راه پر آه! نقدی بر سند ۲۰۳۰ در حوزه آموزش

راه پر آه! شیوه‌های تربیت آسیب‌زا از منظر صاحبنظران؛ عنوان جدیدترین کتاب کانون اندیشه جوان حاوی مجموعه مصاحبه هایی است که به کوشش امیر نوری زاد و توسط گروه اخلاق و تربیت این مرکز در دست آماده سازی است. در این بخش به چکیده محتوای این اثر خواهیم پرداخت...

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، جامعه ما با مسائل تربیتی مختلفی نظیر عدم موفقیت کامل (با توجه به سطح انتظار) در تربیت یک شهروند اسلامی – ایرانی، اختلاف‌های والد – فرزندی و فرار آن‌ها از خانه، پایین بودن میزان ارتباطات درون خانوادگی به دلیل آسیب‌های فنّاوری‌های نوین، بی‌مسئولیتی فرزندان، عدم موفقیت‌های شغلی و تحصیلی فرزندان و … روبرو است. از سوی دیگر، رابطه قوی بین شیوه‌های تربیتی والدین باتربیت یک شهروند اسلامی – ایرانی، سلامت روحی و روانی فرزند، موفقیت تحصیلی فرزندان، پیشرفت جامعه، کاسته شدن از مشکلات اجتماعی آینده فرزندان نظیر اعتیاد، طلاق، بزهکاری … وجود دارد؛ بنابراین، والدین باید سعی در آشنایی و عملی کردن شیوه‌های تربیت صحیح فرزند باشند. لذا، نوشتار حاضر در راستای، آشنایی والدین با شیوه‌های تربیت آسیب‌زا است.

  • در بخش اول این کتاب به معنا، مفهوم و ویژگی شیوه‌های تربیتی آسیب‌زا در مصاحبه  با سرکار خانم دکتر نیلچی زاده پرداخته شده است. از جمله  مباحث این بخش عبارت است از: 

۱٫۱٫ رویکرد تربیتی اسلام در تعامل والدین با فرزندان
۱٫۲٫ انواع نیازهای فرزند
۱٫۳٫ تکالیف و مسئولیت‌های فرزندان در مقابل والدین
۱٫۴٫ دیدگاه اسلام درباره منش تربیتی مقتدرانه
۱٫۵٫ دیدگاه اسلام درباره منش تربیتی سخت‌گیرانه
۱٫۶٫ دیدگاه اسلام درباره منش تربیتی آسان‌گیر
۱٫۶٫۱٫ آسیب‌های منش تربیتی آسان‌گیر
۱٫۶٫۲٫ مشکلات تربیتی فرهنگ تک فرزندی
۱٫۷٫ دیدگاه اسلام درباره منش تربیتی بی‌تفاوت
۱٫۸٫ آسیب‌ها و پیامدهای انواع منش‌های تربیتی بر والدین
۱٫۹٫ معیارهای اعمال محبت و قاطعیت در رفتار والدین با فرزند
۱٫۹٫۱٫ معیار سن
۱٫۹٫۲٫ معیار جنسیت
۱٫۱۰٫ کارکردهای مثبت منش‌های تربیتی سخت‌گیر، آسان‌گیر و بی‌تفاوت
۱٫۱۱٫ کارکردهای منفی منش‌های تربیتی سخت‌گیر، آسان‌گیر و بی‌تفاوت

  • در بخش دوم ضمن مصاحبه آقای دکتر ساجدی عوامل خانوادگی مؤثر در شیوه‌های تربیتی آسیب‌زا بررسی شده است و به این عناوین پرداخته شده است:

۱٫۱٫ معنا و مفهوم تربیت آسیب‌زا
۱٫۲٫ عوامل شکل‌گیری تربیت آسیب‌زا
۱٫۳٫ نقش شکاف نسلی در شکل‌گیری تربیت آسیب‌زا
۱٫۳٫۱٫ راهکارهای کاهش آسیب‌های شکاف نسلی
۱٫۴٫ نقش شکاف بین نظر و عمل والدین در تربیت آسیب‌زا
۱٫۵٫ تأثیر شیوه تعامل زوجین در تربیب فرزند
۱٫۶٫ نقش سختگیری والدین در شکل‌گیری تربیت آسیب‌زا
۱٫۶٫۱٫ شیوه تسهیل ارتباط فرزند با والدین
۱٫۷٫ نقش به کارگیری شیوه‌های هنری در تعامل با فرزندان در شکل‌گیری تربیت آسیب‌زا
۱٫۸٫ نقش انفعال تربیتی والدین در شکل‌گیری تربیت آسیب‌زا
۱٫۹٫ نقش رویکرد نامتعادل در کاربرد انذار و تبشیر در شکل‌گیری تربیت آسیب‌زا
۱٫۱۰٫ نقش رویکرد نامتعادل در تأمین معیشت فرزند در شکل‌گیری تربیت آسیب‌زا

  • در بخش سوم با مصاحبه با آقای دکتر عبدالعظیم کریمی به این مباحث پرداخته شده است:

۱٫۱۱٫ زمینه‌های شکل‌گیری تربیت در خانواده
۱٫۱۲٫ رویکردهای متفاوت به مقوله تربیت؛ تربیت چه چیز نیست؟
۱٫۱۳٫ ویژگی منش‌های تربیتی مقتدرانه، سخت‌گیرانه، آسان‌گیر و بی تفاوت
۱٫۱۴٫ تفاوت روش‌ها و منش‌ها در تربیت
۱٫۱۵٫ بسترهای شکل‌گیری تربیت آسیب‌زا در جامعه
۱٫۱۵٫۱٫ نوع رویکرد متخصصین و درنتیجه والدین به مسئله تربیت
۱٫۱۵٫۲٫ رویکرد تملکی به فرزند و بی‌توجهی به استقلال و اصالت وی
۱٫۱۵٫۳٫ عطف اراده به تربیت کردن بجای تربیت شدن
۱٫۱۵٫۴٫ افراط ‌و تفریط والدین در مسئله تربیت
۱٫۱۵٫۵٫ رویکرد هدایت‌گری تحکمی بجای تعاملی در تربیت
۱٫۱۵٫۶٫ رویکرد ارتباط عمودی در تعامل با فرزند
۱٫۱۵٫۷٫ کم‌توجه‌ی به “خود واقعی” فرزندان
۱٫۱۶٫ تأثیر صداقت کودک در بازیابی “خود واقعی”
۱٫۱۷٫ موانع کاربست منش‌های تربیت صحیح
۱٫۱۸٫ نقش سطح تحصیلات و درآمد خانواده در شکل‌گیری تربیت آسیب‌زا

  • در بخش چهارم ضمن مصاحبه خانم دکتر سجادیه به آسیب‌های تربیتی نوظهور پرداخته شده است با این زیرعنوان‌ها:

۱٫۱۹٫ مواجه نظام‌های تربیتی با فناوری‌های نوین
۱٫۲۰٫ ویژگی‌های آسیب‌های تربیتی نوظهور
۱٫۲۰٫۱٫ ویژگی اول: شتاب
۱٫۲۰٫۲٫ ویژگی دوم: انقطاع زبانی
۱٫۲۰٫۳٫ ویژگی سوم: ساختارشکنی زمانی و مکانی و معیاری
۱٫۲۰٫۴٫ ایجاد موقعیت‌های جدید تربیتی بدون پاسخ
۱٫۲۱٫ نقش شناخت فناوری‌های نوین در مواجهه با آسیب‌های نوظهور
۱٫۲۲٫ تربیت قرنطینه‌ای
۱٫۲۳٫ آسیب‌های تربیتی ناشی از عدم شناخت والدین نسبت به فناوری نوین
۱٫۲۳٫۱٫ تردید
۱٫۲۳٫۲٫ هراس
۱٫۲۳٫۳٫ احساس خوش‌بینی بیش‌ازحد
۱٫۲۳٫۴٫ چالش‌های تربیتی منش مقتدرانه
۱٫۲۴٫ شیوه‌های فراهم سازی ابزار فناوری برای فرزند
۱٫۲۵٫ چالش‌های تربیتی منش سخت‌گیرانه
۱٫۲۵٫۱٫ ایجاد گسست ارتباطی بین والد و فرزند
۱٫۲۵٫۲٫ ارتکاب فرزندان به رفتارهای غیراخلاقی و منافقانه
۱٫۲۵٫۳٫ عدم کارآمدی رویکرد تربیتی آن‌ها در بلندمدت
۱٫۲۶٫ چالش‌های تربیتی منش آسان‌گیر
۱٫۲۷٫ چالش‌های تربیتی منش بی‌تفاوت
۱٫۲۸٫ تفاوت‌های پدر و مادر در منش تربیتی
۱٫۲۹٫ شیوه‌ تربیتی در خانواده‌های تک والد

  • در بخش پنجم و مصاحبه با حجت‌الاسلام‌والمسلمین رضا فرهادیان به پیشگیری و درمان شیوه‌های تربیتی آسیب‌زا پرداخته شده است و این مباحث طرح شده است:

۱٫۳۰٫ چیستی تربیت آسیب‌زا
۱٫۳۱٫ رویکرد اسلام در مقابله با تربیت آسیب‌زا
۱٫۳۲٫ راهکارهای توجه والدین به دستورات دینی
۱٫۳۳٫ شیوه‌های مقابله با تربیت آسیب‌زا در اسلام
۱٫۳۴٫ راهکارهای پیشگیری و درمان تربیت آسیب‌زا
۱٫۳۵٫ نقش سازمان‌ها و ارگان‌ها در تربیت صحیح فرزند
۱٫۳۵٫۱٫ نقش صدا و سیما
۱٫۳۵٫۲٫ نقش نهاد آموزش و پرورش
۱٫۳۵٫۳٫ نقش حوزه علمیه
۱٫۳۶٫ نقش آسیب‌های خانواده در تربیت فرزند
۱٫۳۷٫ مهارت حل مسئله در خانواده
۱٫۳۸٫ اختصاص فرصت به تربیت فرزند
۱٫۳۹٫ نقش صله رحم در تربیت