به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نشست علمی “فلسفه پزشکی”توسط گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی روز چهارشنبه ۱۹ آبان ماه جاری در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دفتر قم برگزار شد.
در ابتدای این نشست علمی، ابوالحسن حسنی، دبیر علمی نشست با بیان اینکه پزشکی علم یا فن تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری است، گفت: پزشکی علم یا فن حفظ و احیای سلامت و ارتقای تندرستی است. در تعریف اول، موضوع پزشکی بیماری است و در تعریف دوم موضوع پزشکی سلامت است. علم یا هنر بودن پزشکی هم یک مساله اساسی است. به هر حال، موفقیت یک عملیات پزشکی وابسته به بکارگیری طیف وسیعی از علوم شامل فیزیک، شیمی، بیوشیمی، زیست‌شناسی، روانشناسی، علوم اجتماعی، مهندسی، اخلاق، فقه، حقوق و مانند آن‌ها است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مراد از فلسفه پزشکی را مطالعه فرانگرانه‌پزشکی دانست و افزود: اگر بخواهیم برخی از مسایل مهم آن را فهرست کنیم، می‌توانیم بگوییم تعریف انسان از منظر پزشکی چیست؟ مثلاً از منظر پزشکی جنین انسان است؟ اگر زنی موجودی عجیب‌الخلقه به دنیا آورد، پزشکی آن را انسان به شمار می‌آورد؟ آیا می‌توان در مواجهه با چنین پرسشی به وحی مراجعه کرد و پاسخ حاصل را به پزشک عرضه نمود؟ بیمار یک شخص است یا یک جسم؟
حسنیدر ادمه با بیان این توضیح که پزشک کیست، گفت: حقیقت هر یک از دو مفهوم سلامتی و بیماری چیست؟ نسبت سلامتی با بیماری چیست؟ تناقض، تضاد یا عدم و ملکه؟ این دو مفهوم از واقعیتی خارجی حکایت می‌کنند یا از امری فرهنگی یاصرفا یک احساس روانی‌اند؟
ویدر پایان سخنان خود تصریح کرد: به هر حال، فلسفه پزشکی، چه یک دانش مستقل باشد و چه نباشد، در خور توجه است. البته در این میان نباید تمام توجه به دنیای غرب باشد؛ بلکه متفکران ما در میراث علمی خود نکات پر بهایی را به یادگار گذاشته‌اند که باید بررسی شود.
در ادامه این نشست علمی دکتر احمدرضا همتی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات و مدیر گروه فلسفه ذهن پژوهشکده علوم شناختی به عنوان اولین سخنران نشست فلسفه پزشکی با بیان اینکه فلسفه پزشکی علم مطالعات و تاملات فلسفی در حوزه پزشکی است، گفت: آغاز فلسفه پزشکی از فلسفه علم است.
دکتر همتی با توضیح اینکه درباره اصل وجود فلسفه پزشکی بحث‌های زیادی وجود دارد، افزود: مفهوم مرگ و شاخصه‌های آن از مسایل مهم فلسفه پزشکی است. مباحث فلسفه پزشکی تاثیر زیادی در پزشکی داشته است. فیلسوفان پزشکی نیز، هم پزشک بوده و هم فیلسوف بوده‌اند و بالین بیمار را تجربه کرده بودند. به این جهت مباحث آن‌ها انتزاعی نبوده و بسیار مرتبط و در جریان با پزشکی بوده است. در منطق تشخیص و نیز اطلاعات عرضه شده از سوی بیمار بسیار کار شده است.
دکتر علیرضا منجمی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی به عنوان دیگر سخنران این نشست پیرامون اخلاق و حکمت در مواجهه پزشک با بیمار با بیان اینکه ظاهرا فناوری بین بیمار و پزشک فاصله انداخته است، گفت: رای معمول این است که پزشکی کاربست علوم طبیعی در بیماران است. اما به تدریج دیده شد که علوم دیگری نیز مورد نیاز است. شاید بتوان گفت پزشکی شنیدن شکایت بیمار و رفع شکایت بیمار است. اما در علم پزشکی حال حاضر این مساله دیده نمی‌شود.
منجمیدر ادامه افزود: این بیان تفاوت اساسی فلسفه پزشکی و فلسفه علم را نشان می‌دهد. مسایل فلسفه علم بیشتر انتزاعی و غیرکاربردی برای دانشمندان است. اما فلسفه پزشکی کاملا با آموزش پزشکی در ارتباط است. پزشکی بر طب بالینی استوار است؛ یعنی رابطه پزشک و بیمار که با عرضه مشکل بیمار به پزشک آغاز می‌شود و با حل مشکل بیمار پایان می‌یابد.
نشست علمی “فلسفه پزشکی” از سلسله پیش نشست‌های همایش ملی فلسفه مضاف، روز چهارشنبه مورخ ۱۹ آبان ماه سال جاری از ساعت ۱۰:۰۰ تا ۱۲:۰۰ با حضور اساتید حوزه و دانشگاه، دانشجویان و دانش‌پژوهان در سالن فرهنگ دفتر قم پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
