رودگر: سیر و سلوک اسلامی و ثقلینی جنسیت بردار نبوده و نیست

به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر محمدجواد رودگر عضو هیات علمی گروه عرفان پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی به عنوان ارایه دهنده کرسی علمی ترویجی عدالت جنسیتی با رویکرد عرفانی موضوع بحث را بسیار مهم و بنیادین دانست و گفت: اسلام و جهان‌بینی اسلامی و تغییر نگاه و نگره نسبت به مقام زن و آنگاه تحول در کلام و کردار در تعامل با زن, یا به بیان دیگر اسلام گفتمان تکریم و تفخیم زن و رعایت حقوق حقیقی و حقوقی آنان را در تغییر مثلث:

۱- تغییر در بینش ۲- تغییر در گرایش ۳- تغییر در کنش؛ حاکم کرده و ترابط و تعامل زن و مرد را در یک سو و زن و شوهر را در سوی دیگر هدایت، کنترل و جهت‌دهی کرد.

دکتر رودگر افزود: یکی از بحث‌های کلیدی و کلان در داوری‌ها و ارزش‌گذاری‌ها تصور صایب، صادق، جامع و کامل از مفاهیم به کار رفته در موضوع و محمول‌های علمی- معرفتی است؛ یعنی منطق فهم در ساحت تصدیق چه در ایجاب و چه در سلب اقتضا می‌کند که درک و دریافت یا تصور ما از اطراف گزاره‌هایی که تشکیل می‌دهیم روشن و فراگیر باشد، به همین دلیل در منطق گفته‌اند: «تصدیق بلاتصوّر محال است». بنابراین از حیث «معرفت‌شناختی» و تحلیل آموزه‌ها و گزاره‌های «فلسفی» یا «علمی» و «دینی» بایسته است به «مفهوم‌شناسی» و فهم درست از مفردات یک بحث علمی داشته باشیم تا پس از آگاهی به اطراف قضایا به «گواهی» بپردازیم.

عضو هیات علمی گروه عرفان پژوهشگاه مفهوم‌شناسی عدالت را از دیگر مقولات این موضوع معرفی کرده و تصریح داشت:‌ عدالت فقهی هیاتی است نفسانی، که آدمی را از ارتکاب کارهایی که به نظر عرف متشرّع گناه کبیره است باز می‌دارد و اما ملکه عدالت در اصطلاح اخلاق ملکه راسخ به حسب واقع است نه به نظر عرف.

دکتر رودگر محور دوم بحث را موقعیت زن و مرد در ارتباط با خدا و خانواده دانست و بیان داشت: در عالم سیر و سلوک باطنی یا درک و دریافت اسفار عرفانی، مقامات معنوی و فتوحات غیبی درعرفان اسلامی، نه تنها زن و مرد برابر و مساوی‌اند، بلکه زن و مردی مطرح نبوده و نیست که به تعبیر منطقیین، در این ساحت، ذکور و اناث بودن بنحو سالبه بانتفاء موضوع است، نه سالبه بانتفاء محمول. چه اینکه کسب مقامات حقیقی انسانی، نه اعتباری اجتماعی مربوط به نفس ناطقه و روح مجرد آدمیان است و نفس مذکر و مونث بردار نیست.

وی در پایان افزود: سیر و سلوک اسلامی و ثقلینی جنسیت بردار نبوده و نیست و در این مورد با مقوله الغای خصویت مواجهیم. ناگفته نماند که البته در طی مقامات عرفانی و سلوک تا شهود می‌توان احکام و بایدها و نبایدهای خاص شریعت محورانه برای زنان قایل شد، که از آغاز تا انجام چنین احکام و حکمی حضور و ظهور بالفعل و فعالی دارند و این تفاوت در احکام، نه از حقیقت وجودی آنها، بلکه از طبیعت وجودی آنان است.

 

در ادامه ناقدان حاضر در نشست با طرح مسایلی به بحث و بررسی موضوع پرداختند.