ذوعلم: شریعتی انسانی مومن همراه با کلامی شوریده و انقلابی بود

به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نخستین روز از همایش “بازخوانی آرا و اندیشه‌های دکتر شریعتی” به همت کانون اندیشه جوان وابسته به این پژوهشگاه، روز یکشنبه مورخ ۶ اسفندماه جاری در سالن ابن خلدون دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

حجت ‌الاسلام و المسلمین علی ذوعلم عضو هیات علمی و رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این همایش با بیان اینکه شریعتی یکی از چهره‌های اثرگذار در تاریخ ماست و در ابعاد فکری، فرهنگی و اجتماعی نقش برجسته‌ای داشته عنوان کرد: از زمان حیات تا زمان پس از مرگ او نظرات و داوری‌های مختلفی درباره شریعتی صورت گرفته با این وجود نمی‌توان نقش او را نادیده گرفت

وی شریعتی را روشنفکر به معنای اهل اندیشه دانست که می‌داند چگونه در چهارچوب غیرتقلیدی رفتار کند و دغدغه اجتماعی داشته باشد.

ذوعلم تصریح کرد: شریعتی انسانی مومن بود که در کلامش شوریدگی و انقلابی بودن نهفته بود. از مجموع سخنان او این‌گونه برداشت نمی‌شد که به اسلام به‌عنوان یک مکتب جایگزین اعتقاد دارد بلکه اسلام را در اندیشه و تشیع علوی جستجو می‌کرد ماحصل آن را می‌توان در آثار شریعتی مشاهده کرد. بنابراین شریعتی روشنفکری انقلابی و متعهد بود و در آثار او هیچ مکتب و شخصیتی نیست که از گزند نقد وی در امان بوده باشد. اگرچه شریعتی در کتاب کویر خود چندین چهره را به عنوان معبودش معرفی می‌کند با این وجود بازهم چهره کامل و جامعی از آن‌ها نمی‌سازد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه در زمان حیات شریعتی عده بسیاری او را متهم به سوپاپ اطمینان رژیم پهلوی می‌کردند افزود: این در حالی بود که تعطیلی حسینیه ارشاد خط بطلانی بر این فرضیات کشید. شریعتی متفکر انقلابی بود که تحولات سیاسی و اجتماعی را به صورت انقلابی می‌فهمید. کتاب تشیع علوی و تشیع صفوی وی زمانی که منتشر شد انتقادهای زیادی را در پی داشت با این وجود او مسئولیت خود را ادامه داد و حتی در کتاب «مسئولیت شیعه» از اندیشه‌هایش نسبت به این موضوع سخن گفت.

حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم گفت: کتاب «امت و امامت» شریعتی نیز هنوز هم یکی از آثار خواندنی است که قابلیت بازخوانی دارد و ناخودآگاه زمینه تفکر اجتماعی نسل دانشگاهی ما در قبل از انقلاب را برای پذیرش ایده ولایت فقیه امام آماده می‌کرده است.

ذوعلم ادامه داد: شریعتی از چهره‌هایی است که هرگز کهنه و قدیمی نمی‌شود و توانسته دیدگاه‌هایی را از منابع ناب اسلامی استخراج کند. امروز هم ما نیازمند اندیشه و آثار افرادی چون شریعتی و مطهری هستیم و باید نسبت به بازخوانی کتاب‌های آن‌ها اقدام کنیم.

وی با اشاره به کتاب «پدر و مادر ما متهمیم» گفت: وقتی این کتاب شریعتی را می‌خوانیم متوجه می‌شویم که او چگونه می‌خواهد از مسئولیت جوان مسلمان اهل تفکر و اندیشه که می‌خواهد از اسلام دفاع کند اما به‌خاطر نگاهی متهجرانه نسبت به آن نمی‌تواند سخن می‌گوید. اینکه ما بگوییم تفکر شریعتی با داعش گره می‌خورد ظلم به شریعتی است چرا که او نگاه درستی به اسلام اجتماعی و انقلابی و پویا داشت.

رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی یادآور شد: عده‌ای همواره از ابتدای انقلاب سعی کردند شریعتی را بت کنند اما عملا با این کارشان او را تحریف کردند و باعث گمراهی خود و ایجاد نگاه منفی نسبت به وی شدند.

وی خاطرنشان کرد: یکی از دقیق‌ترین و شجاعانه‌ترین تحلیل‌ها نسبت به شریعتی را مرحوم بهشتی در کتاب «شریعتی جستجوگری در حال شدن» دارد که او را به‌عنوان یک جستجوگر انقلابی و دغدغه‌مند معرفی می‌کند. شریعتی اگرچه از کتاب «کویر» شروع می‌کند اما در نهایت به کتاب‌هایی چون «مسئولیت شیعی» می‌رسد و این نشان‌دهنده سیر اندیشه‌های او و تفکر اسلامی است که شریعتی دنبال می‌کرده است.