اساس سرمایه‌داری بر رقابت است

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، صد و نود و هشتمین جلسه شورای علمی گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی مرکز پژوهش‌های جوان وابسته به پژوهشگاه برگزار شد. دکتر اسماعیل فراهانی با حضور در این شورای علمی به ایراد سخنانی پرداخت.

فراهانی گفت: در دوره سنت، کار درست، در مقابل کار نادرست، قرار می‌گیرد. اما تجدد می‌گوید: رابطه را تعریف کنید؛ طبقه‌بندی را مبنا قرار می‌دهد و بر همین رویه، اساساً تولید در اقلیت است.

وی افزود: یکی از اعضای مکتب فرانکفورت جمله درخشانی دارد. می‌گوید: اساس سرمایه‌داری بر رقابت است. شما وقتی نظریه داروین را نگاه می‌کنید، رقابت برای زنده‌ماندن مهم است و در نظریه آدام اسمیت، رقابت برای کسب نفع و سود و در نهایت در نظریه‌ روان‌کاوی فروید، رقابت برای کسب لذت است. نگاه به سیاستگذاری ما نشان می‌دهد که وقتی موضوع نفت را با نگاه آدام اسمیتی پیش می‌برید، بقیه حوزه‌ها را هم بر همین اساس سیاستگذاری می‌نمایید.

دکتر اسماعیل فراهانی تصریح کرد: امروزه یک دگرگونی بزرگ در تولید و در روابط انسان‌ها شکل گرفته است. به این صورت که در تولید، سه پایه زمین، کار و سرمایه تبدیل به کالا می‌شوند و استثمار محیط رخ می‌دهد. از آن طرف هم سه پایه روابط دو انسان؛ نفع، لذت و بقاء هم قالب کالایی پیدا می‌کند.

فراهانی ادامه داد: از دیدگاه نظام کاپیتالیسم، جامعه جمعی از مجموعه افراد است که هر فردی به دنبال منافع شخصی خود بوده و مشغول رقابت آزادانه جهت حداکثر کردن ثروت و لذت خود است. تحت لوای سرمایه‌داری، پولدارترین افراد محق‌ترین برای دریافت بیشترین خدمات و نیز صاحب‌نفوذترین اشخاص در جهت‌دهی به دولت‌ها و تصمیم‌گیری‌‌های کلان هستند. جهانی شدن این نظام منجر به نهادینه شدن و بازتولید ارزش‌های فرهنگی- اجتماعی این نظام در عرصه جهانی شده که یکی از نتایج آن رسوخ و هنجار شدن مؤلفه‌‌های زندگی روزمره و سبک زندگی بر اساس اصول جامعه مطلوب نظام سرمایه‌داری است.