه از منظرتان عبور خواهد کرد.
با سلام. اثر شما به تازگی منتشر شده است است؛ برخی ویژگی‌های این تحقیق را برایمان بیان کنید.
سلام علیکم. این نوشتار در رابطه با تأثیر باور به معاد در زندگی انسان است. روشن است که مسأله مهمی است و خود قرآن در آیه‌ای منشأ ضلالت و انحراف انسان‌ها را فراموشی و نسیان معاد ذکر می‌کند. اهتمام فراوان قرآن نسبت به معاد نشان دهنده اهمیت آن است. این موضوع می‌‍طلبد که در رابطه با آن کار بیشتری صورت گیرد. این تحقیق یکی از ابعاد معاد را مورد بررسی قرار داده است. وقتی در صدد بررسی موضوع معاد برمی‌آییم، زوایای مختلفی برای آن تعریف می‌شود. بدون شک یکی از اصلی ترین ابعاد مرتبط با معاد، آثار و کارکردهای باور به آن در زندگی این جهان است. اصلاً تأکید فراوان ادیان الهی بر معاد هم از این جهت است. در همین نوشتار کوتاه معلوم می‌شود که باور به معاد در همه ابعاد زندگی انسان اثرگذار است و امکان ندارد که انسان باورمند به معاد-به معنی واقعی کلمه- و انسان غیر باورمند به معاد در هیچ حوزه‌ای یکسان باشند.
محورهای اصلی کتاب کدامند؟
بعد از یک سری کلیات، در سه بخش کارکردهای باور به معاد بیان می‌شود: کارکردهای معرفتی و روان‌شناختی و رفتاری (اعم از فردی و اجتماعی)
با توجه به مخاطب هدف (دانشجو): ضرورت و اهمیت موضوع را چگونه بیان می‌کنید؟
دانشجویان ما به شدت به باور به دین و به طور خاص باور به معاد نیاز دارند. پر واضح است که هیچ جایگزینی برای باورهای دینی نمی‌توان فرض کرد. اکنون بحران‌های معرفتی و اخلاقی و رفتاری برخی جوانان ما را رنج می‌دهد. برخی از آن‌ها امید به آینده ندارند. در مواردی احساس پوچی می‌کنند و بحران هویت آن‌ها را به این سو و آن سو می‌کشاند. یک ایمان تعمیق شده به خداوند و باور ریشه‌دار به زندگی با ارزشی که پس از این جهان می‌آید، درمان این بلاهاست. برای یک جوان که خود را بدون پشتوانه می‌یابد، راه و چاره‌ای جز ایمان درست به مبدأ و معاد وجود ندارد. البته بسیاری از جوان ها به لطف ایمان، روح و روان آرامی دارند و از این دست مشکلات رنج نمی‌برند. ایمان به خدا و باور به معاد هر لحظه چنین افرادی را نیز سرشار از انرژی و نشاط می‌کند. نکته دیگری که باید به آن توجه نماییم این است که باید ببینیم چرا با وجود اعتقاد به معاد در بیشتر افراد، جامعه ما از بسیاری از نابسامانی‌های فکری و رفتاری آکنده است؟ مشکل از کجاست؟ آیا این نمی‌طلبد که تجدید نظری در این اعتقاد مهم و کلیدی خودمان داشته باشیم؟ آیا نباید آن را تعمیق کنیم؟ آیا مبانی علمی آن ضعیف است یا غرق شدن در هوا و هوس موجب فراموشی آن می‌شود یا …؟ به هر حال بررسی آثار و کارکردهای باور به معاد، انسان را به دقت نظر و استفاده از ظرفیت عظیم این باور می‌کشاند.
ویژگی شاخص و مزیتهای نسبی این اثر راچگونه ارزیابی می کنید؟
این نوشتار البته مختصر است و این موضوع جای کار بسیار زیادی دارد. ولی در عین حال تمرکز روی این جنبه و بعد مسأله معاد، ویژگی آن است. در کتاب‌های دیگر مباحث دیگری، محور کتاب است و بخش اندکی نیز به کارکردهای معاد می‌پردازد. این را می‌توان مزیت این نوشتار شمرد. هم چنین سعی شده است دسته‌بندی مناسبی برای آثار و کارکردهای معاد صورت گیرد.
به عنوان آخرین سوال اکتفا می‌کنم به اینکه با توجه به مزیتهای موجود یاد شده، گمانه‌زنی و پیش‌بینی اجمالی‌تان از میزان استقبال مخاطبان عام این کتاب و مخاطب خاص مرکز پژوهش‌های جوان (جوانان و طلاب فرهیخته) چیست؟
اگر اطلاع رسانی خوب صورت گیرد و کتاب برای مخاطبان عام و خاص معرفی شود، به گمانم استقبال خوبی از این نوشتار می شود. اللهُ اعلم.
